Bài 19. Những cuộc kháng chiến chống ngoại xâm ở các thế kỷ X-XV

Tham dự đợt thi giáo viên giỏi
Ngày 3 tháng 12 năm 2008.
D. cả 3 câu trên đều đúng.
Thứ tư, ngày 3 tháng 12 năm 2008
Kiểm tra bài cũ
Khoanh tròn vào đáp án đúng cho các phương án sau ?
A. mở rộng khai khẩn đất hoang,
B. chú ý đào vét kênh ngòi ở nhiều nơi,
C. khuyết khích nghề trồng dâu nuôi tằm,
Để phát triển nông nghiệp nhà Lê đã :
Em hãy cho biết hoàn cảnh của nhà Đinh vào năm 980 ?
Trước hoàn cảnh đó thái độ của triều đình như thế nào ?
Em có nhận xét gì về hành động của Thái hậu Dương Vân Nga?
Em hãy nêu nguyên nhân thắng lợi ?
c. Nguyên nhân thắng lợi
Thái hậu họ Dương đã tôn Lê Hoàn lên làm vua để lãnh đạo kháng chiến.
Thứ tư, ngày 3 tháng 12 năm 2008
Bài 19: Những cuộc kháng chiến chống ngoại xâm
ở các thế kỷ X - XV
Tiết 21
b. Thái độ của triều đình
Nhà Tống bỏ mộng xâm lược nước ta
I . Các cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Tống
1. Cuộc kháng chiến chống Tống thời Tiền Lê
a. Hoàn cảnh
Năm 980 nhà Đinh gặp khó khăn => nhà Tống sang xâm lược
- Triều đình nhà Đinh và Thái hậu Dương Vân Nga sẵn sàng vì lợi ích của dân tộc mà hy sinh quyền lợi của dòng họ và gia đình tạo điều kiện thuận cho kháng chiến.
- ý chí quyết tâm bảo vệ độc lập của nhân dân Đại Việt
- Chỉ huy mưu lược tài tình của Lê Hoàn
2. Cuộc kháng chiến chống Tống thời Lý
Thứ tư, ngày 3 tháng 12 năm 2008
Bài 19: những cuộc kháng chiến chống

ngoại xâm ở các thế kỷ X - xv
Tiết 21
I . Các cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Tống
1. Cuộc kháng chiến chống thời Tiền Lê
a. Âm mưu
Nhà Tống sang xâm lược nước ta với âm mưu gì ?
- Để giải quyết khó khăn trong nước nhà Tống đã sang xâm lược nước ta
Em hãy cho biết sự khác nhau của tình hình nhà Tống ở hai lần xâm lược nước ta ?
Thời Tiền Lê, nhà Tống hùng mạnh, nhà Đinh khó khăn
Thời nhà Lý, nhà Tống khó khăn nhà Lý hùng mạnh
b. Chủ trương
- Tiên phát chế nhân (ngồi yên đợi giặc không bằng đem quân ra đánh trước để chặn mũi nhọn của giặc)
Nhà Lý đã có chủ trương gì ?
c. Diễn biến
Nhóm 1: Hãy nêu diễn biến của giai đoạn 1?
Nhóm 2: Hãy nêu diễn biến của giai đoạn 2?
Thứ tư, ngày 3 tháng 12 năm 2008
Bài 19: những cuộc kháng chiến chống

