Bài 19. Nhân dân Việt Nam kháng chiến chống Pháp xâm lược (Từ năm 1858 đến trước năm 1873)

CHƯƠNG I
VIỆT NAM TỪ 1858 ĐẾN CUỐI THẾ KỈ XIX

BÀI 19
NHÂN DÂN VIỆT NAM KHÁNG CHIẾN CHỐNG PHÁP XÂM LƯỢC (TỪ 1858 ĐẾN TRƯỚC 1873)
1
NỘI DUNG
I. LIÊN QUÂN PHÁP – TÂY BAN NHA XÂM LƯỢC VIỆT NAM
1. Tình hình Việt Nam giữa thế kỉ XIX, trước cuộc xâm lược của thực dân Pháp
2. Thực dân Pháp ráo riết chuẩn bị xâm lược Việt Nam
3. Chiến sự ở Đà Nẵng (1858)
II. CUỘC KHÁNG CHIẾN CHỐNG PHÁP Ở GIA ĐỊNH VÀ CÁC TỈNH MIỀN ĐÔNG NAM KÌ TỪ NĂM 1859 ĐẾN NĂM 1962
1. Kháng chiến ở Gia Định
2. Kháng chiến lan rộng ra các tỉnh miền Đông Nam Kì. Hiệp ước 5- 6-1862
III. CUỘC KHÁNG CHIẾN CỦA NHÂN DÂN NAM KÌ SAU HIỆP ƯỚC 1862
1. Nhân dân ba tỉnh miền Đông Nam Kì tiếp tục kháng chiến sau hiệp ước 1862
2. Thực dân Pháp đánh chiếm ba tỉnh miền Tây Nam Kì
3.Nhân dân ba tỉnh miền Tây chống Pháp

2
Xã hội Việt Nam dười triều Nguyễn
3
Tình hình Việt Nam giữa thế kỉ XIX trước khi thực dân Pháp xâm lược?
I. LIÊN QUÂN PHÁP- TÂY BAN NHA XÂM LƯỢC VIỆT NAM. CHIẾN SỰ Ở ĐÀ NẴNG 1858
1. Tình hình Việt Nam đến giữa thế kỉ XIX trước khi thực dân Pháp xâm lược.
a. Chính trị: Là một quốc gia độc lập, có chủ
quyền song chế độ phong kiến đã lâm vào khủng
hoảng
b. Kinh tế: Nông nghiệp sa sút, mất mùa, đói kém
thường xuyên. Công thương nghiệp đình đốn, lạc
hâu do nhà nước thực hiện chính sách “bế quan tỏa cảng”
c. Quân sự lạc hậu, đối ngoại sai lầm: cấm đạo,
đuổi giáo sĩ
4
d. Xã hội: Khởi nghĩa chống triều đình khắp nơi


5
Vua triều Nguyễn
6
Quân sự
7
Giết giáo sĩ
8
2. Thực dân Pháp ráo riết chuẩn bị xâm lược Việt Nam
- Tư bản phương tây nhòm ngó Việt Nam từ rất sớm, bằng con đường buôn bán và truyền đạo
- Lợi dụng truyền đạo thiên chúa xâm nhập vào Việt Nam
- Năm 1787 Bá Đa Lộc giúp Pháp can thiệp Việt Nam bằng Hiệp ước Vexai
- Năm 1857 Napoleong III lập Hội đồng Nam Kì để bàn cách can thiệp vào Việt Nam, chuẩn bị đánh Việt Nam
=>Việt Nam đứng trước nguy cơ bị Pháp xâm lược

9
? Việt Nam tiếp xúc với phương Tây từ khi nào?
Những hành động nào chứng tỏ thực dân Pháp đang ráo riết chuẩn bị xâm lược Việt Nam?
Bá Đa Lộc
10
11
Hoàng tử Cảnh
12
3. Chiến sự ở Đà Nẵng năm 1858
Âm mưu của Pháp:
Chiếm Đà Nẵng làm căn cứ, tấn công ra Huế→ buộc triều đình Nguyễn đầu hàng

13
Âm mưu của Pháp khi tấn công Đà Nẵng?
Vi sao Pháp chọn Đà Nẵng làm điểm mở đầu cho cuộc xâm lược Việt Nam?
Lược đồ quá trình xâm lược VN của Pháp và cuộc kháng chiến của nhân dân VN từ 1858 đến 1884
3. Chiến sự ở Đà Nẵng năm 1858
Diễn biến:


15
Trình bày diễn biến chiến sự ở Đà Nẵng?
Chiến sự ở Đà Nẵng năm 1858
Quân Pháp đổ bộ ở Sơn Trà
17
3. Chiến sự ở Đà Nẵng năm 1858
b. Kháng chiến của nhân dân
Nhân dân Đà Nẵng: tổ chức thành đội, chủ động tìm địch mà đánh
Các vùng khác: từ Nam Định, đốc học Phạm Văn Nghị tập hợp 300 người →vào Nam chiến đấu
=> Kết quả: Bước đầu làm thất bại âm mưu “ đánh nhanh, thắng nhanh” của Pháp.

