Bài 19. So sánh

NHIỆT LIỆT CHÀO MỪNG THẦY CÔ
VỀ DỰ GIỜ
LỚP 6A1
KIỂM TRA BÀI CŨ
Câu 1: So sánh là gì? Lấy ví dụ về so sánh?
So sánh là đối chiếu sự vật, sự việc này với sự vật, sự việc khác có nét tương đồng để làm tăng sức gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt.
Ví dụ: Công cha như núi Thái Sơn,
Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra.
Câu 2: Cho biết mô hình cấu tạo đầy đủ của một phép so sánh và phân tích câu “Nó sun sun như con đỉa” theo mô hình đó?
Nó
sun sun
như
con đỉa
BÀI 21 TIẾT 86: SO SÁNH (TIẾP THEO)
I. Các kiểu so sánh
1. Ví dụ
Những ngôi sao thức ngoài kia
Chẳng bằng mẹ đã thức vì chúng con
Đêm nay con giấc ngủ tròn
Mẹ là ngọn gió của con suốt đời.
(Trần Quốc Minh)
Tìm phép so sánh có trong khổ thơ trên?
Hãy xác định vế A, vế B, từ so sánh trong các phép so sánh trên?
Phép so sánh 1:
A: Những ngôi sao
B: Mẹ
Từ so sánh: Chẳng bằng
Phép so sánh 2:
A: Mẹ
B: Ngọn gió
Từ so sánh: là
BÀI 21 TIẾT 86: SO SÁNH (TIẾP THEO)
I. Các kiểu so sánh
1. Ví dụ
Những ngôi sao thức ngoài kia
Chẳng bằng mẹ đã thức vì chúng con
Đêm nay con giấc ngủ tròn
Mẹ là ngọn gió của con suốt đời.
(Trần Quốc Minh)
Các từ ngữ so sánh ở hai phép so sánh trên có gì khác nhau?
Chẳng bằng: So sánh không ngang bằng.
Là: So sánh ngang bằng.
BÀI 21 TIẾT 86: SO SÁNH (TIẾP THEO)
I. Các kiểu so sánh
1. Ví dụ
Những ngôi sao thức ngoài kia
Chẳng bằng mẹ đã thức vì chúng con
Đêm nay con giấc ngủ tròn
Mẹ là ngọn gió của con suốt đời.
(Trần Quốc Minh)
Tìm thêm những từ ngữ chỉ ý so sánh ngang bằng hoặc không ngang bằng?
BÀI 21 TIẾT 86: SO SÁNH (TIẾP THEO)
I. Các kiểu so sánh
1. Ví dụ
Dựa vào sự phân tích ví dụ ở trên em hãy cho biết so sánh có mấy kiểu và rút ra mô hình của các kiểu so sánh đó?
Có hai kiểu so sánh:
So sánh ngang bằng (A là B).
So sánh không ngang bằng (A hơn B).
2. Ghi nhớ
Có hai kiểu so sánh:
So sánh ngang bằng.
So sánh không ngang bằng.
BÀI 21 TIẾT 86: SO SÁNH (TIẾP THEO)
Bài tập: Chỉ ra các phép so sánh trong các khổ thơ dưới đây và cho biết chúng thuộc những kiểu so sánh nào?
Quê hương tôi có con sông xanh biếc
Nước gương trong soi tóc những hàng tre
Tâm hồn tôi là một buổi trưa hè
Toả nắng xuống lòng sông lấp loáng.
Con đi trăm núi ngàn khe
Chưa bằng muôn nỗi tái tê lòng bầm
Con đi đánh giặc mười năm
Chưa bằng khó nhọc đời bầm sáu mươi.
c. Anh đội viên mơ màng
Như nằm trong giấc mộng
Bóng bác cao lồng lộng
Ấm hơn ngọn lửa hồng.
So sánh ngang bằng
So sánh không ngang bằng
So sánh ngang bằng
So sánh không ngang bằng
BÀI 21 TIẾT 86: SO SÁNH (TIẾP THEO)
I. Các kiểu so sánh
II. Tác dụng của so sánh
1. Ví dụ
Mỗi chiếc lá rụng có một linh hồn riêng, một tâm tình riêng, một cảm giác riêng. Có chiếc tựa mũi tên nhọn, tự cành cây rơi cắm phập xuống đất như cho xong chuyện, cho xong một đời lạnh lùng, thản nhiên, không thương tiếc, không do dự vẩn vơ. Có chiếc lá như con chim bị lảo đảo mấy vòng trên không, rồi cố gượng ngoi đầu lên, hay giữ thăng bằng cho chậm tới cái giây nằm phơi trên mặt đất. Có chiếc lá nhẹ nhàng khoan khoái đùa bỡn, múa may với làn gió thoảng, như thầm bảo rằng sự đẹp của vạn vật chỉ ở hiện tại: cả một thời quá khứ dài dằng dặc của chiếc lá trên cành cây không bằng một vài giây bay lượn, nếu sự bay lượn ấy có vẻ đẹp nên thơ. Có chiếc lá như sợ hãi, ngần ngại rụt rè, rồi như gần tới mặt đất, còn cất mình muốn bay trở lại cành. Có chiếc lá đầy âu yếm rơi bám vào một bông hoa thơm, hay đến mơn trớn một ngọn cỏ xanh mềm mại.
Tìm phép so sánh trong đoạn văn trên?
