Bài 19. So sánh

Chào mừng các thầy, cô giáo về dự giờ
Môn : Ngữ Văn - lớp 6
Giáo viên : Nguyễn Tiến Đạt
Đơn vị : Trường THCS Đình Tổ
Kiểm tra bài cũ
Cho câu văn sau
Gươm và rùa đã chìm đáy nước.
? Tìm phó từ trong câu văn trên .Cho biết phó từ đó thuộc loại nào ?
Đáp án
Phó từ "đã" chỉ thời gian.
Diễn tả vẻ đẹp của vườn hoa có hai bạn viết như sau:

1.Vườn hoa của nhà em rất đẹp.
2.Vườn hoa của nhà em như một tấm thảm nhung sặc sỡ.

Trong hai cách trên cách diễn đạt nào hay hơn ?
I.So sánh là gì ?
1.Ví dụ
Trẻ em như búp trên cành


Biết ăn ngủ, biết học hành là ngoan
B. (.)trông hai bên bờ rừng đước dựng lên cao ngất như hai dẫy trường thành vô tận
C. Con mèo vằn vào tranh, to hơn cả con hổ nhưng nét mặt lại vô cùng dễ mến.
(Hồ CHí Minh)
(Đoàn Giỏi)
(Tạ Duy Anh)
Trẻ em
búp trên cành
rừng đước dựng lên cao ngất
hai dẫy trường thành vô tận
Từ
so sánh
Vế B
Vế A
hơn
2.Nhận xét
búp trên cành
B. Rừng đước

đối chiếu

dãy trường thành vô tận

Phép so sánh

3.Kết luận
*Ghi nhớ 1
-Đối chiếu vự vật, sự việc này với sự vật, sự việc khác
-Tăng sức gợi hình, gợi cảm
A. Trẻ em
đối chiếu
Vế A
Phương diện
So sánh
Từ
So sánh
Vế B
1.Ví dụ
Trẻ em như búp trên cành


Biết ăn ngủ, biết học hành là ngoan
Vế A
Vế B
Từ
so sánh
B. (.)trông hai bên bờ rừng đước dựng lên cao ngất như hai dẫy trường thành vô tận
Vế A
Phương diện
So sánh
Từ
So sánh
Vế B
(Hồ CHí Minh)
(Đoàn Giỏi)
C. Con mèo vằn vào tranh, to hơn cả con hổ nhưng nét mặt lại vô cùng dễ mến.
(Tạ Duy Anh)
Vế A
Phương diện
So sánh
Từ
So sánh
Vế B
II. Cấu tạo của phép so so sánh.
Trẻ em
búp trên cành
Rừng đước
dựng lên cao ngất
như
hai dẫy trường thành vô tận
Con mèo vằn vào tranh
to
hơn
cả con hổ
2.Mô hình phép so sánh.
như
Bộ phận hay đặc
điểm so sánh
I.So sánh là gì ?
1.Ví dụ
2.Nhận xét
3.Kết luận
II. Cấu tạo của phép so so sánh.
2.mô hình phép so sánh.
1.Ví dụ
3.Kết luận
*Mô hình cấu tạo đầy đủ một phép so sánh gồm
-Vế A (nêu tên sự vật,sự việc được so sánh);
-Vế B (nêu tên sự vật sự việc dùng để so sánh);
-Từ ngữ chỉ phương diện so sánh;
-Từ ngữ chỉ ý so sánh (gọi tắt là từ so sánh)
*Trong thực tế, mô hình cấu tạo có thể biến
đổi ít nhiều
-Các từ ngữ chỉ phương diện so sánh và chỉ
ý so sánh có thể được lược bớt.
-Vế B có thể đảo lên trước vế A cùng
với từ so sánh.
(Lê Anh Xuân
(Thép Mới)
I.So sánh là gì ?
1.Ví dụ
2.Nhận xét
3.Kết luận
II. Cấu tạo của phép so so sánh.
2.mô hình phép so sánh.
1.Ví dụ
3.Kết luận
*Ghi nhớ 2: SGK
IV.Luyện tập
IV.Luyện tập
C- Dối chiếu sự vật, sự việc này với sự vật, sự việc khác có nét tương đồng.
Bài tập 1:
Ghép các từ cho sẵn ở hai mục A,B sau đây để thấy rõ một số hiện
tượng trong đời sống được so sánh như thế nào ?
A. Đắt, rẻ, cao, xấu, đẹp, sáng.
B.Như tôm tươi, như bèo, như ma, như ban ngày, như tiên, như núi.
Đáp án
- Đắt như tôm tươi.
- Rẻ như bèo.
- Cao như núi.
- Xấu như ma.
- Đẹp như tiên.
- Sáng như ban ngày
(Lời bài hát)
(Võ Thanh An)
Bài tập 3: Dựa vào những thành ngữ đã biết, hãy viết tiếp vế B vào bảng dưới đây để tạo thành phép so sánh.
Khoẻ
như
voi,vâm.
Đen
Trắng
Cao
như
như
như
than, mực.
tuyết, chứng gà bóc.
núi, cái sào.
IV- Luyện tập
Bài tập 4: tìm thêm các câu văn có sử dụng phép so sánh trong các văn bản:
a/ "Bài học đường đời đầu tiên"
+ Hai cái răng đen nhánh lúc nào cũng nhai ngoàm ngoạp như hai lưỡi liềm máy làm việc.
+ Cái chàng Dế Choắt, người gầy gò và dài lêu nghêu như một gã nghiện thuốc phiện
b/ " Sông nước Cà Mau"
+ Càng đổ dần về hướng mũi Cà Mau thì sông ngòi, kênh rạch càng bủa giăng chi chít như mạng nhện.
+ Gọi là kênh Bọ Mắt vì ở đó tụ tập không biết cơ man nào là bọ mắt, đen như hạt vừng, chúng cứ bay theo thuyền như những đám mây nhỏ.
+ Dòng sông Năm Căn mênh mông, nước ầm ầm đổ ra biển ngày đêm như thác, cá nước bơi hàng đàn đen trũi nhô lên hụp xuống như người bơi ếch giữa những đầu sóng trắng.
+ Thuyền xuôi giữa dòng con sông rộng hơn ngàn thước, trông hai bên bờ, rừng đước dựng lên cao ngất như hai dãy trường thành vô tận.
Bài tập 5: Đặt câu có sử dụng phép so sánh.
Mẹ em có làn da chắng hồng như chứng gà bóc.


-Đôi mắt bạn Hà đen nhánh như hai hạt nhãn.
Ví dụ
Bài tập 2: Viết đoạn van từ 3-5 câu miêu t? c?nh mùa xuân trong đó có sử dụng phép so sánh .
I.So sánh là gì ?
1.Ví dụ
2.Nhận xét
3.Kết luận
II. Cấu tạo của phép so so sánh.
2.mô hình phép so sánh.
1.Ví dụ
3.Kết luận
IV.Luyện tập
V.Hướng dẫn về nhà
-Học thuộc bài
-Làm hoàn thiện các bài tập trong SGK
-Đọc và nghiên cứu kĩ tiết "So sánh" (tiếp theo)
Cảm ơn các thầy, cô đã chú ý theo dõi