Bài 19. So sánh

KIỂM TRA BÀI CŨ
- So sánh là gì ? Cho ví dụ
- Cấu tạo phép so sánh ( đầy đủ ) có mấy phần, phần nào bắt buộc phải có mặt
1/ Tìm phép so sánh trong
khổ thơ sau
Những ngôi sao thức ngoài kia
Chẳng bằng mẹ đã thức vì chúng con
Đêm nay con ngủ giấc tròn
Mẹ là ngọn gió của con suốt đời.
(Trần Quốc Minh )
-Ví dụ 1 :
- chẳng bằng -
Mẹ -là - ngọn gió của con…
-> so sánh không ngang bằng
-> so sánh ngang bằng
Những ngôi sao thức ngoài kia
Chẳng bằng mẹ đã thức vì chúng con
Đêm nay con ngủ giấc tròn
Mẹ là ngọn gió của con suốt đời.
(Trần Quốc Minh )
3/ Tìm thêm những từ ngữ chỉ ý
so sánh ngang bằng hoặc không ngang
bằng
- Từ ngữ chỉ ý so sánh ngang bằng: là, như, y như, giống như, như là, tựa như, bao nhiêu … bấy nhiêu…
- Từ ngữ chỉ ý so sánh không ngang bằng : hơn, hơn là, kém, chưa bằng, chẳng bằng, …
* Ví dụ:
Thầy thuốc như mẹ hiền.
Bao nhiêu tấc đất tấc vàng bấy nhiêu.
Anh em như thể tay chân.
Ví dụ:
- Thà rằng nhịn miệng qua ngày
Còn hơn vay mượn mắc dây nợ nần.
Một trăm gầu tát không bằng một bát nước mưa.
2/ Ghi nhớ
Có mấy kiểu so sánh ?
2 kiểu so sánh
So sánh ngang bằng
So sánh không ngang bằng
- Ví dụ 1 sgk/42
1/ Tìm phép so sánh trong đoạn văn dưới đây:
Mỗi chiếc lá rụng…
mềm mai.
( đọc ở sgk/42 )
Có chiếc lá ( rụng ) tựa như mũi tên…như
cho xong chuyện….do dự vẩn vơ.
- Có chiếc lá như con chim…không
Có chiếc lá nhẹ nhàng khoan khoái…như
thầm bảo…hiện tại.
- Có chiếc lá như sợ hãi.., rồi như gần ..trở
lại cành.
- Ví dụ 2 sgk /42
2/ Trong đoạn văn đã dẫn, phép so sánh có tác dụng gì ?
- Đối với việc miêu tả sự vật, sự việc ?
- Đối với việc thể hiện tư tưởng, tình cảm của người viết?
-> Đối với việc miêu tả sự vật,
sự việc: tạo ra những hình ảnh
cụ thể, sinh động, giúp người
nghe dễ hình dung về sự vật
sự việc được miêu tả => phép
so sánh giúp ta hình dung những
cách rụng của chiếc lá.
-> Đối với việc thể hiện tư tưởng,
tình cảm của người viết : tạo ra
lối nói hàm súc, giúp người nghe
năm bắt tư tưởng, tình cảm của
người viết =>phép so sánh thể hiện
quan niêm của tác giả về sự sống
và cái chết
1/ BT 1sgk/ 43: Chỉ ra các phép so sánh trong những khổ thơ dưới đây. Cho biết : Chúng thuộc kiểu so sánh nào ? Phân tích tác dụng gợi hình, gợi cảm của một phép so sánh mà em thích ?
a/ Quê hương tôi có con sông xanh biếc
Nước gương trong soi tóc những hàng tre
Tâm hồn tôi là một buổi trưa hè
Tỏa nắng xuống lòng sông lấp loáng.
a/ -> Tâm hồn tôi là một buổi trưa hè -> so sánh ngang bằng => Tình cảm gắn bó, nhớ thương da diết cháy bỏng của tác giả với con sông cũng là quê hương miền Nam.
b/ Con đi trăm núi ngàn khe
Chưa bằng muôn nỗi tái tê lòng bầm
Con đi đánh giặc mười năm
Chưa bằng khó nhọc đời bầm sáu mươi.
-> so sánh không ngang bằng ( chưa bằng)
Tác dụng: Khẳng định sự đau khổ, gian khó trong cuộc đời của người mẹ ( bầm) và tình cảm kính yêu, biết ơn của tác giả với mẹ.
c/ Amh đội viên mơ màng
Như nằm trong giấc mộng
Bóng Bác cao lồng lộng
Ấm hơn ngọn lửa hồng
c/ Anh đội viên mơ màng //
Nằm trong giấc mộng
-> so sánh ngang bằng ( như )
Bóng Bác cao lồng lộng //
Ấm hơn ngọn lửa hồng
-> so sánh không ngang bằng ( hơn )
Trạng thái xúc động lâng lângcủa
anh đội viên , thấy Bác
vừa lớn lao vừa gần gũi
BT 2 sgk/ 43

Hãy nêu những câu văn có sử dụng phép so sánh trong bài
Vượt thác. Em thích hình ảnh so sánh nào ?Vì sao ?
- Thuyền rẽ sóng…như đang nhớ núi rừng.
- Núi cao như đột ngột hiện ra..
Những động tác…nhanh như cắt..
Dương Hương Thư như một pho tượng … giống như một hiệp sĩ…
- Những cây to…như những cụ già…
*Hình ảnh so sánh: Dượng Hương Thư như một pho tượng…oai linh hùng vĩ.
Sự tưởng tượng phong phú của tác giả; hình ảnh con người đẹp, khỏe, hào hùng trước thiên nhiên.
Bài tập bổ sung
Cho biết kiểu so sánh được sử dụng ?
- Người ta là hoa của đất.
Một miếng khi đói bằng một gói khi no.
Tiền vào nhà khó như gió vào nhà trống.
Cơm không rau như đau không thuốc.
Qua cầu ngả nón trông cầu
Cầu bao nhiêu nhịp dạ sầu bấy nhiêu.
BT3 sgk/ 43
Làm ở nhà
NHẮC LẠI
So sánh có mấy kiểu ?
- Tác dụng của phép so sánh
Hướng dẫn tự học
Có mấy kiểu so sánh ? Tác dụng
của phép so sánh
- Bài tập 3 sgk/43
Chuẩn bị bài Chương trình địa
phương : rèn chính tả
CẢM ƠN !
TẠM BIỆT !
Mr.Thi?n