Trong đoạn văn trên sự vật nào được đem ra so sánh và so sánh trong hoàn cảnh nào?
- Sự vật được đem ra so sánh là những chiếc lá (Sự vật vô tri vô giác) trong hoàn cảnh đã rụng (đã rời cành, đã hết nhựa)
Phép so sánh trong đoạn văn có tác dụng gì trong việc miêu tả sự vật, sự việc?
-Tác dụng:Gợi hình ảnh cụ thể, sinh động.
Phép so sánh có tác dụng gì đối với việc thể hiện tư tưởng tình cảm của người viết?
-Tạo ra lối nói hàm súc thể hiện quan niệm của tác giả về sự sống và cái chết.
tựa
như
như
như
như
không
bằng
BÀI 21 TIẾT 86: SO SÁNH (TIẾP THEO)
I. Các kiểu so sánh
II. Tác dụng của so sánh
1. Ví dụ
Qua phân tích ví dụ có thể thấy phép so sánh có tác dụng gì?
2. Ghi nhớ
So sánh vừa có tác dụng gợi hình, giúp cho việc miêu tả sự vật, sự việc được cụ thể sinh động; vừa có tác dụng biểu hiện tư tưởng, tình cảm sâu sắc.
BÀI TẬP
Phân tích tác dụng gợi hình, gợi cảm của phép so sánh trong đoạn thơ sau:
Quê hương tôi có con sông xanh biếc
Nước gương trong soi tóc những hàng tre
Tâm hồn tôi là một buổi trưa hè
Toả nắng xuống lòng sông lấp loáng.
Tâm hồn tôi (sự vật trừu tượng) được so sánh với một buổi trưa hè đó là một thời gian cụ thể , một không gian ngập tràn ánh nắng ,giúp cho ta hiểu rằng tâm hồn tôi là một tâm hồn nhạy cảm,rung động trước vẻ đẹp của thiên nhiên
BÀI 21 TIẾT 86: SO SÁNH (TIẾP THEO)
I. Các kiểu so sánh
II. Tác dụng của so sánh
III. Luyện tập
Bài tập 2
)
Hãy nêu những câu văn có sử dụng phép so sánh trong bài “Vượt thác”.Em thích hình ảnh so sánh nào?Vì sao?
- Thuyền rẽ sóng lướt bon bon như đang nhớ núi rừng phải lướt cho nhanh để về cho kịp.
Núi cao như đột ngột hiện ra chắn ngang trước mặt.
Những động tác thả sào, rút sào rập ràng nhanh như cắt.
Dượng Hương Thư như một pho tượng đồng đúc, các bắp thịt cuồn cuộn, hai hàm răng cắn chặt, quai hàm bạnh ra, cặp mắt nảy lửa ghì trên ngọn sào giống như một hiệp sĩ của Trường Sơn oai linh hùng vĩ.
Dọc sườn núi, những cây to mọc giữa những bụi lúp xúp nom xa như những cụ già vung tay hô đám con cháu tiến về phía trước.
Ví dụ:Chọn hình ảnh
“Dượng Hương Thư… hùng vĩ.”
(Phép so sánh thể hiện trí tưởng tượng phong phú của tác giả. Hình ảnh nhân vật hiện lên đẹp, khỏe, hào hùng. Thể hiện sức mạnh và khát vọng chinh phục thiên nhiên của con người)
BÀI 21 TIẾT 86: SO SÁNH (TIẾP THEO)
I. Các kiểu so sánh
II. Tác dụng của so sánh
III. Luyện tập
Bài tập 2
Dựa theo bài “Vượt thác”, hãy viết một đoạn văn từ 3 đến 5 câu tả dượng Hương Thư đưa thuyền vượt qua thác dữ; trong đoạn văn có sử dụng cả hai kiểu so sánh đã được giới thiệu?
Bài tập 3(Bài tập về nhà)
BÀI 21 TIẾT 86: SO SÁNH (TIẾP THEO)
CỦNG CỐ
Câu 1 : So sánh có mấy kiểu? Đó là những kiểu nào?
So sánh có hai kiểu :
+ So sánh ngang bằng
+ So sánh không ngang bằng.
Câu 2 : So sánh có tác dụng gì ?
a) Gợi hình, giúp cho việc miêu tả sự vật, sự việc được cụ thể, sinh động.
b) Có tác dụng biểu hiện tư tưởng tình cảm sâu sắc.
c) Cả a và b đúng.
d) Cả a và b sai.
BÀI 21 TIẾT 86: SO SÁNH (TIẾP THEO)
CỦNG CỐ
Bài 3 Tìm thành ngữ (có phép so sánh) liên quan đến những hình ảnh sau và đặt câu với những thành ngữ vừa tìm được?
Chậm như rùa
Đẹp / tươi như hoa
Cậu làm việc chậm như rùa.
Cô ấy tươi như hoa
SƠ ĐỒ TƯ DUY
Dặn dò
Về nhà học bài, xem lại các ví dụ và làm bài tập còn lại.
Đọc và rèn luyện việc viết chính tả ở một số từ dễ mắc lỗi-chuẩn bị tiết “Chương trình địa phương phần Tiếng Việt”
Đọc tìm hiểu trước bài “Nhân hóa”
XIN CÁM ƠN QUÝ THẦY CÔ GIÁO!
CHÚC CÁC EM HỌC TỐT!
XIN CÁM ƠN QUÝ THẦY CÔ GIÁO!
CHÚC CÁC EM HỌC TỐT!