Bài 19. So sánh

Nhiệt liệt chào mừng các thầy giáo, cô giáo đến dự giờ, thăm lớp 6a5
* trường thCS nguyễn đăng đạo*
*** So Sánh ***
ữ
V
ă
N
6
Lớp
N
G
Ví dụ:
a.
Biết ăn ngủ, biết học hành là ngoan.
(Hồ Chí Minh)
b. [..] trông hai bên bờ,

(Đoàn Giỏi)
Tiết78: So sánh
I. So sánh là gì?
Ví dụ:





Trẻ em như búp trên cành
hai dãy trường thành vô tận
Trẻ em như búp trên cành
hai dãy trường thành vô tận
rừng đước dựng lên cao ngất như
rừng đước dựng lên cao ngất như
Ví dụ:
a.
Biết ăn ngủ, biết học hành là ngoan.
(Hồ Chí Minh)
b. [..] trông hai bên bờ,


(Đoàn Giỏi)

Tiết78: So sánh
I. So sánh là gì?
Ví dụ:

Trẻ em búp trên cành


-Rừng đước hai dãy trường thành.

Gợi hình ảnh, cảm xúc.
> So sánh
2. Bài học: Ghi nhớ (Sgk)
Trẻ em như búp trên cành
hai dãy trường thành vô tận
rừng đước dựng
lên cao ngất như
Tương đồng
Tương đồng
Non nớt, nhỏ bé
Cao, vững chắc, dài
c. Con mèo vằn vào tranh to hơn cả con hổ nhưng nét mặt lại vô cùng dễ mến.
(Tạ Duy Anh)
Tiết78: So sánh
I. So sánh là gì?
Ví dụ:

Trẻ em búp trên cành


-Rừng đước hai dãy trường thành.

Gợi hình ảnh, cảm xúc.
> So sánh
2. Bài học: Ghi nhớ (Sgk)
Chú ý:

Tương đồng
Tương đồng
Non nớt, nhỏ bé
Cao, chắc, dài
Con mèo vằn
Con hổ
Tương đồng
Hình thức
->. nhận thức được kích thước và tính chất của con mèo vằn
(ít tác dụng gợi hình, gợi cảm)
Trẻ em búp trên cành
Tương đồng
Non nớt, nhỏ bé
=> So sánh logíc
=> So sánh tu từ
a.
Gợi hình ảnh, cảm xúc
ít gợi hình, gợi cảm
? Trong các ví dụ sau, ví dụ nào không chứa phép so sánh tu từ ?
Minh cao b?ng Lan
M?t tr?i xu?ng bi?n nhu hòn lửa
C. Thân em như giếng giữa đàng
Người khôn rửa mặt người phàm rửa chân
D. Anh em như thể tay chân
Tiết78: So sánh
I. So sánh là gì?
Ví dụ:

Trẻ em búp trên cành


-Rừng đước hai dãy trường thành.

Gợi hình ảnh, cảm xúc.
> So sánh
2. Bài học: Ghi nhớ (Sgk)
Chú ý:





Tương đồng
Tương đồng
Non nớt, nhỏ bé
Cao, chắc, dài
Gợi hình ảnh, cảm xúc
ít gợi hình, gợi cảm
b,..rừng đước dựng lên cao ngất như hai dãy trường thành vô tận.
Tiết78: So sánh
I. So sánh là gì?
Ví dụ:
2. Bài học: Ghi nhớ (Sgk)
II. Cấu tạo của phép so sánh
1. Ví dụ:

SVĐSS
SVDĐSS
Vế A
TSS
PDSS
Vế B

Tiết78: So sánh
I. So sánh là gì?
Ví dụ:
2. Bài học: Ghi nhớ (Sgk)
II. Cấu tạo của phép so sánh
Ví dụ:
Mô hình cấu tạo đầy đủ:
A - PDSS - TSS - B
Mô hình biến đổi:
+ A - TSS - B
+ B - A
+ TSS - B - A - PDSS
a. Trẻ em như búp trên cành
...............
Trẻ em
búp trên cành
như
Trường Sơn: chí lớn ông cha
Cửu Long: lòng mẹ bao la sóng trào
Trường Sơn
lòng mẹ bao la..
chí lớn ông cha
Cửu Long
b. Như tre mọc thẳng, con người không chịu khuất.
Vế A
Vế B
TSS
PDSS
không chịu khuất
tre mọc thẳng
con người
như

