Bài 19. Những cuộc kháng chiến chống ngoại xâm ở các thế kỷ X-XV

Phong trào đấu tranh
chống quân xâm lược Minh và khởi nghĩa Lam Sơn
Đôi nét về người anh hùng Lê Lợi
 Lê Lợi (1385-1433), quê ở làng Lam Sơn, huyện Lương Giang, trấn Thanh Hóa, nay thuộc huyện Thọ Xuân tỉnh Thanh Hóa.
 Lê Lợi là người thông minh, lanh lợi ngay từ thưở nhỏ. Ông được biết đến là một dũng tướng tài ba, đức độ.
 Ông tiếp nối đời cha lên làm phụ đạo Lam Sơn khi đất nước có nhiều biến động.
 Lê Lợi là người ham đọc sách, dùi mài kinh sử và binh pháp.
Lê Lợi vừa lớn lên đã chứng kiến sự xâm lược của đế chế Minh hùng mạnh và cuộc kháng chiến thất bại của nhà Hồ.










đế chế Minh hùng mạnh
Trong những năm đầu thời thuộc Minh, Lê Lợi nung nấu một ý chí kiên cường, một hoài bão lớn diệt giặc cứu nước. Đầu năm Bính Thân (1416), Lê Lợi với 18 người cùng tâm huyết và chí hướng trong đó có Nguyễn Trãi, tổ chức hội thề ở Lũng Nhai, chuẩn bị về tổ chức và lực lượng cho cuộc khởi nghĩa.
Đây là một vị anh hùng dân tộc, lãnh tụ cuộc Khởi nghĩa Lam Sơn, giải phóng đất nước khỏi sự đô hộ của nhà Minh, vị vua khai sáng nhà Hậu Lê – triều đại dài nhất trong lịch sử.
Nguyên nhân dẫn đến
khởi nghĩa Lam Sơn
Năm 1407, cuộc kháng chiến của nhà Hồ thất bại, nước ta rơi vào ách đô hộ của nhà Minh, nhân dân bị áp bức bóc lột, hàng loạt cuộc khởi nghĩa nổi lên nhưng đều bị đàn áp.
Trước những hành động tàn bạo của kẻ thù:
“Nướng dân đen trên ngọn lửa hung tàn
Vùi con đỏ xuống dưới hầm tai vạ”
cuộc khởi nghĩa do Lê lợi lãnh đạo nổ ra ở Lam Sơn (Thanh Hóa)
Nhân dân bị đàn áp
Cuộc kháng chiến
thất bại của nhà Hồ
Giai đoạn 1: Làm chủ cả vùng Thanh Hóa
Giai đoạn 2: Tiến vào đánh Nghệ An
Giai đoạn 3: Giải phóng Đông Quan
Diễn biến trận đánh: 3 giai đoạn
Diễn biến: Lê Lợi dựng cờ khởi nghĩa ở Lam Sơn. Quân Minh nhiều lần tấn công, bao vây Lam Sơn, nghĩa quân phải rút lên núi. Lê Lợi đề nghị tạm hòa với quân Minh. Quân Minh trở mặt
Kết quả: quân ta bị bao vây liên tục, tình thế vô cùng khó khăn
Giai đoạn 1:Hoạt động ở vùng núi Thanh Hóa
Giai đoạn 2: Tiến vào Nam
Diễn biến: Theo đề nghị của Nguyễn Chích, Lê Lợi cho quân dời Lam Sơn. Bất ngờ thắng lợi, nghĩa quân liên tục thắng ở các trận tiếp theo
Kết quả: Quân ta giải phóng được một vùng rộng lớn từ Thanh Hóa trở vào

Giai đoạn 3:
Giải phóng Đông Quan
Diễn biến: Quân Minh có tiếp viện từ Trung Quốc. Quân ta thắng trận Tốt Động – Chúc Động, vây hãm Đông Quan. Quân giặc kéo thêm 15 vạn viện binh đến. Ta vây thành, diệt viện, tập trung tiêu diệt cánh quân của Liễu Thăng.
Kết Quả: Liễu Thăng bị chặn đầu, Vương Thông xin hàng, rút về nước. Khởi nghĩa Lam Sơn hoàn toàn thắng lợi
Kết quả trận chiến:
Cuộc khởi nghiã giành thắng lợi.
“Xã tắc từ đây vững bền
Giang sơn từ đây đổi mới…”
(Bình Ngô đại cáo)
Lê Lợi lên ngôi hoàng đế năm 1428, tức là vua Lê Thái Tổ, chính thức khôi phục nước Đại Việt, dựng lên nhà Hậu Lê. . Đây là triều đại lâu dài nhất trong lịch sử Việt Nam.
Nhân dân được sống trong ấm no, hạnh phúc
Nguyên nhân thắng lợi
Nhân dân ta có lòng yêu nước nồng nàn, ý chí bất khuất, quyết tâm giành lại độc lập tự do cho đất nước. 
Tất cả các tầng lớp nhân dân không phân biệt già trẻ, Nam nữ, các thành phần dân tộc đều đoàn kết đánh giặc, hăng hái tham gia cuộc khởi nghĩa, gia nhập lực lượng vũ trang, tự vũ trang,ủng hộ, tiếp tế lương thực cho nghĩa quân.
Nhờ đường lối chiến lược, chiến thuật đúng đắn, sáng tạo của bộ tham mưu, đứng đầu là Lê Lợi, Nguyễn Trãi.




Ý nghĩa lịch sử
Đập tan âm mưu xâm lược của các triều đại phong kiến phương Bắc. Bảo vệ được độc lập, toàn vẹn lãnh thổ quốc gia dân tộc.
Mở ra một thời kì mới cho lịch sử dân tộc Việt Nam thời Lê sơ.










Đất nước được độc lập

2. Khẳng định sức mạnh của dân tộc ta,
nâng cao lòng tự hào, tự cường dân tộc,
củng cố niềm tin cho nhân dân.
3. Góp phần xây đắp truyền thống yêu nước kiên quyết bất khuất mãnh liệt từ đời này qua đời khác, để lại nhiều kinh nghiệm
quý báu cho thế hệ sau.