ngoại xâm ở các thế kỷ X - xv
Tiết 21
I . Các cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Tống
1. Cuộc kháng chiến chống thời Tiền Lê
2. Cuộc kháng chiến chống Tống thời Lý
a. Âm mưu
b. Chủ trương
c. Diễn biến
- Giai đoạn 1:
+ Năm 1075 quân triều đình và dân binh miền núi đã đánh Tống trên đất Tống ở Ung Châu, Khâm Châu, Liêm Châu, sau đó rút về phòng thủ bờ nam sông Như Nguyệt.
- Giai đoạn 2:
+ Năm 1077: 30 vạn quân Tống kéo sang nước ta do Quách Quỳ chỉ huy gặp phải sự kháng cự của ta ở trên bờ sông Như Nguyệt => Giặc đại bại , ta chủ động giải hoà
* Là bản Tuyên ngôn đầu tiên của nước ta
Nêu ý nghĩa của bài thơ thần ?
Tại sao nhà Lý lại giải hoà ?
Đó là chính sách ngoại giao mềm dẻo của ta
Nghệ thuật quân sự của Lý Thường Kiệt (đánh song song với chờ giặc, đánh song song với dụ hàng).
Lược đồ trận chiến tại phòng tuyến Như Nguyệt
Cuộc kháng chiến chống Tống thời Lý được coi là cuộc kháng chiến đặc biệt, em hãy cho biết nét đặc biệt đó ?
- Nhà Lý đánh Tống trên đất Tống
Đó có phải là hành động xâm lược không?
Không, vì thực hiện đúng chủ trương của Lý Thường Kiệt
2. Cuộc kháng chiến chống Tống thời Lý
- Triều đình quyết tâm đoàn kết nội bộ, đoàn kết nhân dân chống giặc ngoại xâm
Lần 3: năm 1287 - 1288 tại sông Bạch Đằng
- Thời gian 30 năm 3 lần xâm lược, năm 1258, 1285, 1287 - 1288
- Nếu giặc ngoài vào thì liều chết mà đánh, nếu không địch nổi thì cho phép lẩn tránh, không được đầu hàng.
- Vườn không nhà trống
I . Các cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Tống
II. Cuộc kháng chiến chống xâm lược Mông - Nguyên ở thế kỷ XIII
Thứ tư, ngày 3 tháng 12 năm 2008
Bài 19: những cuộc kháng chiến chống

ngoại xâm ở các thế kỷ X - xv
Tiết 21
1. Cuộc kháng chiến chống thời Tiền Lê
* Nguyên nhân thắng lợi
- Nhà trần có vua hiền tướng tài
- Kẻ thù rất hung bạo
Lần 2: năm 1285 tại Vạn Kiếp, Chương Dương, Hàm Tử và Tây Kết
Lần 1: năm 1258 tại Đông Bộ Đồng
Nhóm 2:
* Những chiến thắng tiêu biểu
Nhóm 1:
+ Chủ trương của vua tôi nhà Trần
Nhóm 1: Hãy cho biết thời gian xâm lược và hành động của quân Mông Nguyên ? Chủ trương của nhà Trần
Nhóm 2: Hãy nêu những chiến thắng tiêu biểu ? Nguyên nhân thắng lợi của cuộc kháng chiến?
Lược đồ chiến thắng Bạch Đằng - 1288
Thứ tư, ngày 3 tháng 12 năm 2008
Thứ tư, ngày 3 tháng 12 năm 2008
Bài 19: những cuộc kháng chiến chống

ngoại xâm ở các thế kỷ X - xv
Tiết 21
I . Các cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Tống
1. Cuộc kháng chiến chống thời Tiền Lê
2. Cuộc kháng chiến chống Tống thời Lý
II. Cuộc kháng chiến chống xâm lược Mông - Nguyên ở thế kỷ XIII
III. Phong trào đấu tranh chống quân xâm lược Minh và khởi nghĩa Lam Sơn
Những câu thơ nào chứng tỏ quân Minh rất hung bạo?
"Nướng dân đen trên ngọn nửa hung tàn Vùi con đỏ xuống dưới hầm tai vạ"
( Nguyễn Trãi )
* Khởi nghĩa Lam Sơn
+ Thời gian: 1418 - 1428, tại Lam Sơn- Thanh Hoá
+ Lãnh đạo: Lê Lợi và Nguyễn Trãi
+ Diễn biến:
Em hãy trình bày diễn biến cuả khởi nghĩa Lam Sơn?
- Giai đoạn 1:
Nghĩa quân ở thế phòng ngự. Với chiến thắng Tốt Động quân Minh đã rơi vào thế bị động
- Giai đoạn 2:
Nghĩa quân chuyển sang thế phản công. Tiêu biểu là chiến thắng Chi Lăng - Xương Giang.
Thứ tư, ngày 3 tháng 12 năm 2008
Bài 19: những cuộc kháng chiến chống

