Bài 19. Sự phân bố sinh vật và đất trên Trái Đất

1
2
Câu hỏi: Sinh quyển là gi? Giới hạn của sinh quyển?
Nêu tên các nhân tố ảnh hưởng tới sự phát triển và
phân bố sinh vật?
KIỂM TRA BÀI CŨ
Đáp án:
Sinh quyển là một quyển của Trái Đất, trong đó
có chứa toàn bộ sinh vật sinh sống.
- Các nhân tố ảnh hưởng tới sự phát triển và phân bố
sinh vật gồm: Khí hậu, đất, địa hình, sinh vật và con
người.
Giới hạn của sinh quyển bao gồm toàn bộ thủy
quyển, phần thấp của khí quyển, lớp phủ thổ nhưỡng
và lớp vỏ phong hóa.
3
TIẾT 22 - BÀI 19:
SỰ PHÂN BỐ SINH VẬT VÀ ĐẤT
TRÊN TRÁI ĐẤT
* Khái niệm về thảm thực vật:
Bài học gồm 2 nội dung:
I- SỰ PHÂN BỐ SINH VẬT VÀ ĐẤT THEO VĨ ĐỘ
II- SỰ PHÂN BỐ ĐẤT VÀ SINH VẬT THEO ĐỘ CAO



4
Toàn bộ các loài thực vật khác nhau cùng chung sống trên cùng một diện tích rộng lớn có tính đồng nhất nhất định gọi chung là “THẢM THỰC VẬT”
Hs dựa vào SGK và hiểu biết nêu khái niệm “thảm thực vật”?
5
BÀI 19
SỰ PHÂN BỐ SINH VẬT VÀ ĐẤT
TRÊN TRÁI ĐẤT
Sự phân bố của các thảm thực vật và nhóm đất chính trên Trái Đất phụ thuộc vào yếu tố nào?
6

BÀI 19
SỰ PHÂN BỐ SINH VẬT VÀ ĐẤT
TRÊN TRÁI ĐẤT

- Sự phân bố của các thảm thực vật trên Trái Đất phụ thuộc nhiều vào yếu tố khí hậu.
- Đất chịu tác động mạnh mẽ của cả khí hậu và sinh vật nên sự phân bố đất trên lục địa cũng giống với sự phân bố các thảm thực vật.
=> Vậy, sự phân bố sinh vật và đất trên Trái Đất như thế nào, chúng ta đi vào tìm hiểu mục I
7
I- SỰ PHÂN BỐ SINH VẬT VÀ ĐẤT THEO VĨ ĐỘ

BÀI 19
SỰ PHÂN BỐ SINH VẬT VÀ ĐẤT
TRÊN TRÁI ĐẤT

HS dựa vào bản đồ hãy cho biết từ cực Bắc về Xích
Đạo:
- Chia thành mấy môi trường địa lí?
- Có mấy kiểu khí hậu chính?
Tên các kiểu thảm thực vật và nhóm đất chính?
8
Đài nguyên/ đất đài nguyên
Rừng lá kim/ đất pốt dôn
Rừng cận nhiệt ẩm/ đất đỏ vàng cận nhiệt ẩm
Rừng cây bụi lá cứng/ đất đỏ nâu
Thảo nguyên, cây bụi chịu hạn & đồng cỏ núi cao/ đất đen, hạt dẻ thảo nguyên, đồng cỏ núi cao
Xa van, cây bụi/ đất đỏ, nâu đỏ xa van
Rừng nhiệt đới, rừng xích đạo/ đất đỏ vàng (feralit), đen nhiệt đới
Hoang mạc lạnh/băng tuyết
Rừng lá rộng & rừng hỗn hợp/ đất nâu, xám rừng lá rộng ôn đới
Hoang mạc & bán hoang mạc/ đất xám hoang mạc, bán hoang mạc
9
- Nhiệm vụ các nhóm:
+ Nhóm 1:
Tìm hiểu về: Thảm thực vật đài nguyên và đất đài nguyên.
+ Nhóm 2:
Tìm hiểu về: Những kiểu thảm thực vật và nhóm đất thuộc môi trường đới ôn hòa
+ Nhóm 3:
Tìm hiểu về: những kiểu thảm thực vật & nhóm đất môi trường đới nóng.
- Các nhóm quan sát các hình ảnh và câu hỏi tương ứng trong sgk, hoàn thành phiếu học tập trong thời gian khoảng 4 phút
BÀI 19
SỰ PHÂN BỐ SINH VẬT VÀ ĐẤT
TRÊN TRÁI ĐẤT
10
Đài nguyên
Chủ yếu từ
khoảng vĩ
tuyến 650 B
trở lên
Bắc Mĩ,
Bắc Âu,
Bắc Á
Đây là vùng có khí
hậu cận cực lục
địa lạnh
11
Rừng lá kim/
đất pôt dôn
Rừng lá rộng&hỗn
hợp/đất nâu và xám
Thảo nguyên/
đất đen
Rừng cận nhiệt ẩm/
Đất đỏ vàng

