Bài 19. Quy tắc hợp lực song song cùng chiều

BÀI GIẢNG ĐIỆN TỬ
TRUNG T�M GDTX - HNDN TR� C�
CHÀO QUÝ THẦY,CÔ VÀ TẬP THỂ LỚP 10A3
Bài tập: Một người dung búa để nhổ một chiếc đinh. Khi người ấy tác dụng một lực 100N vào đầu búa thì đinh bắt đầu chuyển động . Hãy tìm lực cản của gỗ tác dụng lên đinh
o
d1 = 20cm
Giải:
Khi đinh bắt đầu chuyển động thì
Momen của búa xem như bằng momen cản của đinh
M1 = M2
F1d1= F2d2 F2 =
d2 = 2cm
= 1000N
Kiểm tra bài cũ
Câu 2 :Điều kiện cân bằng của một vật chịu tác dụng của ba lực không song song.
KIỂM TRA BÀI CŨ
Câu 1: Nêu quy tắc tìm hợp lực của hai lực có giá đồng qui ? Hình vẽ minh họa?
KIỂM TRA BÀI CŨ
Câu 1: Nêu quy tắc tìm hợp lực của hai lực đồng qui
Đáp án :Muốn tổng hợp hai lực có giá đồng qui tác dụng lên một vật rắn:
Ta phải trượt hai véc tơ lực đó trên giá của chúng đến điểm đồng qui
Rồi áp dụng qui tắc hình bình hành để tìm hợp lực.
BÀI 19. QUY TẮC HỢP LỰC SONG SONG CÙNG CHIỀU
I. THÍ NGIỆM
1. Thí nghiệm
2. Nhận xét
II. QUY TẮC HỢP HAI LỰC SONG SONG CÙNG CHIỀU
1.Phát biểu quy tắc
2. Những chú ý
III. CÂN BẰNG CỦA MỘT VẬT CHỊU TÁC DỤNG CỦA BA LỰC SONG SONG
+ Hai lực kế : mỗi loại có giá trị đo là 5 N.
+ Hộp các quả cân.
+ Gồm hai thước: Một thước dùng để treo các quả cân dài 40 cm, một thước dùng để đánh dấu vị trí .
I. THÍ NGIỆM
1. Thí nghiệm: Dụng cụ thí nghiệm gồm
 Treo lần lượt các chùm quả cân có trọng lượng P1, P2 tại O1, O2 thì thấy thước như thế nào so với lúc chưa treo hai chùm quả cân ? Và giá trị của lực kế bằng bao nhiêu ?
 Vậy ta có hai lực song song cùng chiều và cùng tác dụng vào thước. Vậy hai lực đó có hướng như thế nào ?
O1




O2
 Vậy ta tìm một lực thay thế hai lực đó được không? Tìm bằng cách nào ?





O
I. THÍ NGIỆM
2. Nhận xét:
Lực P có chiều,
độ lớn và giá
như thế nào ?

P cùng chiều với hai lực
P1,P2, có độ lớn bằng tổng
độ lớn của hai lực, có điểm
đặt nằm ở khoảng giữa điểm
đặt của hai lực và giá song
song với giá của
hai lực
 Đo khoảng cách d1,d2 từ giá của hợp lực P đến giá của các lực P1, P2 ta thấy chúng tỉ lệ như thế nào với P1 và P2 ?
d1
d2
 Đo khoảng cách d1, d2 ta thấy chúng tỉ lệ nghịch với P1, P2
II. QUI TẮC TỔNG HỢP HAI LỰC SONG SONG CÙNG CHIỀU
Qui tắc:
- Hợp lực của hai lực song song cùng chiều là một lực song song, cùng chiều và có độ lớn bằng tổng các độ lớn của hai lực ấy.
- Giá của hợp lực chia khoảng cách giữa hai giá của hai lực song song thành những đoạn tỉ lệ nghịch với độ lớn của hai lực ấy.



Bài toán vận dụng: Một người gánh một thùng gạo nặng 300N và một thùng ngô nặng 200N. Đòn gánh dài 1m. Hỏi vai người đó phải đặt ở điểm nào và chịu một lực bằng bao nhiêu ? Bỏ qua trọng lượng của đòn gánh.
Cho biết:PG = 300 N.PN = 200 N.AB = 1m.Tính P = ?OA =d1=?OB = d2=?

A
B





PG
PN
 Gọi O là điểm đặt của vai trong đoạn AB
Lực đặt vào vai người là bao nhiêu ?
 Lực đặt vào vai người chính là trọng lượng của hai thúng ngô & gạo : P = PG + PN = 500N
Vai người đó đặt ở điểm nào trong đoạn AB ?
Vị trí đặt vào vai người :
Ta có:
 Từ (1) và (2) ta suy ra : d1 = OA = 0,4 m; d2 = OB = 0,6 m
(1)
Mặt khác ta có : OA + OB = 1 m hay d1 + d2 = 1 m (2)
Từ (1) và (2) ta suy ra được d1 và d2 bằng bao nhiêu ?




O




P = PG + PN
d1
d2
Có nhiều khi ta phải phân tích một lực F thành hai lực F1 và F2 song song và cùng chiều với lực F. Đây là phép làm ngược lại với phép tổng hợp lực:
F1 + F2 = F
2. Chú ý
A
O

B
F1
F
F2


 Qui tắc tổng hợp hai lực song song cùng chiều giúp ta hiểu thêm về trọng tâm của vật. Đối với những vật đồng chất và có dạng hình học đối xứng thì trọng tâm nằm ở tâm đối xứng của vật
III. CÂN BẰNG CỦA MỘT VẬT CHỊU
TÁC DỤNG CỦA BA LỰC SONG SONG
O1
O2
O
F1
F2
F3
F12
Điều kiện chung cho trạng thái cân bằng của vật chịu tác dụng của ba lực song song là :
- Ba lực phải đồng phẳng
- Hợp lực của hai lực phải cân bằng với lực thứ ba
Củng cố - Hướng dẫn
Cần nắm được các vấn đề sau:

+ Biết vận dụng công thức
Để tìm hợp lực và phân tích lực
+ Điều kiện chung cho vật chịu tác dụng của ba lực song song và không song song
+ Về nhà làm bài tập sau bài học và đọc trước bài 20