ngoại xâm ở các thế kỷ X - xv
Tiết 21
- Cuộc kháng chiến thời Lý - Trần là kháng chiến của một dân tộc có chủ quyền.
- Khởi nghĩa Lam Sơn là cuộc khởi nghĩa chống ách đô hộ của Nhà Minh để giành chủ quyền.
Hãy cho biết khởi nghĩa Lam Sơn khác kháng chiến thời Lý - Trần ở điểm nào ?
Lược đồ trận Chi Lăng - Xương Giang
Thứ tư, ngày 3 tháng 12 năm 2008
Bài 19: những cuộc kháng chiến chống

ngoại xâm ở các thế kỷ X - xv
Tiết 21
I . Các cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Tống
1. Cuộc kháng chiến chống thời Tiền Lê
2. Cuộc kháng chiến chống Tống thời Lý
II. Cuộc kháng chiến chống xâm lược Mông - Nguyên ở thế kỷ XIII
III. Phong trào đấu tranh chống quân xâm lược Minh và khởi nghĩa Lam Sơn
* Nguyên nhân thắng lợi
Em hãy nêu nguyên nhân thắng lợi của khởi nghĩa Lam Sơn ?
- Có đường lối chiến lược, chiến thuật đúng đắn, sáng tạo đứng đầu là anh hùng dân tộc Lê Lợi, Nguyễn Trãi.
- Biết dựa vào dân để triển khai một cuộc khởi nghĩa thành một cuộc chiến tranh giải phóng dân tộc
* ý nghĩa lịch sử
- Kết thúc 20 năm đô hộ tàn bạo của phong kiến nhà Minh
- Mở ra một xã hội mới, một dân tộc Việt Nam thời Lê sơ
Em hãy nêu ý nghĩa lịch sử ?
A. trận Tân Bình
C. trận Đông Độ Đầu
B. trận Chi Lăng - Xương Giang
D. phòng tuyến trên sông Như Nguyệt
Thứ tư, ngày 3 tháng 12 năm 2008
Bài 19: những cuộc kháng chiến chống

ngoại xâm ở các thế kỷ X - xv
Tiết 21
Củng cố
Hãy khoanh tròn đáp án đúng.
Câu 1: Năm 1077 dưới sợ lãnh đạo của Lý Thường Kiệt quân ta đẫ đánh tan quân xâm lược Tống tại:
A. biên giới Đại Việt.
B. kinh thành Thăng Long
C. thành Cổ Loa (Đông Anh - Hà Nội )
Câu 2: Trận đánh tiêu diệt 10 vạn quân Minh buộc chúng phải đầu hàng và rút quân về nước là:
D. cả 3 trận đánh trên
Bài 19: những cuộc kháng chiến chống

ngoại xâm ở các thế kỷ X - xv
Bài tập về nhà
Thứ tư, ngày 3 tháng 12 năm 2008
Tiết 21
Hãy lập niên biểu đồ về những cuộc kháng chiến ngoại xâm của nhân dân Đại Việt trong các thế kỷ X - XV theo mẫu cho sẵn dưới đây.
1
2
3
4
5
6

Năm 980
1075- 1077
Năm 1258
Năm 1285
1287-1288
Năm 1407

STT Thời gian Tên cuộc kháng chiến kết quả




Rất mong nhận được sự góp ý của các đồng nghiệp.
Lê Lợi
Nguyễn Trãi