Bài 19. So sánh

MÔN: Ngữ văn 6
GV: PHAN THANH XUÂN
Nhiệt liệt chào mừng quý
Thầy Cô về dự giờ.
KIỂM TRA BÀI CŨ.
CÂU HỎI:
Câu 1: Phó từ là gi? Có mấy loại phó từ?
Câu 2: Xác định phó từ trong câu sau và cho biết phó từ đó bổ sung ý nghĩa gì cho động từ, tính từ?
- "Trong không khí không còn ngửi thấy hơi nước lạnh lẽo mà bây giờ đầy hương thơm và ánh sáng mặt trời."
(Tô Hoài)
TRẢ LỜI:
Câu 1: Phó từ là những từ chuyên đi kèm với động từ và tính từ, để bổ sung ý nghĩa cho động từ và tính từ. Có 2 loại phó từ: phó từ đứng trước động từ, tính từ. Bổ sung ý nghĩa cho động từ tính như như: quan hệ thời gian, mức độ, sự tiếp diễn tương tự, sự phủ định, sự cầu khiến. Phó từ đừng sau động từ, tính từ. Bổ sung ý nghĩa cho động từ tính như như: mức độ, khả năng, kết quả và hướng.
Câu 2: Phó từ tìm được: không còn
Phó từ "không" :chỉ sự phủ định. Phó từ còn : chỉ sự tiếp diễn tương tự.
Nó bè bè như quạt thóc .
Nó sừng sững như cái cột đình.
Nó sun sun như con đỉa.
Nó tun tủn như cái chổi sể cùn.
Nó chần chẫn như cái đòn càn .
SO SÁNH.
TIẾT 83.
I-SO SÁNH LÀ GÌ ?
1.Tìm hiểu ví dụ.
* Ví dụ: SGK/ Tr 24.
Trẻ em như búp trên cành
Biết ăn ngủ,biết học hành là ngoan.
b. […] trông hai bên bờ,rừng đước dựng lên
cao ngất như hai dãy trường thành vô tận.
Trẻ em như búp trên cành.
Rừng đước dựng lên cao ngất
như hai dãy trường thành vô tận.
? Trong mỗi phép so sánh trên,những sự vật,sự
việc nào được so sánh với nhau .
Tìm những tập hợp từ chứa hình ảnh so sánh
trong các câu sau:
a.
*Cụm từ chứa hình ảnh so sánh :
(Hồ Chí Minh)
a.
b.
(Đoàn Giỏi)
SO SÁNH.
TRẺ EM
BÚP TRÊN CÀNH
I. SO SÁNH LÀ GÌ ?
Vì sao có thể so sánh:
--------------------------
Có nét tương đồng
Đều non nớt, bụ bẫm, đáng yêu, tràn đầy sức sống,đang phát triển…
Tăng sức gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt
TIẾT 83.
So sánh như vậy để làm gì .
SO SÁNH
Rừng đước
Hai dãy trường thành
I. SO SÁNH LÀ GÌ ?
Vì sao có thể so sánh:
--------------------------
Có nét tương đồng
đều cao, dài , chắc chắn, vững chãi…
Tăng sức gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt.
TIẾT 83.
So sánh như vậy để làm gì.
SO SÁNH.
TIẾT 83.
I.SO SÁNH LÀ GÌ ?
1.Tìm hiểu ví dụ.
* Ví dụ /SGK/Tr 24.
a. Trẻ em như búp trên cành.
b. Rừng đước dựng lên cao ngất
Như hai dãy trường thành vô tận.
Ví dụ trên là phép so sánh.Vậy em hiểu so sánh là gì ?
2. Bài học.
So sánh
Là đối chiếu sự vât,sự việc
này với sự vật,sự việc khác
có nét tương đồng.
Để làm tăng sức gợi hình,
gợi cảm cho sự diễn đạt.
Ví dụ:
Thầy thuốc như mẹ hiền.
*Em nêu ví dụ.
SO SÁNH.
TIẾT 83.
I. SO SÁNH LÀ GÌ ?
1.Tìm hiểu ví dụ.
2.Bài học.
* Bài tập:
khoẻ như …
chậm như…
trắng như…
nhanh như…
Khoẻ như voi
Khoẻ như trâu
Khoẻ như lực sĩ
Trắng như tuyết
Trắng như ngà
Trắng như bông
Chậm như rùa
Chậm như sên
Nhanh như sóc
Nhanh như cắt
TIẾT 83.
SO SÁNH.
* Bài tập.
I. SO SÁNH LÀ GÌ ?
SO SÁNH.
TIẾT 83.
I.SO SÁNH LÀ GÌ ?
1.Tìm hiểu ví dụ.
2.Bài học.
* Bài tập
II.CẤU TẠO CỦA PHÉP SO SÁNH.
1. Ví dụ :(SGK/ Tr 24) điền những từ chứa hình ảnh so sánh trong các câu sau vào mô hình cho sẵn.
b)...rừng đước dựng lên cao ngất như hai dãy trường thành dài vô tận.
a) Trẻ em như búp trên cành.
