Bài 19. Môi trường hoang mạc

BÀI 19: MÔI TRƯỜNG HOANG MẠC
Hình 5.1 Lược đồ các kiểu môi trường trong đới nóng
Quan sát H5.1 và kết hợp với H 13.1(sgk)? Hãy kể tên các kiểu môi trường mà em đã học?
2 / Kiểm tra miệng:

Môi trường đới nóng
gồm 4 kiểu môi trường:
1. Xích đạo ẩm
2. Nhiệt đới
3. Nhiệt đới gió mùa
4. Hoang mạc
Môi trường đới ôn hòa
gồm 5 kiểu môi trường:
1. Ôn đới hải dương
2. Ôn đới lục địa
3. Địa Trung Hải
4. Cận nhiệt đới gió mùa
5. Hoang mạc
Đáp án: Các kiểu môi trường ở đới nóng và đới ôn hòa.
Kiểu môi trường nào có cả ở đới ôn hòa và đới nóng?
Chương III: MÔI TRƯỜNG HOANG MẠC. HOẠT ĐỘNG KINH TẾ CỦA CON NGƯỜI Ở HOANG MẠC
Tiết 21 -
Bài 19: MÔI TRƯỜNG HOANG MẠC
Kể tên 1số hoang mạc lớn trên thế giới mà em biết?
Các hoang mạc trên thế giới thường phân bố ở đâu?
1. Đặc điểm của môi trường :
Tại sao hoang mạc Gôbi ở châu Á không nằm dọc 2 bên chí tuyến nhưng là hoang mạc ?
Arizona
Atacama
Namip
Lược đồ phân bố hoang mạc trên thế giới
*Vị trí –diện tích:
Do 2 dải khí áp cao, hơi nước khó ngưng tụ thành mây  ít mưa
Do xa biển nhận được ít hơi nước do gió mang đến  ít mưa
Nước biển có nhiệt độ thấp hơn, nước khó bốc hơi  ít mưa
Lược đồ phân bố hoang mạc trên thế giới
Chiếm diện tích khá lớn trên bề mặt Trái đất.
Phần lớn các hoang mạc nằm dọc 2 bên chí tuyến, giữa lục địa Á- Âu
Ven biển những nơi có dòng biển lạnh chảy qua.
1. ĐẶC ĐIỂM CỦA MÔI TRƯỜNG
Bài 19: MÔI TRƯỜNG HOANG MẠC
Tiết 21 -
* Vị trí – diện tích
* Nhóm 1 - 4: Phân tích chế độ nhiệt - mưa biểu đồ 19.2 và rút ra kết luận.
* Nhóm 2 - 3: Phân tích chế độ nhiệt - mưa biểu đồ 19.3 và rút ra kết luận.
1. ĐẶC ĐIỂM CỦA MÔI TRƯỜNG
Bài 19: MÔI TRƯỜNG HOANG MẠC
Tiết 21 -
* Vị trí:
* Khí hậu:
Thảo luận nhóm 4 phút
Lượng mưa rất thấp, mùa hè rất nóng, mùa đông ấm. Biên độ nhiệt năm cao -> khô hạn, khắc nghiệt.
0mm
5mm
Mưa rất
ít
>100C
360C
260C
Mưa ít, mùa hè không quá nóng, mùa đông rất lạnh. Biên độ nhiệt năm rất cao.
5mm
60mm
Có mưa, lượng mưa nhỏ
-240C
200C
440C
Lượng mưa rất ít, mùa hè rất nóng, mùa đông ấm. Biên độ nhiệt năm cao-> khô hạn, khắc nghiệt.
0mm
6mm
Mưa rất
ít
12
40
28
0 mưa 5mm mưa rất ít
> 100C 360C 260C
Lượng mưa rất ít, mùa hè rất nóng, mùa đông ấm. Biên độ nhiệt năm cao => nóng, khô hạn.
5mm 60mm mưa ít
- 240C 200C 440C
Mưa ít, mùa hè không quá nóng, mùa đông rất lạnh. Biên độ nhiệt năm rất cao.
