Bài 19. Sông nước Cà Mau

Chào mừng quý thầy cô
về dự giờ hội thi giáo viên dạy giỏi TP Thái Nguyên.
Bài 19 - Tiết 77
Văn bản: Sông nước Cà Mau
Giáo viên: Lê Thị Hồng Toán
KIỂM TRA BÀI CŨ
Câu hỏi:
Câu 1: Nghệ thuật nào không được sử dụng trong đoạn trích “ Bài học đường đời đầu tiên”?
A. Nghệ thuật kể chuyện
B. Nghệ thuật miêu tả
C. Nghệ thuật tả người
D. Nghệ thuật sử dụng từ ngữ
Câu 2: Nét nổi bật trong nghệ thuật miêu tả loài vật của Tô Hoài qua đoạn trích “ Bài học đường đời đầu tiên” là:
A. Cách kể theo ngôi thứ nhất tự nhiên, hấp dẫn.
B. Ngôn ngữ chính xác, giàu tính tạo hình.
C. Nh©n hãa vµ so s¸nh.
D. Cả ba đáp án trên.
Sông nước Cà Mau
Đoàn Giỏi
Tiết 77 - VĂN BẢN:
I. Tìm hiểu tác giả, tác phẩm
1. Tác giả:
2. Tác phẩm:
II. Tìm hiểu văn bản
1. Ấn tượng ban đầu về toàn cảnh sông nước Cà Mau.
2. Cảnh sông ngòi, kênh rạch Cà Mau.
3. Cảnh chợ Năm Căn.
III. Tổng kết
1. Nghệ thuật:
2. Nội dung:
IV. Luyện tập
Sông nước Cà Mau
(Trích “Đất rừng phương Nam” - Đoàn Giỏi)
2, Phân tích
a- Hình ảnh vầng trăng
Đoàn Giỏi (1925- 1989)

Các bút danh: Nguyễn Hoài; Nguyễn Phú Lễ; Huyền Tư.
Quê ở Châu Thành Tiền Giang.
Viết văn từ thời kháng chiến chống Pháp.
- Các tác phẩm của ông thường viết về cuộc sống, thiên nhiên, con người Nam bộ.
- Tác phẩm tiêu biểu:
“Người Nam thà chết không hàng” -Kịch thơ 1947
“Những dòng chữ máu Nam kỳ” - Ký1940
“Giữ vững niềm tin” - Thơ 1954
“Đất rừng phương Nam” - Truyện dài 1957
1. Tác giả Đoàn Giỏi
2. Tác phẩm:
* Truyện dài “Đất rừng phương Nam” được viết năm 1957.
* Đoạn trích “Sông nước Cà Mau”.
được trích từ chương 18 của tác phẩm.
* Bố cục: 3 phần
- Phần 1: Càng đổ dần…màu xanh đơn điệu.
- Phần 2: Từ khi qua Chà Là…khói sóng ban mai.
- Phần 3: Chợ Năm Căn…xóm chợ vùng rừng Năm Căn.
* Kiểu văn bản: miêu tả.
1. Ấn tượng ban đầu về toàn cảnh sông nước Cà Mau:
- Không gian rộng mênh mông của vùng đât.
- Sông ngòi, kênh rạch…bủa giăng chi chít như mạng nhện
- Trên…trời xanh, dưới…nước xanh, chung quanh…toàn một sắc xanh cây lá.
- Tiếng rì rào…của …khu rừng.
- Tiếng sóng rì rào.
Rất nhiều sông ngòi, cây cối.
Phủ kín màu xanh
Một thiên nhiên còn nguyên sơ đầy hấp dẫn và bí ẩn.
2. Cảnh sông ngòi, kênh rạch Cà Mau:
- Rạch Mái Giầm (vì có nhiều cây mái giầm)
- Kênh Ba Khía (có nhiều con ba khía)
- Kênh Bọ Mắt (có nhiều con bọ mắt)
- Năm Căn (nhà năm gian)
 Độc đáo trong cách đặt tên sông, tên đất.
 Độc đáo trong dòng chảy Năm Căn, rừng đước Năm Căn
 Phong phú, đa dạng, hoang sơ.
