Bài 19. Sông nước Cà Mau

Tiết 77:

Đoàn Giỏi
Sông nước Cà Mau
Tiết 77: SÔNG NƯỚC CÀ MAU
Ñoaøn Gioûi
I. TÁC GIẢ - TÁC PHẨM:
Đoàn Giỏi (1925-1989). Tác phẩm của ông thường viết về cuộc sống, thiên nhiên và con người Nam Bộ.
Bài văn "Sông nước Cà Mau trích từ chương XVIII truyện "Đất rừng phương Nam" - một tác phẩm rất thành công của ông.

Đoàn Giỏi
Tác phẩm: "Đất rừng phương Nam
Phim "Đất phương Nam"
Tiết 77: SÔNG NƯỚC CÀ MAU
Ñoaøn Gioûi
TÁC GIẢ - TÁC PHẨM:
(Học chú thích SGK/19)
II. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN:
A�n tượng ban đầu về sông nước Cà Mau
Một vùng sông ngòi chi chít bủa giăng như mạng nhện
Lặng lẽ một màu xanh đơn điệu
Tiếng rì rào bất tận của rừng cây,của sóng và gió
? Thiên nhiên Cà Mau còn nguyên sơ, đầy hấp dẫn và bí ẩn.
? Đoạn trích miêu tả cảnh gì?
Cảnh sông nước Cà Mau, một vùng cực Nam của Tổ quốc

? Tác giả miêu tả theo trình tự nào? Dựa vào trình tự miêu tả của tác giả, em hãy tìm bố cục cho đoạn trích?
Đ1: Từ đầu đến đơn điệu:
Ấn tượng ban đầu bao trùm
về sông nước phương Nam
?Đ2: Tiếp đó ... nước đen:
Thuyết minh và cách đặt tên
cho các kênh rạch
?Đ3: Tiếp đó ... ban mai:
Hình ảnh sông nước Cà Mau
?Đ4: Phần còn lại:
Hình ảnh chợ Năm Căn
tấp nập, đông vui, trù phú
và độc đáo
? Qua trình tự miêu tả ấy,
em hãy hình dung
vị trí quan sát và miêu tả
của tác giả?
- Đi thuyền trên các con sông.
- Đối tượng quan sát và miêu tả
là sông nước.
- Vị trí quan sát như thế rất
thích hợp cho việc miêu tả
?Em hãy cho biết ấn tượng
ban đầu của tác giả về
sông nước vùng Cà Mau
như thế nào?
Và được tác giả cảm nhận
qua những giác quan nào?
? Mắt thấy, tai nghe chính là
2 giác quan không thể thiếu được
khi quan sát để tả cảnh.
Ngoài ra, để tả cảnh trở nên cụ thể
sống động, người tả còn phải biết
kết hợp tả với liên tưởng,
tưởng tượng.
? Đoạn trích không chỉ diễn tả
ấn tượng ban đầu của tác giả
về sông nước Cà Mau mà còn có
những đoạn thuyết minh,
giải thích.
Hãy tìm đoạn văn có chức năng
này trong đoạn trích?.
? Qua cách miêu tả của
tác giả, em cảm nhận gì
về thiên nhiên Cà Mau?
Tiết 77: SÔNG NƯỚC CÀ MAU
Ñoaøn Gioûi
I. TÁC GIẢ - TÁC PHẨM:
II. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN:
A�n tượng ban đầu về sông nước Cà Mau
_ Một vùng sông ngòi chi chít bủa giăng như mạng nhện
_ Lặng lẽ một màu xanh đơn điệu
_ Tiếng rì rào bất tận của rừng cây,của sóng và gió
Thiên nhiên Cà Mau còn nguyên sơ,
đầy hấp dẫn và bí ẩn.
2. Kênh rạch, sông ngòi ở Cà Mau:
Đặt tên đất ,tên sông theo đặc điểm riêng biệt : rạch Mái Giầm , kênh Bọ Mắt, kênh Ba Khía , xã Năm Căn.
Dân dã, mộc mạc, theo lối dân gian

? Cách đặt tên cho các dòng sông, con kênh của vùng Cà Mau có gì độc đáo?

