Bài 19. Sông nước Cà Mau

TIẾT 77:
VĂN BẢN
SÔNG NƯỚC CÀ MAU
Đoàn Giỏi
I.Tìm hiểu chung về văn bản
II. Phân tích
III.Tổng kết
IV. Luyện tập
I.Tìm hiểu chung văn bản :
1.Tác giả , tác phẩm
-Đoàn Giỏi(1925-1989) quê ở tỉnh Tiền Giang , thường viết về cuộc sống , thiên nhiên và con người Nam Bộ
Trích từ chương XVIII truyện “Đất rừng phương Nam”
2. Đọc , giải nghĩa từ
Trường thành : bức thành dài.
Cận: gần kề
Cột đáy: cọc để giữ lưới đáy
3. Bố cục:
Đ1:Từ đầu đến “đơn điệu”:Giới thiệu chung về đất Cà Mau
Đ2:Tiếp đến”ban mai”: Cảnh sông nước Cà Mau
Đ3: còn lại: Cảnh chợ Năm Căn
II. PHÂN TÍCH
1. Cảnh khái quát:
- Một vùng sông ngòi, kênh rạch rất nhiều, bủa dăng chằng chịt như màng nhện. So sánh rất sát hợp.
- Màu xanh của trời nước, cây, lá rừng tạo thành một thế giới xanh, xanh bát ngát nhưng chỉ toàn một màu sắc xanh không trông phong phú, vui mắt.
- Âm thanh rì rào của gió, rừng, sóng biển đều đều ru vỗ triền miên.
- Cảm giác lặng lẽ, buồn buồn đơn điệu, mòn mỏi…
Ấn tượng riêng biệt vùng đất Cà Mau
2. Cảnh kênh, rạch, sông ngòi:
- Tên các địa phương: Chà Là, Cái Kéo, Bảy Háp, Mài Giầm, Ba Khía,…
Những cái tên rất triêng góp phần tạo nên những sắc địa phương không chỉ trộn lẫn với các vùng sông nước khác.
- Đoạn văn không chỉ tả cảnh mà còn kẽ xen thể loại văn thuyết minh. Giới thiệu chi tiết cụ thể cảnh quan, tập quán phong tục một vùng đất nước.
3. Tả cảnh dòng sông Năm Căn:
- Cảnh sắc mênh mông, hùng vĩ:
“ Dòng sông ầm ầm ngày đêm chảy mạnh ra biển như thác..”
- Cá bơi từng đàn đen trũi.
- Cây đuốc cao ngất như trường thành.
- Màu xanh cây đuốc từ non đến già kế tiêp nhau.
- Sương mù và khói sóng ban mai.
- Các động từ: Chèo thoát, đổ ra, xuôi về…diễn tả hoạt động của con thuyền, các động từ ấy không thê thay đổi trật tự được vì nó diễn tả quá trình xuôi theo dòng chảy của con thuyền.
4. Tả cảnh chợ Năm Căn:
- Bến Vận Hà, lò than, hàm gỗ, nhà bè phố nổi, cảnh mua bán tấp nập, thuận tiện sự hòa hợp các dân tộc Việt-Hoa-Miên trên mảnh đất trù phú của địa đầu con sông cực Nam này.
- Sự hiểu biết của tác giả về nơi này thật tường tận, phong phú. Cách miêu tả như vẽ ra từng nét.
Cảnh sinh hoạt mang đặc điểm riêng, độc đáo của con người Miền Nam Bộ - Cà Mau.
IV. TỔNG KẾT
Nội dung
-Thiên nhiên vùng sông nước Cà Mau có vẻ đẹp rộng lớn hùng vĩ , đầy sức sống hoang dã.
- Cuộc sống con người ở chợ Năm Căn tấp nập trù phú ,dộc đảo.
2.Nghệ thuật
-Miêu tả từ bao quát đến cụ thể .
-Lựa chọn từ ngữ gợi hình, chính xác kết hợp với việc sử dụng các phép tu từ.
-Sử dụng ngôn ngữ địa phương.
-Kết hợp miêu tả và thuyết minh