Bài 19. Sông nước Cà Mau

Tiết 77
Văn bản:
TiÕt 77. V¨n b¶n: SÔNG N­ỚC CÀ MAU (§oµn Giái)
I. Giới thiệu tác giả, văn bản
1. Tác giả
- Tên khai sinh Đoàn Giỏi (1925- 1989)
- Quê: Châu Thành, Tiền Giang
- Đề tài sáng tác: Viết về cuộc sống thiên nhiên và con người Nam Bộ.
Nhà văn Đoàn Giỏi
TiÕt 77 V¨n b¶n SÔNG N­ỚC CÀ MAU
I. Giới thiệu tác giả, văn bản
1. Tác giả
2. Văn bản
Nêu xuất xứ của văn bản " Sông nước Cà Mau"?
- Trích chương XVIII của truyện Đất rừng phương Nam.
TiÕt 77 V¨n b¶n SÔNG N­ỚC CÀ MAU
I. Giới thiệu tác giả, văn bản
1. Tác giả
2. Văn bản
Nêu xuất xứ của văn bản " Sông nước Cà Mau"?
- Trích chương XVIII của truyện Đất rừng phương Nam
Bản đồ hành chính tỉnh Cà Mau
Cà Mau
TiÕt 77 V¨n b¶n SÔNG N­ỚC CÀ MAU
I. Giới thiệu tác giả, văn bản
II. §äc vµ t×m hiÓu chung v¨n b¶n
1. Đọc
2. Giải nghĩa từ khó
Em hiểu " Triền miên" là gì?
-Triền miên:: là cảm giác liên tục kéo dài dường như không dứt.
Em biết gì về cây đước?
- Đước: Cây cao, thân gỗ cứng, rễ chùm mọc thành rừng ở vùng đất ngập mặn.
- Bến vận hà:
Bến sông để tập kết và chuyển tải hàng hoá theo đường thuỷ.
- Chà Châu Giang: người Chăm(cũng gọi cả người Chàm) ở vùng Châu Đốc, tỉnh An Giang.
TiÕt 77 V¨n b¶n SÔNG N­ỚC CÀ MAU
I. Giới thiệu tác giả, văn bản
II. §äc vµ t×m hiÓu chung v¨n b¶n
1. Đọc
2. Giải nghĩa từ khó
4. Bố cục
Trình tự miêu tả: Từ khái quát đến cụ thể.
Dựa vào trình tự miêu tả, em hãy tìm bố cục của bài văn?
3 phần
Phần 1: Từ đầu đến một màu xanh đơn điệu-> Cảnh bao quát.
Phần 2: Từ khi qua Chà Là đến khói sóng ban mai-> kênh rạch Cà Mau và dòng sông Năm Căn.
Phần 3: phần còn lại-> Tả chợ Năm Căn.





3. Phương thức biểu đạt
- Miêu tả + tự sự.
TiÕt 77 V¨n b¶n SÔNG N­ỚC CÀ MAU
I. Giới thiệu tác giả, văn bản
II. §äc vµ t×m hiÓu chung v¨n b¶n
1. Đọc
2. Giải nghĩa từ khó
3. Bố cục
Đoạn trích được kể theo ngôi thứ mấy, ai là người kể chuyện?
- Ngôi thứ nhất- Bé An
TiÕt 77 V¨n b¶n SÔNG N­ỚC CÀ MAU
I. Giới thiệu tác giả, văn bản
II. §äc vµ t×m hiÓu chung v¨n b¶n
III. TìM HIểU CHI TIếT VĂN BảN
1.Cảnh bao quát.
TiÕt 77 V¨n b¶n SÔNG N­ỚC CÀ MAU
I. Giới thiệu tác giả, văn bản
II. §äc vµ t×m hiÓu chung v¨n b¶n
1.ấn tượng chung về thiên nhiên vùng Cà Mau
III. TìM HIểU CHI TIếT VĂN BảN
“…Càng đổ dần về h­ớng mũi Cà Mau thì sông ngòi, kênh rạch càng bủa giăng chi chít nh­ mạng nhện. Trên thì trời xanh, d­ới thì n­ớc xanh, chung quanh mình cũng chỉ toàn một sắc xanh cây lá. Tiếng rì rào bất tận của những khu rừng xanh bốn mùa, cùng tiếng sóng rì rào từ biển Đông và vịnh Thái Lan ngày đêm không ngớt vọng về trong h¬i gió muối – thứ âm thanh đ¬n điệu triền miên ấy ru ngủ thính giác, càng làm mòn mỏi và đuối dần đi tác dụng phân biệt của thị giác con ng­ời tr­ớc cái quang cảnh chỉ lặng lẽ một màu xanh đ¬n điệu…”
- Sông ngòi kênh rạch : Dày đặc.