18
Em có nhận xét gì về cuộc kháng chiến của nhân dân ta ở Đà Nẵng?
II. CUỘC KHÁNG CHIẾN CHỐNG PHÁP Ở GIA ĐỊNH VÀ CÁC TỈNH MIỀN ĐÔNG NAM KÌ TỪ NĂM 1859 ĐẾN NĂM 1862
1. Kháng chiến ở Gia Định
a. Âm mưu của Pháp
- Gia Định xa Trung Quốc, tránh được sự can thiệp của nhà Thanh
- Xa kinh đô Huế tránh được sự tiếp viện của triều đình Huế
- Gia Định là vựa lúa gạo lớn của triều đình
- Đánh song Gia Định sẽ theo đường sông Cửu Long sang Campuchia
19
Trình bày diễn biến chiến sự ở mặt trận Gia Định?
Lược đồ quá trình xâm lược VN của Pháp và cuộc kháng chiến của nhân dân VN từ 1858 đến 1884
Tại sao sau thất bại ở Đà Nẵng Pháp lại đánh vaò Gia Định mà không đưa quân đánh ra Bắc?
1. Kháng chiến ở Gia Định
b. Diễn biến
21
Pháp gặp khó khăn gì khi đánh Gia Định?
Em có nhận xét gì về thái độ chống Pháp của triều đình nhà Nguyễn?
Quân Pháp chiếm thành Gia Định
22
2. Kháng chiến lan rộng ra các tỉnh miền Đông Nam Kì. Hiệp ước 5-6-1862
a. Pháp hoàn thành đánh chiếm Gia Định và các tỉnh Nam Kì

23
Cuối 1860
23/2/1861
12/4/1861
18/12/1861
23/2/1862
Pháp đưa quân về Gia Định→mở rộng đánh chiếm nước ta
Tấn công Đại đồn Chí Hòa
Chiếm Định Tường
Chiếm Biên Hòa
Chiếm thành Vĩnh Long
Vì sao quân triều đình nhanh chóng thất bại ở Đại đồn Chí Hòa?
Pháp đánh Chí Hòa
24
2. Kháng chiến lan rộng ra các tỉnh miền Đông Nam Kì. Hiệp ước 5-6-1862
b. Kháng chiến của nhân dân
- Kháng chiến phát triển mạnh
- Nông dân dưới sự lãnh đạo của các sĩ phu,văn thân→lập nhiều chiến công lớn
- Ngày 10/12/1861 nghĩa quân Nguyễn Trung Trực đốt cháy tàu Ét-pê-răng trên sông Vàm Cỏ
25
Trước sự tấn công của Pháp nhân dân ta đã kháng chiến chống giặc như thế nào?
26
NGHĨA QUÂN NGUYỄN TRUNG TRỰC ĐÁNH TÀU ÉT-PÊ-RĂNG
27
2. Kháng chiến lan rộng ra các tỉnh miền Đông Nam Kì. Hiệp ước 5-6-1862
c. Hiệp ước Nhâm Tuất
Hoàn cảnh:
- Phong trào kháng chiến của nhân dân lên cao
- 5/6/1862 triều đình kí với Pháp Hiệp ước Nhâm Tuất
Nội dung:
Nhận xét:
- Việt Nam đã mất một phần lãnh thổ và chủ quyền.
- Phong trào kháng chiến chống Pháp của nhân dân ta gặp khó khăn.

28
Em có nhận xét gì về Hiệp ước Nhâm Tuất 1862?
Phan Thanh Giản và Lâm Duy Hiệp đại diện cho triều đình Huế ký Hiệp ước 5/6/1862
29


Triều đình thừa nhận quyền cai quản của nước Pháp ở ba tỉnh miền Đông Nam Kỳ (Gia Định, Định Tường, Biên Hòa) và đảo Côn Lôn.
Nội dung cơ bản của Hiệp ước Nhâm Tuất (1862)
Về lãnh thổ:
Về lãnh thổ: Triều đình thừa nhận quyền cai quản của Pháp ở ba tỉnh miền đông Nam Kỳ (Gia Định, Định Tường, Biên Hòa) và đảo Côn Lôn.
Nội dung cơ bản của Hiệp ước Nhâm Tuất (1862)
Mở ba cửa biển (Đà Nẵng, Ba Lạt, Quảng Yên) cho người Pháp vào buôn bán.
Về bồi thường chiến phí: Triều đình Huế bồi thường cho Pháp một khoản chiến phí tương đương 280 vạn lạng bạc.
Về thông thương:
Về lãnh thổ: Triều đình thừa nhận quyền cai quản của nước Pháp ở ba tỉnh miền đông Nam Kỳ (Gia Định, Định Tường, Biên Hòa) và đảo Côn Lôn.
Nội dung cơ bản của Hiệp ước Nhâm Tuất (1862)
Về thông thương: Mở ba cửa biển (Đà Nẵng, Ba Lạt, Quảng Yên) cho người Pháp vào buôn bán.
Về bồi thường chiến phí: Triều đình Huế bồi thường cho Pháp một khoản chiến phí tương đương 288 vạn lạng bạc.
Pháp sẽ trả lại thành Vĩnh Long cho triều đình, chừng nào triều đình buộc được dân chúng ngừng kháng chiến.
III. CUỘC KHÁNG CHIẾN CỦA NHÂN DÂN NAM KÌ SAU HIỆP ƯỚC 1862
1. Nhân dân ba tỉnh miền Đông tiếp tục kháng chiến sau Hiệp ước 1862.

