Bài 19. Sông nước Cà Mau

Phòng GD & ĐT Tân Biên
Trường THCS Tân Lập
môn ngữ văn 6
NHIệT LIệT CHàO MừNG QUý THầY CÔ Về Dự GIờ với lớp 6a3
KIỂM TRA BÀI CŨ
? Bài học đường đời đầu tiên của
Dế Mèn là gì ? ( 7đ)
?Chi tiết nào sao đây cho thấy Dế Mèn là kẻ khinh thường bạn? (3đ)
A.Đặt tên bạn là Dế Choắt vì thấy bạn yếu đuối.
B. Không giúp Dế Choắt đào hang.
C. Nằm im khi thấy Dế Choắt bị Cốc mổ
D. Rủ Dế Choắt trêu đùa chị Cốc.
ÑAÙP AÙN

Bài học đường đời đầu tiên của Dế Mèn là :
- Khinh thường Dế Choắt, trêu chị Cốc dẫn đến cái chết của Dế Choắt.
?Ở đời mà có thói hung hăng, bậy bạ, có óc mà không biết nghĩ sớm muộn rồi cũng mang vạ vào mình.
BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM
?Chi tiết nào sao đây cho thấy Dế Mèn là kẻ khinh thường bạn? (3đ)
A.Đặt tên bạn là Dế Choắt vì thấy bạn yếu đuối.
B. Không giúp Dế Choắt đào hang.
C. Nằm im khi thấy Dế Choắt bị Cốc mổ
D. Rủ Dế Choắt trêu đùa chị Cốc.
Tiết 77
Tiết 77
sông nước cà mau
Sông nước cà mau
Tiết 77
I- ĐỌC – HIỂU CHÚ THÍCH :
1- Đọc:

2-Chú thích:

Em hãy giới thiệu đôi nét về tác giả Đoàn Giỏi ?
*Tác giả :
�o�n Gi�i (1925 - 1989)
Qu�: TiỊn Giang
Th��ng vi�t vỊ thi�n nhi�n
v� con ng��i Nam B�.
Đoàn Giỏi cùng gia đình.

Sông nước cà mau
Tiết 77
I- ĐỌC – HIỂU CHÚ THÍCH :
1- Đọc:
2-Chú thích:

* Taực phaồm
Trích từ chương XVIII - Truyện "Đất r?ng phương Nam".
Sông nước cà mau
Tiết 77
I- ĐỌC – HIỂU CHÚ THÍCH :

II- t�m hiĨu v�n b�n :
* Ngôi kể :
- Ngôi kể thứ nhất

Sông nước cà mau
Tiết 77
I- ĐỌC – HIỂU CHÚ THÍCH :

Tìm hiểu Bố cục đoạn trích ?
II- t�m hiĨu v�n b�n :
* Ngôi kể :

* Bố cục : 3 phần
1, Khái quát cảnh Sông nước Cà Mau
2, Cảnh sụng ngũi, kênh rạch ? Cà Mau
3, Cảnh chợ Năm Căn
Sông nước cà mau
Tiết 77
I- ĐỌC – HIỂU CHÚ THÍCH :

II- t�m hiĨu v�n b�n :
1, Khái quát cảnh Sông nước Cà Mau :
Càng đổ dần về hướng mũi Cà Mau thì sông ngòi, kênh rạch càng bủa giăng chi chít như mạng nhện. Trên thì trời xanh, dưới thì nước xanh, chung quanh mình cũng chỉ một toàn một sắc xanh cây lá. Tiếng rì rào bất tận của những khu rừng xanh bốn mùa, cùng tiếng sóng rì rào từ biển Đông và vịnh Thái Lan ngày đêm không ngớt vọng về trong hơi gió muối – thứ âm thanh đơn điệu triền miên ấy ru ngủ thính giác, càng làm mòn mỏi và đuối dần đi tác dụng phân biệt của thị giác con người trước cái quang cảnh chỉ lặng lẽ một màu xanh đơn điệu.
Sông nước cà mau
Tiết 77
I- ĐỌC – HIỂU CHÚ THÍCH :

II- TÌM HIỂU VĂN BẢN
1, Khái quát cảnh Sông nước Cà Mau :
 Địa hình: Sông ngòi, kênh rạch chi chít như mạng nhện
 Màu sắc: Toàn màu sắc xanh của cây lá , dòng nước, bầu trời
Âm thanh: Tiếng rì rào bất tận của rừng, sóng, gió

Thị giác
Thính giác
Sông nước cà mau
Tiết 77
I- ĐỌC – HIỂU CHÚ THÍCH :

II- t�m hiĨu v�n b�n :
1, Khái quát cảnh Sông nước Cà Mau :
C?nh thiên nhiên có vẻ đẹp rộng lớn, hùng vĩ, đầy sức sống hoang dã .
Sông nước cà mau
Tiết 77
I- ĐỌC – HIỂU CHÚ THÍCH :