Thiên nhiên gắn bó với cuộc sống lao động của con người
* Dòng sông: - rộng hơn ngàn thước,
- nước ầm ầm đổ ra biển ngày đêm như thác,
- cá bơi hàng đàn đen chũi như người bơi ếch giữa những đầu sóng trắng.
* Rừng đước: dựng lên cao ngất như hai dãy trường thành vô tận.
- Cây đước ngọn bằng tăm tắp, lớp này chồng lên lớp kia ôm lấy dòng sông, đắp từng bậc màu xanh.
Thiên nhiên mang vẻ đẹp hùng vĩ, nên thơ, trù phú.
Một vẻ đẹp chỉ có ở thời xa xưa.
3. Cảnh chợ Năm Căn:
- Giống các chợ kề biển vùng Nam Bộ
- Lều lá nằm cạnh nhà tầng.
- Những đống gỗ cao như núi chất dựa bờ
- Những cột đáy, thuyền chài, thuyền lưới, thuyền buôn dập dềnh trên sóng.
- Bến vận hà nhộn nhịp dọc dài theo sông
- Những lò than hầm gỗ đước…
- Những ngôi nhà bè…
- Những người con gái Hoa kiều bán hàng xởi lởi,
Những người Chà Châu Giang bán vải,
Những bà cụ người Miên bán rượi
 Cảnh tượng trù phú, đông vui tấp nập, độc đáo, hấp dẫn.
 Liệt kê hàng loạt các chi tiết về chợ Năm Căn.
Những hình ảnh quen thuộc
Những hình ảnh lạ lùng
1. Nghệ thuật:
Trình tự miêu tả hợp lý.
Ngôn ngữ giàu tính tạo hình, gợi cảm.
Các hình ảnh so sánh đặc sắc.
2. Nội dung:
Thiên nhiên phong phú, hoang sơ mà tươi đẹp.
Cảnh sinh hoạt độc đáo, hấp dẫn.
IV. Luyện tập
Bài 1: Viết đoạn văn nªu cảm nghĩ về v¨n b¶n S«ng nước Cà Mau.
Toµn bé ®o¹n trÝch lµ mét bøc tranh kÝ häa, mét thø kÝ häa liªn hoµn ®­îc ph¸c th¶o b»ng ng«n ng÷ giµu cã vµ tinh läc cña nhµ v¨n. Ph¶i lµ mét ng­êi yªu mÕn m¶nh ®Êt nªn th¬ nµy ®Õn møc nµo, ph¶i cã tµi quan s¸t, nhËn xÐt theo mét c¸ch riªng,S«ng n­íc Cµ Mau míi ®»m th¾m hiÖn ra trªn mét g­¬ng mÆt t­¬i s¸ng cña m×nh: hïng vÜ, hoang s¬ mµ v« cïng kÝ thó.Víi nh÷ng nÐt ®éc ®¸o riªng biÖt mµ chØ ë Cµ Mau míi cã.
Bài 2: Kể tên một vài con sông ở quê hương em hoặc địa phương mà em đang ở, giới thiệu vắn tắt về một trong các con sông ấy.
-Th¸i Nguyªn quª em cã dßng s«ng C«ng ®· ®i vµo huyÒn tho¹i vïng c©u truyÖn cæ tÝch Chµng Cèc- Nµng C«ng.
-Dßng s«ng CÇu th¬ méng lµ ®Ò tµi cña c¸c nhµ th¬, c¸c nh¹c sÜ s¸ng t¸c vÒ quª h­¬ng yªu dÊu.
* Hướng dẫn về nhà
Học ghi nhớ; học phần phân tích văn bản
Đọc lại văn bản; tìm đọc truyện “ Đất rừng phương Nam”
Häc thuéc lßng ®o¹n v¨n em thÊy hay nhÊt trong v¨n b¶n Sông nước Cà Mau.
Em h·y vÏ tranh hay viÕt ®o¹n v¨n ng¾n tr×nh bµy c¶m nhËn cña em vÒ c¶nh s«ng n­íc Cµ Mau.
Đọc và soạn văn bản “ Bức tranh của em gái tôi”
Trân trọng cảm ơn
ban giám khảo và
các em học sinh