A
A
B
B
búp trên cành
như
dựng lên cao ngất
rừng đước
Trẻ em
như
hai dãy trường thành vô tận
Phương diện so sánh
Vế A (sự vật được so sánh)
Phương diện so sánh
Từ so sánh
Vế B
(sự vật dùng để so sánh)
TIẾT 83.
SO SÁNH
I.SO SÁNH LÀ GÌ ?
II. CẤU TẠO CỦA PHÉP SO SÁNH.
1. Ví dụ :(SGK/24).
Nêu thêm các từ so sánh mà em biết ?
* Các từ so sánh :Là ,như là, y như, giống như, tựa như, tựa như là, bao nhiêu...bấy nhiêu...
TIẾT 83.
SO SÁNH.
I.SO SÁNH LÀ GÌ ?
II.CẤU TẠO CỦA PHÉP SO SÁNH.
2. Cấu tạo phép so sánh:
b. Như tre mọc thẳng, con người không chịu khuất phục.
Phương diện so sánh
Từ so sánh
Vế B
Vế B
Vế A
a. Trường sơn: chí lớn ông cha
Cửu Long: lòng mẹ bao la sóng trào.
Vế B
Vế A
Vế A
Vắng từ ngữ so sánh, vế B đảo lên đứng trước vế A.
Vế B được đảo lên trước vế A cùng từ ngữ so sánh.
TIẾT 83.
1.Ví dụ:( SGK Tr24).
SO SÁNH.
I.SO SÁNH LÀ GÌ ?
II.CẤU TẠO CỦA PHÉP SO SÁNH.
Vế A
Phương diện so sánh
Từ so sánh
Vế B
Các sự vật, sự việc dùng để so sánh
Từ ngữ so sánh: như, là, bằng, tựa, giống...
Phương diện so sánh
* Mô hình cấu tạo của phép so sánh:
Lưu ý
Các từ ngữ chỉ phương diện so sánh và chỉ ý so sánh có thể được
lượt bớt.
Vế B có thể được đảo lên trước vế A cùng với từ so sánh.
TIẾT 83.
SO SÁNH.
I.SO SÁNH LÀ GÌ ?
II.CẤU TẠO CỦA PHÉP SO SÁNH.
Các sự vật,sự việc
được so sánh.
III. LUYỆN TẬP:
1.Bài tập 1.
a. So sánh đồng loại.
- So sánh người với người.
- So sánh vật với vật.
b. So sánh khác loại.
- So sánh vật với người:
- So sánh cái cụ thể với cái trừu tượng:
Thầy thuốc như mẹ hiền.
Những tán lá phượng xòe ra như chiếc dù che mưa, che nắng.
Bóng Bác cao lồng lộng
Ấm hơn ngọn lửa hồng.
Công cha như núi ngất trời
Nghĩa mẹ như nước ở ngoài biển đông.
II. CẤU TẠO CỦA PHÉP SO SÁNH
TIẾT 83.
I.SO SÁNH LÀ GÌ ?
SO SÁNH.
SO SÁNH
II-CẤU TẠO CỦA PHÉP SO SÁNH
III-LUYỆN TẬP:
Bài tập 3(sgk/26):
Tìm những câu văn có sử dụng phép so sánh trong các bài: Bài học đường đời đầu tiên và Sông nước Cà Mau.
Yêu cầu:
-Đọc lại hai văn bản trên
-Gạch dưới các câu văn có sử dụng phép so sánh và ghi vào vở bài tập.
-Các câu văn đó đã so sánh sự vật nào với sự vật nào? Có tác dụng gợi hình gợi cảm như thế nào?
TIẾT 83.
I.SO SÁNH LÀ GÌ ?
SƠ ĐỒ TÓM TẮT BÀI HỌC.
Câu 1: Trong các câu sau, câu nào có sử dụng phép so sánh?
a) Anh đi anh nhớ quê nhà
Nhớ canh rau muống, mhớ cà dầm tương
b) Chim khôn thì khôn cả lông
Khôn đến cái lồng, người xách cũng khôn
c) Thân em như thể con rùa
Xuống sông đội đá, lên chùa đội bia
d) Chiều chiều ra đứng ngõ sau
Muốn về quê mẹ mà không muốn về.
X
Câu 2 : Câu ca dao sau là so sánh gì ?
Thân em như thể con rùa
Xuống sông đội đá, lên chùa đội bia .
a)So sánh người với người.
b) So sánh vật với vật.
c) So sánh cái cụ thể với cái trừu tượng
d) So sánh người với vật.
X
Câu 3: Điền câu so sánh sau vào mô hình cấu tạo?
“Quê hương là chùm khế ngọt.”
Quê hương
là
chùm khế ngọt
CỦNG CỐ.
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ:
Chuẩn bị bài: Quan sát, tưởng tượng, so sánh và nhận xét trong văn miêu tả.

Học bài và làm các bài tập còn lại.