33
Vua quan triều Nguyễn
Thi hành Hiệp ước 1862: ra lệnh giải tán các nghĩa binh chống Pháp
Trương Định đưa quân về Gia Định→cùng quân triều đình chống Pháp
Cùng Nguyễn Tri Phương chống Pháp
Chí Hòa bị vỡ→đưa quân về Tân Hòa
Pháp tập kích Tân Phước→Trương Định hi sinh
Tinh thần kháng chiến của nhân dân ba tỉnh miền Đông Nam Kì sau hiệp ước 1862 diễn ra như thế nào?
K/N nhân dân
(tiêu biểu là khởi nghĩa…
Trương Định)
- 1859:
- 3/1860:
- 2/1861:
- 20/8/1864:
Pháp tấn công Tân Hòa→Trương Định
về xây dựng căn cứ mới ở Tân Phước
- 28/2/1863:
Ý nghĩa của cuộc khởi nghĩa Trương Định?
34
Trương Định nhận phong soái
35
36
2. Thực dân Pháp chiếm ba tỉnh miền Tây Nam kì
37
1863
20/6/1867
Pháp dàn trận trước thành Vĩnh Long→ép Phan Thanh Giản nộp thành.
20 → 24/6/1867
Pháp chiếm gọn ba tỉnh miền Tây Nam Kì (Vĩnh Long, An Giang, Hà Tiên)
Đặt nền bảo hộ lên Campuchia. Vu khống triều đình Huế vi pham hiệp ước 1862
Em đánh giá như thế nào về hành động nộp thành của Phan Thanh Giản?
Nguyên nhân nào dẫn đến thất bại nhanh chóng của nhà Nguyễn ở ba tỉnh Tây Nam Kì?
Di tích thành Vĩnh Long
38
39
3. Nhân dân ba tỉnh miền Tây chống Pháp
Người lãnh đạo
Địa điểm khởi nghĩa
Kết quả- ý nghĩa
Trương Quyền
Tân An, Mĩ Tho
Phan Tôn, Phan Liêm
Nguyễn Trung Trực
Nguyễn Hữu Huân
Tây Ninh
Ba Tri ( Bến Tre)
Hòn Chông
( Rạch Giá)
- Kết quả: Thất bại.
- Ý nghĩa: Thể hiện
lòng yêu nước nồng
nàn, ý chí bất khuất
chống ngoại xâm
của nhân dân ta
Tây Ninh
Ba Tri ( Bến Tre)
Hòn Chông
( Rạch Giá)
Tân An , Mĩ Tho
Vì sao sau khi 3 tỉnh miền Tây rơi vào tay Pháp, phong trào đấu tranh của nhân lại diễn ra mạnh mẽ hơn?
Đặc điểm cuộc kháng chiến của nhân dân ta sau Hiệp ước 1862?
41
1
2
3
4
5
6
7
N
H
Â
M
T
U
Ấ
T
T
Â
N
H
Ò
A
H
O
À
N
G
T
Ử
C
Ả
N
H
S
Ơ
N
T
R
À
Đ
Ạ
I
Đ
Ồ
N
C
H
Í
H
Ò
A
Đ
Đ
Đ
Đ
Đ
Đ
Đ
Câu 1:
Khi bị giặc bắt đem đi hành hình, ông đã khẳng khái nói: “bao giờ người Tây nhổ hết cỏ nước Nam thì mới hết người Nam đánh Tây”.Ông là ai?
43
Câu 2:
Tên con tàu bị nghĩa quân Nguyễn Trung Trực đốt cháy trên sông Vàm Cỏ?
44
Câu 3:
Ngày 5/6/1862 Triều đình Nguyễn đã kí với Pháp bản Hiệp ước có tên là gì?
45
Câu 4:
Sau khi Đại đồn Chí Hòa vỡ ông Trương Định đã đưa quân về đây xây dựng căn cứ chống Pháp?
46
Câu 5:
Ai là người được Nguyễn Ánh đưa sang Pháp làm con tin để kí Hiệp ước Vecxai năm 1787?
47
Câu 6
Đây là nơi thực dân Pháp nổ phát súng đầu tiên mở đầu quá trình xâm lược Việt Nam?
48
Câu 7:
Nguyễn Tri Phương được cử vào Gia Định để xây dựng căn cứ này?
49