- Màu sắc : bao trùm bởi màu xanh của trời, nước, cây lá.
- Âm thanh: rì rào bất tận của lá và tiếng sóng.
- Dùng biện pháp so sánh, điệp từ, tính từ chỉ màu sắc.
- Cảm nhận bằng thị giác, thính giác, cảm giác.
TiÕt 77 V¨n b¶n SÔNG N­ỚC CÀ MAU
I. Giới thiệu tác giả, văn bản
II. §äc vµ t×m hiÓu chung v¨n b¶n
III. TìM HIểU CHI TIếT VĂN BảN
1.Cảnh khái quát
=> Không gian rộng lớn, mênh mông, có những nét nổi bật, độc đáo của
Cà Mau.
TiÕt 77 V¨n b¶n SÔNG N­ỚC CÀ MAU
III. TìM HIểU CHI TIếT VĂN BảN
1.Cảnh khái quát
2. Kênh rạch Cà Mau và dòng sông Năm Căn
a, Kênh rạch Cà Mau
- Đặt tên theo đặc điểm riêng biệt rất dân dã, mộc mạc.
- Rạch Mái Giầm, kênh Bọ Mắt, kênh Ba Khía. ...
Kênh rạch chằng chịt, thiên nhiên rất tự nhiên, hoang dã.
TiÕt 77 V¨n b¶n SÔNG N­ỚC CÀ MAU
III. TìM HIểU CHI TIếT VĂN BảN
1.ấn tượng chung về thiên nhiên vùng Cà Mau
2. Kênh rạch Cà Mau và dòng sông Năm Căn
a, Kênh rạch Cà Mau
b, Dòng sông Năm Căn
“ThuyÒn chóng t«i chÌo tho¸t qua kªnh Bä M¾t, ®æ ra s«ng Cöa Lín, xu«i vÒ N¨m C¨n”.
=>Từ ngữ chọn lọc, chính xác, phù hợp. .
thoát
đổ
xuôi
- Dòng sông Năm Căn
- Rừng đước hai bên bờ
Mênh mông, nước ầm ầm đổ ra biển ngày đêm như thác.
Cá nước hàng đàn đen trũi nhô lên hụp xuống như người bơi ếch giữa những đầu sóng trắng...
Con sông rộng hơn ngàn thước.
Dựng lên cao ngất như hai dãy trường thành vô tận.
Ngọn bằng tăm tắp, lớp này chồng lên lớp kia ôm lấy dòng sông, đắp từng bậc màu xanh lá mạ, màu xanh rêu, xanh chai lọ.
Nghệ thuật: Từ láy, so sánh, tính từ chỉ màu sắc.
TiÕt 77 V¨n b¶n SÔNG N­ỚC CÀ MAU
III. TìM HIểU CHI TIếT VĂN BảN
1.ấn tượng chung về thiên nhiên vùng Cà Mau
2. Kênh rạch Cà Mau và dòng sông Năm Căn
a, Kênh rạch Cà Mau
b, Dòng sông Năm Căn
Đây là cảnh đẹp hùng vĩ, nên thơ và rất hoang sơ.
Chợ Năm Căn
TiÕt 77 V¨n b¶n SÔNG N­ỚC CÀ MAU
III. TìM HIểU CHI TIếT VĂN BảN
3. Chợ Năm Căn





Chợ nằm sát bên bờ sông, ồn ào, đông vui, tấp nập.
Tìm chi tiết thể hiện sự tấp nập, đông vui, trù phú và độc đáo của chợ Năm Căn? Nghệ thuật tả cảnh chợ của tác giả?
- Sự đông vui, trù phú: Những đống gỗ chất cao như núi, những cột đáy, thuyền chài, thuyền buôn dập dềnh trên sóng, những bến vận hà nhộn nhịp, những lò than hầm gỗ đước, những ngôi nhà bè ban đêm sáng rực.như những khu phố nổi.
- Sự độc đáo: Chợ họp trên sông, mua vật dụng không cần ra khỏi thuyền; người bán hàng thuộc nhiều dân tộc khác nhau: người Hoa, Miên, Chà Châu Giang.
Nghệ thuật : Từ láy, so sánh, liệt kê.
Quan sát kĩ lưỡng, nhận xét tinh tế.
ĐáP áN
TiÕt 77 V¨n b¶n SÔNG N­ỚC CÀ MAU
III. TìM HIểU CHI TIếT VĂN BảN
3. Chợ Năm Căn
-KL: Là cảnh sinh hoạt mang đặc điểm riêng, độc đáo của con người Nam Bộ.
