Bài 19. Tạo giống bằng phương pháp gây đột biến và công nghệ tế bào

KIỂM TRA BÀI CŨ.
Câu 1: Nguồn biến dị của quần thể vật nuôi được tạo ra bằng ngững cách nào?
Trả lời:

Nguồn biến dị của quần thể vật nuôi chủ yếu là biến bị tổ hợp và được tạo ra bằng cách lai giống ( lai các dòng thuần của các giống),ppgây đột biến ít được sử dụng vì phần lớn tác nhân đột biến gây hại với cơ thể động vật.

Câu 2: Ưu thế lai là gì ?Phương pháp tạo giống lai cho ưu thế lai?Ưu thế lai biểu hiện cao nhất ở đời lai nào? Tại sao.
-Ưu thế lai là hiện tượng con lai có sức sống, khả năng chống chịu, khả năng sinh trưởng, phát triển…… vượt trội so với các dạng bố mẹ
Phương pháp tạo ưu thế lai:
+>Bước 1: Cho các dòng tự thụ phấn (T.V), và giao phối cận huyết qua nhiều thế hệ (Đ.V) để tạo các dòng thuần.
+> Bước 2: Lai từng cặp dòng thuần với nhau dò tìm tổ hợp cho ưu thế lai.
- Ưu thế lai biểu hiện cao nhất ở F1vì có 100% kiểu gen dị hợp.
BÀI 19: TẠO GIỐNG BẰNG PHƯƠNG PHÁP GÂY ĐỘT BIẾN VÀ CÔNG NGHỆ TẾ BÀO.

I.TẠO GIỐNG BẰNG PHƯƠNG PHÁP GÂY ĐỘT BIẾN.
1.QUY TRÌNH.
* Nghiên cứu thông tin sgk trả lời các câu hỏi sau:
Câu 1: Để tạo ra các cá thể có gen và tổ hợp gen mong muốn người ta dùng phương pháp nào?
- Dùng tác nhân gây đột biến khác nhau tạo nguồn biến dị di truyền ,kết hợp với chọn lọc tạo cá thể có gen và tổ hợp gen mong muốn.




Câu 2:Phương pháp gây đột biến phù hợp với đối tượng sinh vật nào? Vì sao?
- Với vi sinh vật, vì:Tốc độ sinh sản nhanh nên dễ dàng phân lập các dòng đột biến.
Câu 3: Quy trình tạo giống mới bằng phương pháp gây đột biến ở VSV gồm mấy bước chủ yếu ? Nêu tên các bước đó.
- B1: Xử lý mẫu vật bằng tác nhân gây đột biến
-B2: Chọn lọc các thể ĐB có kiểu hình mong muốn
- B3: Tạo dòng thuần chủng.

Trong bước 1, xử lý mẫu vật bằng tác nhân gây đột biến cần chú ý:
1.Lựa chọn loại tác nhân gây đột biến thích hợp.
2. liều lượng
3.Thời gian xử lý thích hợp.
? Theo em tại sao phải chú ý những điều đó.
Trả lời:
Vì phần lớn đột biến là có hại nếu không chọn được tác nhân, liều lượng và thời gian xử lý thích hợp thì sinh vật bị xử lý có thể bị chết hoặc giảm sức sống và khả năng sinh sản.
2. Một số thành tựu tạo giống ở việt Nam.
a.Với vi sinh vật:
Tạo được nhiều chủng vi sinh vật có nhiều đặc điểm quý.
Ví dụ: Xử lý bào tử nấm pênicilium bằng tia phóng xạ kết hợp chọn lọc, tạo chủng pênicilium có hoạt tính pênixilin tăng gấp 200 lần dạng ban đầu.
b.Với thực vật:
-Tạo nhiều giống cây trồng cho năng suất cao.

Ví dụ:
+> Táo Gia lộc Táo má hồng : 2 vụ quả/năm, khối lượng quả tăng, thơm ngon ( Xử lý bằng hóa chất NMU)
+> Tạo cây dâu tằm ( 3n), dương liễu( 3n), rau muống( 4n) ..( Cây thu hoạch về thân, lá,sợi) có bản lá dày, năng suất cao , Tạo trái cây không hạt ( Dưa hấu, nho……) có hàm lượng đường cao, nhờ xử lý cây 2n bằng hóa chất cônxisin
+>Dùng tia gamma kết hợp NMU tác động lên giống lúa nông nghiệp 5…. tạo thể đột biến nhiều hạt,ít rụng,
chín sớm….
? Trảlời câu hỏi lệnh trong sgk- trang 79.

II. TẠO GIỐNG BẰNG CÔNG NGHỆ TẾ BÀO
1.Công nghệ tế bào thực vật.
2. Công nghệ tế bào động vật.
* Nghiên cứu thông tin sgk , hoàn thiện phiếu học tập sau ( thời gian 7 phút)

Phiếu học tập dành cho học sinh.
*Trình bày quy trình nhân bản cừu Đô ly
Lấy trứng của con cừu ra khỏi cơ thể ( Cừu cho trứng). Loại bỏ nhân của tế bào trứng..
- Lấy nhân từ tế bào tuyến vú của con cừu khác ( Cừu cho nhân tế bào).cho vào trứng của cừu cho trứng( Đã bị loại nhân)
Nuôi trứng vừa được cấy nhân trong ống nghiệm phát triển thành phôi.
- Cấy phôi vào tử cung của con cừu thứ 3, phôi phát triển sinh nở bình thường, cừu con đẻ ra có kiểu hình giống hệt cừu cho nhân.
Củng cố:
? Qua bài 19, hãy nêu những nội dung cần ghi nhớ.
Quy trình tạo giống bằng pp gây đột biến và một số thành tựu đạt được trong tạo giống vsv và thực vật.
2. Phương pháp tạo giống bằng công nghệ tế bào.
Thực vật?
- Động vật?
Vận dụng:
- Làm bài tập: 1,2,5 – sgk – Trang 82
Hướng dẫn về nhà:
Học bài cũ theo câu hỏi 3,4 – sgk – Trang 82.
Đọc trước bài 20: Tạo giống nhờ công nghệ gen.
- Chuẩn bị nội dung tiết sau kiểm tra 15 phút.