Tiết78: So sánh
I. So sánh là gì?
Ví dụ:
2. Bài học: Ghi nhớ (Sgk)
II. Cấu tạo của phép so sánh
Ví dụ:
Mô hình cấu tạo đầy đủ:
A - PDSS - TSS - B
Mô hình biến đổi:
+ A - TSS - B
+ B - A
+ TSS - B - A - PDSS
2. Bài học: Ghi nhớ Sgk
Vế A
Vế B
TSS
PDSS
? Xác định các yếu tố của phép so sánh trong các ví dụ sau:
Lúc ở nhà, mẹ cũng là cô giáo
Khi tới trường, cô giáo như mẹ hiền
b. Từ xa nhìn lại, cây gạo sừng sững như một tháp đèn khổng lồ...
c. Ngôi nhà như trẻ nhỏ
Lớn lên với trời xanh
d. Công cha như núi Thái Sơn
Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra

Tiết78: So sánh
I. So sánh là gì?
Ví dụ:
2. Bài học: Ghi nhớ (Sgk)
II. Cấu tạo của phép so sánh
Ví dụ:
Mô hình cấu tạo đầy đủ:
A - PDSS - TSS - B
Mô hình biến đổi:
+ A - TSS - B
+ B - A
+ TSS - B - A - PDSS
2. Bài học: Ghi nhớ/ Sgk
Mẹ
là
cô giáo
cây gạo
sừng sững
như
một tháp đèn khổng lồ
Ngôi nhà
như
trẻ nhỏ
Công cha
như
núi Thái Sơn
Nghĩa mẹ
Như
nước trong nguồn chảy ra.
d
c
b
a
MH
VD
( người)
(người)
( vật)
( vật)
( cụ thể)
( trừu tượng)
( cụ thể)
( vật)
( trừu tượng)
(người)
Bài 2: Dựa vào những thành ngữ đã biết, hãy viết tiếp vế B vào những chỗ trống dưới đây để tạo thành phép so sánh:
khoẻ như.
đen như.
trắng như.
cao như.
Bài3: Hãy tìm những câu văn có sử dụng phép so sánh trong văn bản " Sông nước Cà Mau":


1. [... ]C�ng d? d?n v? hu?ng mui C� Mau thỡ sụng ngũi, kờnh r?ch c�ng b?a giang chi chớt nhu m?ng nh?n
2. [... ] ? dú t? t?p khụng bi?t co man n�o l� b? m?t den nhu h?t v?ng
3 [... ] chỳng c? bay theo thuy?n t?ng b?y nhu nh?ng dỏm mõy nh?
4. [... ] cỏ nu?c boi h�ng d�n den trui nhụ lờn h?p xu?ng nhu ngu?i boi ?ch gi?a nh?ng d?u súng tr?ng
5. [... ] trụng hai bờn b? r?ng du?c d?ng lờn cao ng?t nhu hai dóy tru?ng th�nh vụ t?n
6. [... ] Nh?ng ngụi nh� bố ban dờm ỏnh dốn mang- sụng chi?u r?c trờn m?t nu?c nhu nh?ng khu ph? n?i

Tiết78: So sánh
I. So sánh là gì?
Ví dụ:
2. Bài học: Ghi nhớ (Sgk)
II. Cấu tạo của phép so sánh
Ví dụ:
Mô hình cấu tạo đầy đủ:
A - PDSS - TSS - B
Mô hình biến đổi:
+ A - TSS - B
+ B - A
+ TSS - B - A - PDSS
2. Bài học: Ghi nhớ/ Sgk
Bài tập thêm: Vận dụng kiến thức về so sánh, hãy viết câu văn miêu tả trăng qua việc quan sát bức tranh dưới đây :
Trăng là cái đĩa bạc trên tấm thảm nhung da trời
( Nam Cao )

Tiết78: So sánh
I. So sánh là gì?
Ví dụ:
2. Bài học: Ghi nhớ (Sgk)
II. Cấu tạo của phép so sánh
Ví dụ:
Mô hình cấu tạo đầy đủ:
A - PDSS - TSS - B
Mô hình biến đổi:
+ A - TSS - B
+ B - A
+ TSS - B - A - PDSS
2. Bài học: Ghi nhớ/ Sgk