? Em có nhận xét gì về cách đặt tên ấy?
?Những địa danh đó gợi ra
những đặc điểm gì về
thiên nhiên và cuộc sống
của Cà Mau?
Phong phú, đa dạng, hoang sơ.
Thiên nhiên gắn bó với cuộc sống
lao động của con người.
Tiết 77: SÔNG NƯỚC CÀ MAU
Ñoaøn Gioûi
I. TÁC GIẢ - TÁC PHẨM:
II. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN:
A�n tượng ban đầu về sông nước Cà Mau
2. Kênh rạch, sông ngòi ở Cà Mau:
Đặt tên đất ,tên sông theo đặc điểm riêng biệt : rạch Mái Giầm , kênh Bọ Mắt, kênh Ba Khía , xã Năm Căn.
Dân dã, mộc mạc, theo lối dân gian
3. Cảnh dòng sông Năm Căn:
Con sông rộng hơn ngàn thước
Rừng đước dựng lên cao ngất như trường thành
? Thiên nhiên mang vẻ đẹp hùng vĩ, nên thơ và trù phú


? Đọc đoạn 3
? Ở đoạn văn tiếp theo, tác giả tập trung tả con sông Năm Căn và rừng đước.
Dòng sông và rừng đước Năm Căn được miêu tả bằng những chi tiết nổi bật nào?
? Dòng sông:
- Nước ầm ầm đổ ra biển
ngày đêm như thác
- Cá hàng đàn đen trũi như
người bơi ếch giữa những đầu
sóng trắng.
? Rừng đước:
- Dựng cao ngất như hai dãy
trường thành vô tận
- Cây đước ngọn bằng tăm tắp,
lớp này chồng lên lớp kia
ôm lấy dòng sông, đắp từng
bậc màu xanh: (xanh lá mạ,
xanh rêu, xanh chai lọ)
? Theo em, cách miêu tả cảnh
ở đây có gì độc đáo?
(qua những giác quan nào?
Sử dụng biện pháp nghệ thuật gì?)
- Tả trực tiếp bằng thị giác, thính giác
Dùng nhiều hình ảnh so sánh
nước..như thác
cá ..như người bơi ếch
đước . như hai dãy trường thành
vô tận
Cảnh vật sông nước Cà Mau
hiện lên cụ thể, sinh động, trù phú
? Đoạn văn tả dòng sông
và rừng đước Năm Căn đã
tạo nên một thiên nhiên
như thế nào trong tưởng tượng
của em?
Tiết 77: SÔNG NƯỚC CÀ MAU
Ñoaøn Gioûi
I. TÁC GIẢ - TÁC PHẨM:
II. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN:
A�n tượng ban đầu về sông nước Cà Mau
2. Kênh rạch, sông ngòi ở Cà Mau:
3. Cảnh dòng sông Năm Căn:
Con sông rộng hơn ngàn thước
Rừng đước dựng lên cao ngất như trường thành
? Thiên nhiên mang vẻ đẹp hùng vĩ, nên thơ và trù phú
Trong câu:
"Thuyền chúng tôi chèo thoát qua kênh Bọ Mắt,
đổ ra con sông Cửa Lớn, xuôi về Năm Căn"
? Có những động từ nào chỉ cùng một hoạt động của con thuyền?
? CÂU HỎI THẢO LUẬN:
Trong câu:
"Thuyền chúng tôi chèo thoát qua kênh Bọ Mắt,
đổ ra con sông Cửa Lớn, xuôi về Năm Căn"
? Có những động từ nào chỉ cùng một hoạt động của con thuyền?

? Nếu thay đổi trình tự những
động từ ấy trong câu thì có
ảnh hưởng đến nội dung được
diễn đạt hay không?
? Nhận xét về sự chính xác và
tinh tế trong cách dùng từ
của tác giả ở câu này?
Tiết 77: SÔNG NƯỚC CÀ MAU
Ñoaøn Gioûi
I. TÁC GIẢ - TÁC PHẨM:
II. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN:
A�n tượng ban đầu về sông nước Cà Mau
2. Kênh rạch, sông ngòi ở Cà Mau:
3. Cảnh dòng sông Năm Căn:
Con sông rộng hơn ngàn thước
Rừng đước dựng lên cao ngất như trường thành
? Thiên nhiên mang vẻ đẹp hùng vĩ, nên thơ và trù phú
4. Cảnh chợ Năm Căn:
Đông vui, tấp nập, trù phú và độc đáo
? Chợ Năm Căn được miêu tả như thế nào?
Đông vui, tấp nập, trù phú, độc đáo
? Những chi tiết, hình ảnh nào thể hiện sự đông vui, tấp nập, trù phú và độc đáo ấy ?