? So sánh điểm giống và khác nhau về chế độ nhiệt, mưa của hoang mạc ở đới nóng và đới ôn hoà?
* Giống: Mưa ít, biên độ nhiệt năm lớn…
? Từ phân tích trên hãy nêu lên đặc điểm của khí hậu hoang mạc?
- 240C
* Khác: - HM ở đới nóng mùa hạ rất nóng, mùa đông không lạnh lắm.
- HM ở ôn đới mùa hạ không nóng lắm, nhưng mùa đông rất lạnh.
1. ĐẶC ĐIỂM CỦA MÔI TRƯỜNG
Bài 19: MÔI TRƯỜNG HOANG MẠC
Tiết 21 -
* Vị trí:
* Khí hậu:
Khí hậu ở hoang mạc hết sức khô hạn, khắc nghiệt.
- Biên độ nhiệt giữa ngày và đêm rất lớn.
Các em quan sát các hình ảnh sau:
Hoang mạc Xahara
Hoang mạc Gôbi
Mô tả cảnh quang hoang mạc ?
- Bề mặt : Chủ yếu là cát, sỏi, đá.
- Động vật : Thì hiếm hoi.
- Thực vật : Cằn cỗi, thưa thớt.
Chiếm diện tích khá lớn trên bề mặt trái đất.
Phần lớn các hoang mạc nằm dọc 2 bên chí tuyến, giữa lục địa Á- Âu
Ven biển những nơi có dòng biển lạnh chảy qua.
1. ĐẶC ĐIỂM CỦA MÔI TRƯỜNG
Bài 19: MÔI TRƯỜNG HOANG MẠC
Tiết 21 -
* Vị trí:
* Khí hậu:
Khí hậu ở hoang mạc hết sức khô hạn, khắc nghiệt.
- Biên độ nhiệt giữa ngày và đêm rất lớn.
Thực vật: Cằn cõi, thưa thớt
Động vật: Hiếm hoi
Dân cư thưa thớt, chỉ sống ở các ốc đảo.
Cảnh quan
? Dựa vào sự hiểu biết của mình các em cho biết Việt nam ta có hoang mạc hóa không?
Ninh Thuận, Bình Thuận
Ở Việt Nam có khoảng 9,34 triệu hecta đất hoang hóa, trong đó diện tích đã và đang chịu tác động mạnh bởi hoang mạc hóa khoảng 7.550.000 ha, bao gồm đất trống bị thoái hóa mạnh trên cả nước là 7.000.000 ha; Đụn cát và bãi cát di động tập trung ở các tỉnh miền Trung là 400.000 ha; Đất bị xói mòn tại Tây Bắc, Tây Nguyên và một số nơi khác là 120.000 ha; Đất bị nhiễm mặn, nhiễm phèn tập trung ở đồng bằng sông Cửu Long là 30.000 ha và đất khô hạn theo mùa hoặc vĩnh viễn tập trung ở Bình Thuận, Ninh Thuận và Nam Khánh Hòa là 300.000 ha.
Theo em để chống hoang mạc hóa ta phải làm gì?
Ở Ninh Thuận cây Neem sẽ được trồng theo phương thức tập trung và phân tán để góp phần hạn chế và tiến đến chặn đứng nguy cơ hoang mạc hóa đất đai trên địa bàn toàn tỉnh, đồng thời tạo vùng nguyên liệu ổn định cho các nhà máy chế biến sản phẩm từ cây Neem.
Kể tên 1 số thực, động vật ở hoang mạc?
- Thực vật : xương rồng, cây bụi gai...
- Động vật : lạc đà, linh dương, côn trùng…
1. ĐẶC ĐIỂM CỦA MÔI TRƯỜNG
Bài 19: MÔI TRƯỜNG HOANG MẠC
Tiết 21 -
* Vị trí- diện tích
* Khí hậu:
2. SỰ THÍCH NGHI CỦA THỰC, ĐỘNG VẬT VỚI MÔI TRƯỜNG
* Cảnh quan:
- Rút ngắn chu kì sinh trưởng.