II- t�m hiĨu v�n b�n :
1, Khái quát cảnh Sông nước Cà Mau :
2, Cảnh sông ngòi , kênh rạch ? C� Mau :
a/ Sông ngòi , kênh rạch
…Ở đây, người ta gọi tên đất, tên sông không phải bằng những danh từ mĩ lệ, mà cứ theo đặc điểm riêng biệt của nó mà gọi thành tên. Chẳng hạn như gọi rạch Mái Giầm, vì hai bên bờ rạch mọc toàn những cây mái giầm cọng tròn xốp nhẹ, trên chỉ xòa ra độc một cái lá xanh hình chiếc bơi chèo nhỏ; gọi kênh Bọ Mắt vì ở đây tụ tập không biết cơ man nào là bọ mắt, đen như hạt vừng, chúng cứ bay theo thuyền từng bầy như những đám mây nhỏ, ta bị nó đốt vào da thịt chỗ nào là chỗ đó ngứa ngáy nổi mẩn đỏ tấy lên; gọi kênh Ba Khía vì ở đó hai bên bờ tập trung toàn những con ba khía, chúng bám đặc sệt quanh các gốc cây (Ba Khía là một loại còng biển lai cua, càng sắc tím đỏ, làm mắm xé ra trộn tỏi ớt ăn rất ngon). Còn như xã Năm Căn thì nghe nói ngày xưa trên bờ sông chỉ độc có một cái lán năm gian của những người tới đốn củi hầm than dựng nên, cũng như Cà Mau là nói trại đi theo chữ tức khơ mâu, tiếng Miên nghĩa là “nước đen”.
Rạch Mái Gầm
Kênh Bọ Mắt
Kênh Ba Khía
Xã Năm Căn
Ở vùng Cà Mau, người ta gọi tên đất, tên sông, kênh rạch theo cách nào?
A. Theo những danh từ mĩ lệ;
B. Theo những thói quen trong đời sống;
C. Theo cách của cha ông để lại;
D. Theo đặc điểm riêng biệt của từng vùng
Gọi tên theo đặc điểm riêng của từng vùng (Mang tÝnh ®Þa ph­¬ng)
Sông nước cà mau
Tiết 77
I- ĐỌC – HIỂU CHÚ THÍCH :

II- t�m hiĨu v�n b�n :
1, Khái quát cảnh Sông nước Cà Mau :
2, Cảnh sông ngòi , kênh rạch ? C� Mau :
Con ba khía
Kênh rạch cà mau
Sông nước cà mau
Tiết 77
I- ĐỌC – HIỂU CHÚ THÍCH :

II- t�m hiĨu v�n b�n :
1, Khái quát cảnh Sông nước Cà Mau :
2, Cảnh sông ngòi , kênh rạch ? C� Mau :
a/ Sông ngòi , kênh rạch
b/ Dòng sông Năm Căn :

Dòng sông Năm Căn mênh mông, nước ầm ầm đổ ra biển ngày đêm như thác, cá nước bơi hàng đàn đen trũi nhô lên hụp xuống như người bơi ếch giữa những đầu sóng trắng. Thuyền xuôi giữa dòng con sông rộng hơn ngàn thước, trông hai bên bờ, rừng đước dựng lên cao ngất như hai dãy trường thành vô tận. Cây đước mọc dài theo bãi, theo từng lứa trái rụng, ngọn bằng tăm tắp, lớp này chồng lên lớp kia ôm lấy dòng sông, đắp từng bậc màu xanh lá mạ, màu xanh rêu, màu xanh chai lọ,… lòa nhòa ẩn hiện trong sương mù và khói sóng ban mai.
Sông nước cà mau
Tiết 77
I- ĐỌC – HIỂU CHÚ THÍCH :

II- t�m hiĨu v�n b�n :
1, Khái quát cảnh Sông nước Cà Mau :
2, Cảnh sông ngòi , kênh rạch ? C� Mau :
a/ Sông ngòi , kênh rạch
b/ Dòng sông Năm Căn :
R?ng hon ng�n thu?c , nu?c d? ?m ?m, cỏ boi h�ng d�n.
R?ng du?c d?ng lờn cao ng?t nhu hai dóy tru?ng th�nh vụ t?n.
M�u xanh n?i ti?p, suong mự, khúi súng.
? Cảnh thật hùng vĩ
rừng đước
Sông nước cà mau
Tiết 77
I- ĐỌC – HIỂU CHÚ THÍCH :

II- t�m hiĨu v�n b�n :
1, Khái quát cảnh Sông nước Cà Mau :
2, Cảnh sông ngòi , kênh rạch ? C� Mau :
a/ Sụng ngũi , kờnh r?ch
b/ Dòng sông Năm Căn :
Rộng hơn ngàn thước, nước đổ ầm ầm như thác, cá bơi hàng đàn
Rõng ®­íc dựng lên cao ngÊt nh­ hai dãy tr­êng thµnh vô tận
Màu xanh nèi tiÕp , s­¬ng mï khãi sãng
- > Cảnh thật hùng vĩ
Sông nước cà mau
Tiết 77
I- ĐỌC – HIỂU CHÚ THÍCH :

II- t�m hiĨu v�n b�n :
1, Khái quát cảnh Sông nước Cà Mau :
2, Cảnh sông ngòi , kênh rạch ? C� Mau :
3, Cảnh chî N¨m C¨n :
Sông nước cà mau
Tiết 77
I- ĐỌC – HIỂU CHÚ THÍCH :