Rừng và cây bụi lá cứng
cận nhiệt/ đất đỏ nâu
Hoang mạc và bán
hoang mạc/ đất xám
Sự phân bố sinh
vật và đất phụ
thuộc nhiều vào
yếu tố khí hậu
Khu vực ôn đới
có nhiều kiểu khí
hậu: Ôn đới lục
địa,ôn đới hải
dương……..
Châu Á, Châu Phi, Châu Mĩ
Ôxtraylia

Châu Âu, Bắc Mĩ
Ôxtraylia
Đông Á, Bắc Mĩ
Châu Âu, Châu Á,
Bắc Mĩ

Tây và Trung ÂU
Bắc Mĩ, Đông Bắc Á

Bắc Á, Bắc Âu, Bắc Mĩ
12
Xa van/đất đỏ,
nâu đỏ
Rừng nhiệt đới
ẩm/ đất đỏ vàng
(feralit)
Rừng xích đạo/
Đất đỏ vàng
(feralit)
Trung & Nam Phi
Trung & Nam Mĩ
Đông Á
Đông Nam Á
Trung Phi
Trung & Nam Mĩ

Châu Âu
Bắc Mĩ
- Mỗi loài thực
vật chỉ thích
nghi với một
môi trường
sống nhất định
( gọi là môi
trường sinh
thái)
- Các khu
vực này chỉ có
đới khí hậu
ôn đới lạnh
& lạnh
Châu Âu
Bắc Mĩ
Châu Âu,
Bắc Mĩ, Bắc Á
13
Tóm lại: Sự phân bố sinh vật và đất trong tự nhiên chịu ảnh hưởng chủ yếu của khí hậu, vì vậy với mỗi kiểu khí hậu sẽ có kiểu thảm thực vật và nhóm đất tương ứng.
14
II-SỰ PHÂN BỐ ĐẤT VÀ SINH VẬT THEO ĐỘ CAO
BÀI 19
SỰ PHÂN BỐ SINH VẬT VÀ ĐẤT
TRÊN TRÁI ĐẤT

15
Quan sát hình dưới đây xác định tên các vành đai đất, thực vật ở sườn Tây dãy Capca từ chân lên đỉnh ? Nguyên nhân nào tạo nên sự thay đổi đó?
16
0- 500
500 – 1200
1200 – 1600
1600 – 2000
2000 – 2800
Đất đỏ
cận nhiệt
Rừng sồi
Đất nâu
Rừng dẻ
Đất pôtdôn
núi
Rừng lãnh
sam

Đồng cỏ
núi cao

Đất đồng
cỏ núi
Đất sơ đẳng

Địa y&
Cây bụi
Nhiệt độ và
lượng mưa
thay đổi
theo độ cao
dẫn đến
sự thay đổi
của các
thảm thực
vật và đất theo
độ cao.
17
Tóm lại: Ở vùng núi, khí hậu có sự thay đổi theo độ cao, chính sự thay đổi về nhiệt và ẩm khi lên cao đã tạo nên các vành đai thực vật và đất theo độ cao.
18
Chọn đáp án đúng trong các câu hỏi sau:
1. Nguyên nhân sinh ra sự phân bố các thảm thực vật và đât trên Trái Đất là:
a) Chủ yếu do chế độ nhiệt và ẩm.
b) Ánh sáng và ẩm
c) Cấu trúc địa hình
d) Do vĩ độ
Đáp án: a
BÀI TẬP CỦNG CỐ
19
2. Chiếm diện tích lớn nhất ở vùng nhiệt đới
ẩm gió mùa là:
Đất nâu đỏ
b) Đất hạt dẻ
c) Đất feralit
d) Đất pôtdôn
Đáp án: c
20
3. Ở những nơi co kiểu khí hậu cận nhiệt ĐịaTrung Hải thường có:

a) Rừng lá kim
b) Rừng và cây bụi lá cứng
c)Thảo nguyên
d) Rừng xa van
Đáp án: b
21
4. Đất xavan có diện tích lớn nhất ở:

a) Nam Á
b) Châu Phi
c) Nam Mĩ
d) Ôxtrâylia
Đáp án: b
22
Bài tập về nhà:
- Học bài cũ và trả lời các câu hỏi cuối bài học.
- Chuẩn bị trước bài 20.

23
Xin chào & hẹn gặp lại