Bài 19. Môi trường hoang mạc

Môi trường đới nóng : gồm 4 kiểu môi trường
Xích đạo ẩm
Nhiệt đới
Nhiệt đới gió mùa
Hoang mạc
Môi trường đới ôn hòa : gồm 5 kiểu môi trường
1. Ôn đới hải dương
2. Ôn đới lục địa
3. Địa trung hải
4. Cận nhiệt đới gió mùa, cận nhiệt đới ẩm
5. Hoang mạc
Quan sát hình và dựa vào hiểu biết của mình, em hãy cho biết đây là quang cảnh ở đâu?
Chương III:
1/ Đặc điểm của môi trường :
QUAN SÁT HÌNH:
Xác định vị trí các hoang mạc trên lược đồ ?
Em có nhận xét gì về diện tích và sự phân bố các hoang mạc trên Thế Giới?
Dựa vào kiến thức đã học, hãy giải thích vì sao các hoang mạc lại hình thành ở các vị trí đó?
Sâu trong lục địa
Chí tuyến nam
Chí tuyến Bắc
- Hoang mạc chiếm một diện tích khá lớn trên bề mặt Trái Đất.
* Vị trí:
- Nằm dọc theo hai đường chí tuyến.
- Nằm sâu trong lục địa.
- Nơi có dòng biển lạnh đi qua.
Hình 19.1 – Lược đồ phân bố hoang mạc trên Thế Giới
1/ Đặc điểm của môi trường :
- Hoang mạc chiếm một diện tích khá lớn trên bề mặt Trái Đất.
* Vị trí:
- Nằm dọc theo hai đường chí tuyến.
- Nằm sâu trong lục địa.
- Nơi có dòng biển lạnh đi qua.
* Nguyên nhân hình thành các hoang mạc trên Thế Giới:
- Nơi có dòng biển lạnh chảy ven bờ ngăn hơi nước từ biển vào.
- Nơi nằm sâu trong nội địa ảnh hưởng của biển càng giảm.
- Nơi nằm dọc theo đường chí tuyến là nơi rất ít mưa, khô hạn kéo dài vì khu vực chí tuyến có 2 dải khí áp cao nên hơi nước khó ngưng tụ thành mây.
Chí tuyến nam
Chí tuyến Bắc
Sâu trong lục địa
Hình 19.1 – Lược đồ phân bố hoang mạc trên Thế Giới
Lược đồ các đai khí áp trên Trái Đất
1/ Đặc điểm của môi trường :
QUAN SÁT HÌNH:
Sâu trong lục địa
Chí tuyến nam
Chí tuyến Bắc
- Hoang mạc chiếm một diện tích khá lớn trên bề mặt Trái Đất.
* Vị trí:
- Nằm dọc theo hai đường chí tuyến.
- Nằm sâu trong lục địa.
- Nơi có dòng biển lạnh đi qua.
Hình 19.1 – Lược đồ phân bố hoang mạc trên Thế Giới
Xác định vị trí hoang mạc Xa-ha-ra và hoang mạc Gô-bi trên lược đồ? Cho biết hoang mạc nào thuộc đới nóng, hoang mạc nào thuộc đới ôn hòa?
Xahara
Gobi
1/ Đặc điểm của môi trường :
- Hoang mạc chiếm một diện tích khá lớn trên bề mặt Trái Đất.
* Vị trí:
- Nằm dọc theo hai đường chí tuyến.
- Nằm sâu trong lục địa.
- Nơi có dòng biển lạnh đi qua.
HOẠT ĐỘNG NHÓM: (3 phút)
Phân tích biểu đồ nhiệt độ và lượng mưa
Nhóm 1
Nhóm 2
Nhóm 1
Nhóm 2
Hoàn thành bảng sau
Nhiệt độ chênh lệch trong năm ở hoang mạc rất cao, tuy nhiên sự chênh lệch nhiệt độ giữa ngày và đêm lớn hơn nhiều so với sự chênh lệch nhiệt độ giữa các mùa trong năm.