TiÕt 77 V¨n b¶n SÔNG N­ỚC CÀ MAU
I. Giới thiệu tác giả, văn bản
II. §äc vµ t×m hiÓu chung v¨n b¶n
III. TìM HIểU CHI TIếT VĂN BảN
1.ấn tượng chung về thiên nhiên vùng Cà Mau
2. Kênh rạch Cà Mau và dòng sông Năm Căn
3. Chợ Năm Căn
Cà Mau
Cà Mau
Qua văn bản em có cảm nhận gì về vùng đất Cà Mau cực Nam của Tổ quốc
Cảm hứng cho sáng tác văn học.
Một liên tưởng độc đáo:
"Tổ quốc tôi như một con tàu
Mũi thuyền xé sóng- mũi Cà Mau"
( Xuân Diệu- Mũi Cà Mau)
Một tình cảm thiết tha thương mến:
" Đi đâu cũng nhớ quê hương
ở đâu lòng cũng mến thương đất này
Bềnh bồng sông rợn trời mây
Gió ru dừa nước, đước say bãi bồi"
( Tố Hữu- Một thoáng Cà Mau)
Thành phố Cà Mau
Thắng cảnh Hòn Khoai
TiÕt 77 V¨n b¶n SÔNG N­ỚC CÀ MAU
I. Giới thiệu tác giả, văn bản
II. §äc vµ t×m hiÓu chung v¨n b¶n
III. TìM HIểU CHI TIếT VĂN BảN
iv. Tổng kết
1. Nghệ thuật
Chọn câu trả lời đúng nhất khi nói về những nét nghệ thuật tiêu biểu của bài?
A. Cảm nhận trực tiếp và bằng vốn hiểu biết phong phú của tác giả.
B. Sử dụng nghệ thuật so sánh, điệp từ, liệt kê.
C. Huy động nhiều giác qua để quan sát, miêu tả.
D. Cả 3 đáp án trên đều đúng
D
2. Nôi dung
Qua văn bản "Sông nước Cà Mau" tác giả muốn gửi đến chúng ta điều gì? Hãy chọn đáp án đúng nhất trong 4 đáp án sau?
Cảm nhận được vẻ đẹp hùng vĩ, rộng lớn đầy sức sống của sông nước Cà Mau.
Tình yêu miền đất Cà Mau
C. Vẻ đẹp hùng vĩ và nên thơ của thiên nhiên và hình anh cuộc sống tấp nập, trù phú độc đáo nơi chợ Năm Căn ở vùng đất cực Nam Tổ quốc
D. Hình ảnh cảnh quan và cuộc sống ở vùng cực nam Nam Bộ
TiÕt 77 V¨n b¶n SÔNG N­ỚC CÀ MAU
I. Giới thiệu tác giả, văn bản
II. §äc vµ t×m hiÓu chung v¨n b¶n
III. TìM HIểU CHI TIếT VĂN BảN
Ghi nhớ
- Cảnh sông nước Cà Mau có vẻ đẹp rộng lớn, hùng vĩ, đầy
sức sống hoang dã. Chợ Năm Căn là hình ảnh cuộc sống tấp nập,
trù phú, độc đáo ở vùng đất tận cùng phía Nam Tổ quốc.
Bức tranh thiên nhiên và cuộc sống ở vùng Cà Mau hiện lên vừa
cụ thể vừa bao quát thông qua sự cảm nhận trực tiếp và vốn hiểu
biết phong phú của tác giả.
iv. Tổng kết
Hướng dẫn về nhà:
1, Bài học : Sông nước Cà Mau
? Học bài và làm bài tập, Đọc thêm
Tưởng tượng vẽ một bức tranh về sông nước Cà Mau
? Vận dụng nghệ thuật miêu tả sông nước Cà Mau để làm bài văn " Tả dòng sông quê em"
2, Chuẩn bị bài tiếp theo:
So sánh

TiÕt 77 V¨n b¶n SÔNG N­ỚC CÀ MAU
I. Giới thiệu tác giả, văn bản
II. §äc vµ t×m hiÓu chung v¨n b¶n
III. TìM HIểU CHI TIếT VĂN BảN
C¶nh kh¸i qu¸t: Lµ vïng kh«ng gian
lín, kªnh r¹ch ch»ng chÞt.
2. Kênh rạch Cà Mau và dòng sông
Năm Căn:Thiên nhiên tự nhiên, hoang
dã, dòng Năm Căn mênh mông, hùng
vĩ và vô cùng nên thơ.
3. Chợ Năm Căn:Là cảnh sinh hoạt mang
đặc điểm riêng, độc đáo của con người
Miền Nam Bộ - Cà Mau.
trân trọng cảm ơn các thầy cô giáo
Chúc các thầy cô giáo và các em mạnh khoẻ!