- Lá biến thành gai, bọc sáp.
- Dự trữ nước trong thân.
- Rễ dài để hút được nước dưới sâu.
- Côn trùng, bò sát vùi mình trong cát hoặc trong hốc đá, chỉ kiếm ăn vào ban đêm.
- Một số khác chịu đói, chịu khát giỏi, chạy nhanh, đi xa tìm thức ăn, nước uống.
Bài 19: MÔI TRƯỜNG HOANG MẠC
Tiết 21 -
1. ĐẶC ĐIỂM CỦA MÔI TRƯỜNG
Bài 19: MÔI TRƯỜNG HOANG MẠC
Tiết 21 -
* Vị trí – diện tích
* Khí hậu:
2. SỰ THÍCH NGHI CỦA THỰC, ĐỘNG VẬT VỚI MÔI TRƯỜNG
- Tự hạn chế sự mất nước, tăng cường dự trữ nước và chất dinh dưỡng trong cơ thể:
+ TV: Rút ngắn chu kì sinh trưởng, lá biến thành gai, bọc sáp, rễ rất dài…
+ ĐV: Vùi mình trong cát hoặc trong hốc đá, kiếm ăn vào ban đêm, chịu đói, chịu khát giỏi…
* Cảnh quan.
Con người thích nghi với môi trường hoang mạc như thế nào?
Con người mặc áo choàng nhiều lớp, trùm kín đầu để tránh mất nước vào ban ngày và chống rét vào ban đêm.
Câu1 : Điều kiện để hình thành hoang mạc?
Nơi có chí tuyến đi qua
b. Nằm sâu trong lục địa
c. Nơi có dòng biển lạnh chảy qua.
d. Cả 3 điều kiện trên .
Bài tập củng cố :
Bài 19: MÔI TRƯỜNG HOANG MẠC
Tiết 21 -
Câu 2: Đặc điểm chung của khí hậu hoang mạc :
d. Rất khô hạn, chênh lệch nhiệt độ rất lớn giữa ngày và đêm, giữa mùa đông và mùa hạ.
a. Lượng mưa rất ít, lượng bốc hơi lớn.
b. Rất khô hạn, chênh lệch nhiệt độ giữa các mùa lớn.
c. Khô hạn, lượng bốc hơi rất lớn.
Bài 19: MÔI TRƯỜNG HOANG MẠC
Tiết 21 -
Câu 3: Nét khác biệt tiêu biểu nhất giữa hai kiểu khí hậu hoang mạc đới nóng và hoang mạc ôn đới là:
a. Lượng mưa
b. Nhiệt độ rất thấp vào mùa Đông
c. Số lượng cây cối
d. Chênh lệch nhiệt độ ngày và đêm
b
Bài 19: MÔI TRƯỜNG HOANG MẠC
Tiết 21 -
Dặn dò :

- Học bài, làm bài tập 1,2 SGK.
- Sưu tầm tranh ảnh về hoạt động kinh tế vùng hoang mạc.
KÍNH CHÚC THẦY CÔ KHỎE
CHÚC CÁC EM HỌC GIỎI
A. Rất mát mẽ, mưa nhiều.

Em hãy chọn những ý đúng để chỉ đặc điểm môi
trường hoang mạc
C. Phân bố dọc hai bên chí tuyến.
D. Dân cư tập trung đông đúc, động thực vật
phong phú.
B. Khí hậu hết sức khô hạn khắc nghiệt, sự
chênh lệch nhiệt độ giữa ngày và đêm lớn.
B. Khí hậu hết sức khô hạn khắc nghiệt, sự
chênh lệch nhiệt độ giữa ngày và đêm lớn.
2. Hoang ma?c lo?n nhõ?t thờ? gio?i la`:
Hoang mạc Tha (Ấn Độ)
Hoang mạc Xahara (Châu phi)
Hoang mạc Atacama (Chi Lê)
Hoang mạc Gôbi (Trung Quốc)
Chọn câu trả lời đúng