Hoang mạc vùng Tây Bắc Trung Quốc nhiệt độ trung bình của tháng 1 đều -200C, còn tháng 7 khoảng 500C. Nhiệt độ chênh lệch ngày đêm còn cao hơn. Ở thung lũng Turfan (Thổ Lỗ Phiên), nhiệt độ ban ngày mùa hạ lên tới 82,30C, còn ban đêm nhiệt độ xuống thấp dưới 00C, chênh lệch hơn 800C. Có thể nói rằng thay đổi nhiệt độ của khí hậu hoang mạc là thay đổi lớn nhất trong các loại khí hậu. (Nguồn : www.khoahoc.com.vn)
1/ Đặc điểm của môi trường :
- Hoang mạc chiếm một diện tích khá lớn trên bề mặt Trái Đất.
* Vị trí:
- Nằm dọc theo hai đường chí tuyến.
- Nằm sâu trong lục địa.
- Nơi có dòng biển lạnh đi qua.
* Khí hậu hết sức khô hạn, khắc nghiệt.
- Sự chênh lệch nhiệt độ giữa ngày và đêm rất lớn.
Qua việc phân tích trên, hãy nêu đặc điểm chung của khí hậu hoang mạc ?
Quan sát H.19.4 và H.19.5, hãy mô tả quang cảnh thiên nhiên ở hoang mạc ?
H.19.4 – Hoang mạc cát và ốc đảo ở châu Phi
H.19.5 – Hoang mạc ở Bắc Mĩ
Em có nhận xét gì về bề mặt địa hình ở hoang mạc?
1/ Đặc điểm của môi trường :
- Hoang mạc chiếm một diện tích khá lớn trên bề mặt Trái Đất.
* Vị trí:
- Nằm dọc theo hai đường chí tuyến.
- Nằm sâu trong lục địa.
- Nơi có dòng biển lạnh đi qua.
* Khí hậu hết sức khô hạn, khắc nghiệt.
- Sự chênh lệch nhiệt độ giữa ngày và đêm rất lớn.
* Cảnh quan :
- Bề mặt địa hình : sỏi đá, cồn cát…
Quan sát hình cho biết thảm thực – động vật ở đây như thế nào ?
- Động – thực vật nghèo nàn
Vì sao sinh vật ở đây lại nghèo nàn?
Nhận xét về số dân và sự phân bố dân cư?
- Dân cư tập trung ở các ốc đảo
1/ Đặc điểm của môi trường :
- Hoang mạc chiếm một diện tích khá lớn trên bề mặt Trái Đất.
* Vị trí:
- Nằm dọc theo hai đường chí tuyến.
- Nằm sâu trong lục địa.
- Nơi có dòng biển lạnh đi qua.
* Khí hậu hết sức khô hạn, khắc nghiệt.
- Sự chênh lệch nhiệt độ giữa ngày và đêm rất lớn.
* Cảnh quan :
- Bề mặt địa hình : sỏi đá, cồn cát…
- Động – thực vật nghèo nàn
- Dân cư tập trung ở các ốc đảo
Qua các kiến thức đã học, em hãy cho biết thế nào là hoang mạc ?
Theo em hoang mạc và sa mạc giống và khác nhau ở điểm nào ?
Hoang mạc sét
Hoang mạc cát = Sa mạc
Hoang mạc đá
Hoang mạc lạnh
Hoang mạc nóng
1/ Đặc điểm của môi trường :
- Hoang mạc chiếm một diện tích khá lớn trên bề mặt Trái Đất.
* Vị trí:
- Nằm dọc theo hai đường chí tuyến.
- Nằm sâu trong lục địa.
- Nơi có dòng biển lạnh đi qua.
* Khí hậu hết sức khô hạn, khắc nghiệt.
- Sự chênh lệch nhiệt độ giữa ngày và đêm rất lớn.
