Bài 19. Nhân dân Việt Nam kháng chiến chống Pháp xâm lược (Từ năm 1858 đến trước năm 1873)

Chương I - Việt Nam từ năm 1858 đến cuối thế kỉ XIX
Tiết 22 : Bài 19
Nhân dân Việt Nam kháng chiến chống Pháp xâm lược ( từ năm 1858 đến trước năm 1873)
Mục tiêu bài học

1. Những biểu hiện khủng hoảng của chế độ phong kiến nhà Nguyễn nửa đầu thế kỉ XIX?
2. Nguyên nhân xâm lược Việt Nam của thực dân Pháp ?
3. Quá trình xâm lược Việt Nam của thực dân Pháp và cuộc kháng chiến chống Pháp của nhân dân Việt Nam từ 1858 - 1873 ?
I/ Liên quân Pháp - Tây Ban Nha xâm lược Việt Nam . Chiến sự ở Đà Nẵng
1. Tình hình Việt Nam đến giữa thế kỉ XIX trước khi thực dân Pháp xâm lược.
Trước 1858 , Việt Nam là một quốc gia độc lập có chủ quyền , nhưng chế độ phong kiến lâm vào khủng hoảng trầm trọng. Biểu hiện :
+ Kinh tế : Nông nghiệp sa sút , mất mùa .. Công thương nghiệp đình đốn.
+ Quân sự : lạc hậu, chính sách đối ngoại có những sai lầm

-
Xã hội : mâu thuẫn giữa địa chủ với nông dân diễn ra gay gắt , khắp noi đều có cuộc khởi nghĩa của nông dân .
KL : đất nước khủng hoảng , suy yếu, mâu thuẫn xã hội gay gắt , nguy cơ nước ta bị các nước TB phương Tây xâm lược.
2. Thực dân Pháp ráo riết chuẩn bị xâm lược Việt Nam.
Nguyên nhân
+ Do nhu cầu về thị trường, nguyên liệu , nhân công của CNTB Pháp trong quá trình phát triển
+Việt Nam : Là một quốc gia có vị trí địa lí thuận lợi , nhiều tài nguyên thiên nhiên , chế độ phong kiến lâm vào khủng hoảng.
Những hàng động của Pháp
+Tư bản Pháp đã nhòm ngó , có ý định xâm lược Việt Nam từ sớm thông qua Hội truyền giáo
+Lîi dông cÇu cøu cña NguyÔn ¸nh muèn ®¸nh b¹i T©y S¬n 1787. B¸ §a Léc gióp t­ b¶n Ph¸p can thiÖp vµo ViÖt Nam b»ng HiÖp ®Þnh Vecxai
+ N¨m 1857 , Nap«lª«ng lËp Héi ®ång Nam K× bµn c¸ch can thiÖp vµ x©m l­îc ViÖt Nam.
3. ChiÕn sù ë §µ N½ng
- 1/9/1858 liªn qu©n Ph¸p – T©y Ban Nha næ sóng x©m l­îc n­íc ta t¹i b¸n ®¶o S¬n Trµ (§N) thùc hiÖn ©m m­u “§¸nh nhanh th¾ng nhanh”.
¢m m­u Ph¸p : Dïng §µ N½ng lµm bµn ®¹p tÊn c«ng HuÕ buéc triÒu ®×nh ®Çu hµng.
Nh©n d©n anh dòng chèng qu©n x©m l­îc , thùc hiÖn v­ên kh«ng nhµ trèng lµm thÊt b¹i ©m m­u cña Ph¸p
II. Cuộc kháng chiến chống Pháp ở Gia Định và các tỉnh miền Đông Nam Kì 1859 - 1862
Kháng chiến ở Gia Định
- 9/2/1859 Pháp kéo quân vào Gia Định nhằm chiến Nam Kì , uy hiếp Campuchia và chiếm lưu vực sông Mê Công , đến 17/2/1859 chiếm thành.
- Từ 1860 Pháp gặp khó khăn ngừng mở cuộc tấn công.
- Nhà Nguyễn chống cự yếu ớt rồi tan rã.Triều đình cử Nguyễn Tri Phương vào Gia Định nhưng ông không đánh giặc mà xây thành Chí Hoà.
- Nhân dân Gia Định chiến đấu dũng cảm làm thất bại âm mưu của địch
2. Kháng chiến lan rộng ra các tỉnh miền Đông Nam Kì . Hiệp ước 5/6/1862
Pháp : Tập trung lực lượng chiếm 3 tỉnh miền Đông.
+ 2/1861 tấn công và chiếm đại đồn Chí Hoà
+ 4/1861 đến 3/1862 chiếm Định Tường, Biên Hoà , Vĩnh Long.
Nhân dân : đấu tranh mạnh mẽ tiêu biểu vụ đốt tàu Hi Vọng Pháp trên sông Vàm Cỏ Đông.(10/12/1861)
Triều đình Huế kí với Pháp Hiệp ước Nhâm Tuất ( 5/6/1862) với những điều khoản nặng nề.
B.Đ Sơn Trà
(1-9-1858)
Gia Định
Đà Nẵng
Cửa Đa Lạt
10 - 1873
3 - 1882
20 - 8 - 1883
Cửa Thuận An
Sau Hiệp ước Hác măng (1883) và Hiệp ước Patơnốt (6-6-1884), thực dân Pháp về cơ bản đã hoàn thành quá trình xâm lược Việt Nam về mặt quân sự. Từ đây, triều đình nhà Nguyễn với tư cách là một quốc gia độc lập đã không còn, thay vào đó là chế độ thuộc địa nửa phong kiến, kéo dài đến tận Cách mạng tháng Tám – 1945.