Bài 19. Quan sát, tưởng tượng, so sánh và nhận xét trong văn miêu tả

Tiết 72:
Quan sát, tượng tượng, so sánh và nhận xét trong văn miêu tả
I. Quan sát, tượng tượng, so sánh và nhận xét trong văn miêu tả:
-Nhóm 1: đoạn 1
-Nhóm 2: đoạn 2
-Nhóm 3: đoạn 3
-Nhóm 4: câu hỏi 3*
Mỗi đoạn văn giúp cho em hình dung được những đặc điểm nổi bật gì của sự vật và phong cảnh được miêu tả?
Những đặc điểm nổi bật đó được thể hiện ở những từ ngữ và hình ảnh nào?
Tìm câu văn có sự liên tưởng và so sánh?
Đoạn 1:
Đặc điểm nổi bật:
Dế choắt gầy ốm, đáng thương.
Từ ngữ, hình ảnh:
“người gầy gò”, “lêu nghêu”, “cánh ngắn củn”, “càng bè bè”, “mặt mũi thì ngẩn ngẩn ngơ ngơ”.
Câu văn có sự liên tưởng so sánh:
- “Cái chàng Dế Choắt, người gầy gò và dài lêu nghêu như một gã nghiện thuốc phiện”.
- So sánh đôi cánh ngắn củn của Dế Choắt với “ Người cởi trần mặc áo gile”.
ÁO GI-LÊ
Đoạn 2: Đặc tả quang cảnh của sông nước Cà Mau.
Câu văn có sự liên tưởng, so sánh:
“Cá nước bơi hàng đàn đen trũi nhô lên hụp xuống như người bơi ếch…”
“ Trông hai bên bờ, rừng đước dựng lên cao ngất như hai dãy trường thành vô tận”
Đoạn 3: Cảnh mùa xuân đẹp, đầy sức sống.
“Sừng sững như một tháp đèn khổng lồ”.
Hoa như lửa, búp nõn như nến xanh.
- Chim ríu rít “Chúng nó gọi nhau, trò chuyện, trêu ghẹo và tranh cãi nhau….”
“ Dòng sông Năm Căn mênh mông, nước (ầm ầm) đổ ra biển ngày đêm (như thác) cá nước bơi hàng đàn đen trũi (nhô lên hụp xuống như người bơi ếch) giữa những đầu sóng trắng. Thuyền xuôi giữa dòng con sông rộng hơn ngàn thước, trông hai bên bờ, rừng đước dựng lên cao ngất (như hai dãy trường thành vô tận).”
Ảnh hưởng: Từ bị lược là động từ, tính từ, đều là những hình ảnh so sánh, liên tưởng thú vị. Không có những hình ảnh đấy, đoạn văn sẽ trở nên chung chung, mất đi sự sinh động, khô khan đặc biêt là không gợi trí tưởng tượng trong người đọc
Em hãy quan sát và ghi chép lại một cảnh đẹp mà em biết. Trong những đặc điểm đó, đặc điểm nào là nổi bật nhất?