* Cảnh quan :
- Bề mặt địa hình : sỏi đá, cồn cát…
- Động – thực vật nghèo nàn
- Dân cư tập trung ở các ốc đảo
2/ Sự thích nghi của thực vật, động vật với môi trường :
Thảo luận nhóm (2 phút)
Trong điều kiện khí hậu khô hạn, khắc nghiệt như thế, thực – động vật phải thích nghi với khí hậu như thế nào ?
Nhóm 1 : Cách thích nghi của thực vật
Nhóm 2 : Cách thích nghi của động vật
1/ Đặc điểm của môi trường :
- Hoang mạc chiếm một diện tích khá lớn trên bề mặt Trái Đất.
* Vị trí:
- Nằm dọc theo hai đường chí tuyến.
- Nằm sâu trong lục địa.
- Nơi có dòng biển lạnh đi qua.
* Khí hậu hết sức khô hạn, khắc nghiệt.
- Sự chênh lệch nhiệt độ giữa ngày và đêm rất lớn.
* Cảnh quan :
- Bề mặt địa hình : sỏi đá, cồn cát…
- Động – thực vật nghèo nàn
- Dân cư tập trung ở các ốc đảo
2/ Sự thích nghi của thực vật, động vật với môi trường :
Thực vật : lá biến thành gai, rễ rất dài, thân mọng nước…
Động vật : vùi mình trong cát, có khả năng chịu đói, chịu khát và đi xa…
Sinh vật ở hoang mạc thích nghi với môi trường sống như thế nào ?
Sinh vật thích nghi với môi trường hoang mạc bằng cách :
- Tự hạn chế sự mất nước.
- Tăng cường dự trữ nước và chất dinh dưỡng trong cơ thể.
1/ Đặc điểm của môi trường :
- Hoang mạc chiếm một diện tích khá lớn trên bề mặt Trái Đất.
* Vị trí:
- Nằm dọc theo hai đường chí tuyến.
- Nằm sâu trong lục địa.
- Nơi có dòng biển lạnh đi qua.
* Khí hậu hết sức khô hạn, khắc nghiệt.
- Sự chênh lệch nhiệt độ giữa ngày và đêm rất lớn.
* Cảnh quan :
- Bề mặt địa hình : sỏi đá, cồn cát…
- Động – thực vật nghèo nàn
- Dân cư tập trung ở các ốc đảo
2/ Sự thích nghi của thực vật, động vật với môi trường :
Sinh vật thích nghi với môi trường hoang mạc bằng cách :
- Tự hạn chế sự mất nước.
- Tăng cường dự trữ nước và chất dinh dưỡng trong cơ thể.
Theo em, ở Việt Nam ta có hoang mạc hay không ?
Mũi né (Phan Thiết)
3. Hoang mạc rộng lớn nhất trên thế giới?
4. Vĩ độ 23027’ B và 23027’ N còn gọi là đường gì?
5. Đới nào trên Trái đất có nhiệt độ cao nhất?
6. Các hành tinh trong vũ trụ quay quanh một ngôi sao lớn
tự phát ra ánh sáng, ngôi sao đó gọi là gì?
2. Tên của đới khí hậu nằm khoảng giữa chí tuyến đến
vòng cực ở cả 2 bán cầu?
7. Hải lưu làm cho khí hậu trở nên khô hạn khó gây mưa
còn có tên gọi khác là gì?
8. Việt Nam, Trung Quốc, Nhật Bản là những quốc gia
ở châu lục nào ?
1. Chủng tộc Nê-grô-it sống chủ yếu ở châu lục nào?
1
2
3
4
5
6
7
8
Chúc mừng bạn
Học bài cũ, trả lời các câu hỏi trong SGK/ Tr.63
Chuẩn bị bài mới : “Hoạt động kinh tế của con người ở Hoang mạc”
Sưu tầm các tư liệu về các hoạt động kinh tế ở các hoang mạc trên Thế Giới.