II- t�m hiĨu v�n b�n :
1, Khái quát cảnh Sông nước Cà Mau :
2, Cảnh sông ngòi , kênh rạch ? C� Mau :
3, C?nh chợ Năm Căn :
Chợ Năm Căn nằm sát bên bờ sông, ồn ào, đông vui, tấp nập. Vẫn là cái quang cảnh quen thuộc của một xóm chợ vùng rừng cận biển thuộc tỉnh Bạc Liêu, với những túp lều lá thô sơ kiểu cổ xưa nằm bên cạnh những ngôi nhà gạch văn minh hai tầng, những đống gỗ cao như núi chất dựa bờ, những cột đáy, thuyền chài, thuyền lưới, thuyền buôn dập dềnh trên sóng… Nhưng Năm Căn còn có cái bề thế của một trấn “anh chị rừng xanh” đứng kiêu hãnh phô phang sự trù phú của nó trên vùng đất cuối cùng của Tổ quốc. Những bến vận hà nhộn nhịp dọc dài theo sông; những lò than hầm gỗ đước sản xuất loại than củi nổi tiếng nhất của miền Nam; những ngôi nhà bè ban đêm ánh đèn măng- sông chiếu rực trên mặt nước như những khu phố nổi, và nơi đây người ta có thể cập thuyền lại, bước sang gọi một món xào, món nấu Trung Quốc hoặc một đĩa thịt rừng nướng ướp kiểu địa phương kèm theo vài cút rượu, ngoài ra còn có thể mua từ cây kim cuộn chỉ, những vật dụng cần thiết, một bộ quần áo may sẵn hay một món nữ trang đắt giá chẳng hạn, mà không cần phải bước ra khỏi thuyền.
Chợ năm căn
? Nêu những nét độc đáo của chợ Năm Căn?
CÂU HỎI THẢO LUẬN
? Nêu những nét độc đáo
của chợ Năm Căn?
Sông nước cà mau
Tiết 77
I- ĐỌC – HIỂU CHÚ THÍCH :

II- ��c - t�m hiĨu v�n b�n :
1, Cảnh Sông nước Cà Mau :
2, Cảnh sông ngòi , kênh rạch ? C� Mau :
3, C?nh chợ Năm Căn :
Nằm sát bờ sông, đông vui tấp nập
Ch? h?p trờn sụng
ẹa daùng ve� maứu saộc, trang phuùc, tieỏng noựi cuỷa ngửụứi baựn ,mua thuoọc nhie�u daõn toọc ( Vi?t - Hoa - Miờn - Cham)
?Nét sinh hoạt độc đáo, mang bản sắc riêng của người dân vùng sông nước Nam Bộ
Mua bán tấp nập - Trên bến dưới thuyền
Một số hình ảnh về Sông nước cà mau

NGH? THU?T
í NGHIA
Miờu t? t? bao quỏt d?n c? th?
L?a ch?n t? ng? g?i hinh, chớnh xỏc k?t h?p v?i vi?c s? d?ng cỏc phộp tu t?
S? d?ng ngụn ng? d?a phuong
K?t h?p miờu t? v� thuy?t minh

- "Sông nước Cà Mau" l� m?t do?n trớch d?c dỏo v� h?p d?n th? hi?n s? am hi?u, t?m lũng g?n bú c?a nh� van Do�n Gi?i v?i thiờn nhiờn v� con ngu?i ? vựng d?t C� Mau

Tiết 77
Sông nước cà mau
Tổ quốc tôi như một con tàu
Mũi thuyền ta đó – mũi Cà Mau

Những dòng sông rộng hơn ngàn thước
Trùng điệp một màu xanh lá đước
Đước thân cao vút, rễ ngang mình
Trổ xuống nghìn tay, ôm đất nước!

Tổ quốc tôi như một con tàu
Mũi thuyền xé sóng – mũi Cà Mau.
(Xuân Diệu - Mũi Cà Mau)
Bài tập trắc nghiệm
*Nhận xét nào sau đây đúng với đoạn trích "Sông nước Cà Mau"?
A. Văn bản miêu tả cảnh quan ở vùng cực Nam Nam Bộ.
B. Văn bản miêu tả cảnh quan ở vùng đồng bằng Trung Bộ.
C. Văn bản miêu tả cảnh quan ở vùng đồng bằng Nam Bộ.
D. Văn bản miêu tả cảnh quan ở vùng rừng miền Tây Nam Bộ.

h­íng dÉn TỰ häc




-Đọc kĩ văn bản , nhớ những chi tiết miêu tả đặc sắc, các chi tiết sử dụng phép so sánh
- Hiểu được ý nghĩa của các chi tiết có sử dụng phép tu từ
-Làm phần luyện tập
Đọc kĩ văn bản “Bøc tranh cña em g¸i t«i” và soạn vào tập theo hệ thống câu hỏi ở SGK
Xin Cảm ơn các thầy cô và các em
Chúc các thầy cô và các em
một ngày hạnh phúc, vui vẻ
? ? ? ? ? ? ?