_ Chợ họp trên sông nước
_ Khung cảnh rộng lớn,
hàng hoá phong phú
_ Người bán hàng thuộc
nhiều dân tộc:Hoa, Miên .
? Tác giả sử dụng
nghệ thuật gì để
diễn tả chợ Năm Căn?
? Thủ pháp liệt kê kết hợp tả
những nét tiêu biểu về cảnh
và hoạt động con người
khiến cảnh hiện lên thật
tấp nập, đông vui, trù phú
và độc đáo
Tiết 77: SÔNG NƯỚC CÀ MAU
Ñoaøn Gioûi
I. TÁC GIẢ - TÁC PHẨM:
II. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN:
A�n tượng ban đầu về sông nước
Cà Mau
_ Một vùng sông ngòi chi chít bủa giăng như mạng nhện
_ Lặng lẽ một màu xanh đơn điệu
_ Tiếng rì rào bất tận của rừng cây,của sóng và gió
Thiên nhiên Cà Mau còn nguyên sơ, đầy hấp dẫn và bí ẩn.

2. Kênh rạch, sông ngòi ở Cà Mau:
Đặt tên đất ,tên sông theo đặc điểm riêng biệt : rạch Mái Giầm kênh Bọ Mắt, kênh Ba Khía , xã Năm Căn.
Dân dã, mộc mạc, theo lối dân gian
3. Cảnh dòng sông Năm Căn:
Con sông rộng hơn ngàn thước
Rừng đước dựng lên cao ngất như trường thành
Thiên nhiên mang vẻ đẹp hùng vĩ, nên thơ và trù phú

4. Cảnh chợ Năm Căn:
Đông vui, tấp nập, trù phú và độc đáo

? GHI NHỚ: (Học SGK/23)
? Qua đoạn trích, em hiểu được gì về vùng Cà Mau cực Nam của Tổ quốc?

III. LUYỆN TẬP:

Viết đoạn văn trình bày cảm nhận
của em về vùng Cà Mau
qua bài "Sông nước Cà Mau" đã học.
? DẶN DÒ:
-Học thuộc phần ghi nhớ
-Viết đoạn văn giới thiệu con sông quê em
(hoặc địa phương em)
- Chuẩn bị bài mới: SO SÁNH
+ Soạn bài
+ Trả lời các câu hỏi
Tiết 77: SÔNG NƯỚC CÀ MAU
Ñoaøn Gioûi
I. TÁC GIẢ - TÁC PHẨM:
II. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN:
A�n tượng ban đầu về sông nước
Cà Mau
_ Một vùng sông ngòi chi chít bủa giăng như mạng nhện
_ Lặng lẽ một màu xanh đơn điệu
_ Tiếng rì rào bất tận của rừng cây,của sóng và gió
Thiên nhiên Cà Mau còn nguyên sơ, đầy hấp dẫn và bí ẩn.

2. Kênh rạch, sông ngòi ở Cà Mau:
Đặt tên đất ,tên sông theo đặc điểm riêng biệt : rạch Mái Giầm kênh Bọ Mắt, kênh Ba Khía , xã Năm Căn.
Dân dã, mộc mạc, theo lối dân gian
3. Cảnh dòng sông Năm Căn:
Con sông rộng hơn ngàn thước
Rừng đước dựng lên cao ngất như trường thành
Thiên nhiên mang vẻ đẹp hùng vĩ, nên thơ và trù phú

4. Cảnh chợ Năm Căn:
Đông vui, tấp nập, trù phú và độc đáo

? GHI NHỚ: (Học SGK/23)
III. LUYỆN TẬP:

Viết đoạn văn trình bày cảm nhận
của em về vùng Cà Mau
qua bài "Sông nước Cà Mau" đã học.
Tiết 77: SÔNG NƯỚC CÀ MAU
Ñoaøn Gioûi
I. TÁC GIẢ - TÁC PHẨM:
II. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN:
A�n tượng ban đầu về sông nước
Cà Mau
_ Một vùng sông ngòi chi chít bủa giăng như mạng nhện
_ Lặng lẽ một màu xanh đơn điệu
_ Tiếng rì rào bất tận của rừng cây,của sóng và gió
Thiên nhiên Cà Mau còn nguyên sơ, đầy hấp dẫn và bí ẩn.

2. Kênh rạch, sông ngòi ở Cà Mau:
Đặt tên đất ,tên sông theo đặc điểm riêng biệt : rạch Mái Giầm kênh Bọ Mắt, kênh Ba Khía , xã Năm Căn.
Dân dã, mộc mạc, theo lối dân gian
3. Cảnh dòng sông Năm Căn:
Con sông rộng hơn ngàn thước
Rừng đước dựng lên cao ngất như trường thành
Thiên nhiên mang vẻ đẹp hùng vĩ, nên thơ và trù phú

4. Cảnh chợ Năm Căn:
Đông vui, tấp nập, trù phú và độc đáo

? GHI NHỚ: (Học SGK/23)
III. LUYỆN TẬP:

Viết đoạn văn trình bày cảm nhận
của em về vùng Cà Mau
qua bài "Sông nước Cà Mau" đã học.