Bài 19. Giảm phân

NĂM HỌC 2013- 2014
CHƯƠNG TRÌNH
SINH HỌC 10
GV: THÂN THỊ DIỆP NGA
BÀI 19
GIẢM PHÂN
I. GIẢM PHÂN I
II . GIẢM PHÂN II:

NỘI DUNG:
III . Ý NGHĨA CỦA GIẢM PHÂN

QUÁ TRÌNH GIẢM PHÂN
Quá trình giảm phân gồm mấy lần phân bào?

- Gồm 2 lần phân bào liên tiếp. Mỗi lần phân bào diễn ra 4 kì: Kì đầu, kì giữa, kì sau, kì cuối.
- Từ 1 tế bào (2n)  4 tế bào con (n).
- Xảy ra ở cơ quan sinh sản (tế bào sinh dục giai đoạn chín).
Qua quá trình giảm phân, từ 1 tế bào mẹ tạo ra mấy tế bào con? Số lượng nhiễm sắc thể của tế bào con so với số lượng nhiễm sắc thể của tế bào mẹ ?
Giảm phân diễn ra ở loại tế bào nào? Vào thời kì nào?
- Trước khi bước vào lần phân bào thứ nhất, tế bào cũng trải qua kì trung gian:
+ Các NST nhân đôi tạo thành các NST kép.
+ Trung thể nhân đôi.
Đặc điểm nổi bật ở pha S của kì trung gian?
I. GIẢM PHÂN I
Nghiên cứu SGK, quan sát mô hình và hoàn thiện phiếu học tập sau:
I. GIẢM PHÂN I
Kỳ trung gian

- Trước khi bước vào lần phân bào thứ nhất, tế bào cũng trải qua kì trung gian:
+ Các NST nhân đôi tạo thành các NST kép.
+ Trung thể nhân đôi.
Đặc điểm nổi bật ở pha S của kì trung gian?
Kì đầu I
I. GIẢM PHÂN I
K? d?u I
1. K× ®Çu I:
-H×nh thµnh thoi v« s¾c
-NST b¾t ®Çu ®ãng xo¾n, cã sù tiÕp hîp trao ®æi chÐo gi÷a 2 trong 4 cr«matit cña cÆp NST ®ång d¹ng cã thÓ dÉn tíi ho¸n vÞ gen.


Mô tả hoạt động xẩy ra ở kì đầu của giảm phân I
I. GIẢM PHÂN I
I. GIẢM PHÂN I
Kì giữa I
K? gi?aI
2. Kì giữa I:
NST co ngắn cực đại tập trung trên mặt phẳng xích đạo của thoi vô sắc thành 2 hàng theo cặp.

Mô tả hoạt động xẩy ra ở kì giữa của giảm phân I
I. GIẢM PHÂN I
I. GIẢM PHÂN I
Kì sau I
K? sau I
Hai tế bào con
Mô tả hoạt động xẩy ra ở kì sau của giảm phân I
3. Kỳ sau I:
Hai NST kép tách nhau tiến về 2 cực của tế bào bắt đầu tháo xoắn
4. Kì cuối I:
-NST ti?n v? 2 c?c c?a TB , tr? v? d?ng s?i m?nh, t? h?p l?i th�nh b? NST c?a TB con.
- M�ng nhõn v� nhõn con xu?t hi?n
- Phõn chia t? b�o ch?t th�nh 2 t? b�o con cú s? lu?ng NST kộp gi?m di m?t n?a
I. GIẢM PHÂN I
Kì sau I
Kì cuối I
Kì cuối I
Kì cuối I
Kì cuối I
Hai tế bào con
I. GIẢM PHÂN I
Thảo luận nhóm (3 phút):
Quan sát hình kết hợp với kiến thức về nguyên phân đã học, hãy nêu tóm tắt diễn biến các kì của quá trình giảm phân II ?
Phân bào giảm phân II cơ bản giống như nguyên phân bao gồm các kì : kì đầu II , kì giữa II , kì sau II , kì cuối II .

II. GIẢM PHÂN II
Phiếu học tập số 2:
Tìm hiểu về quá trình giảm phân II
II. GIẢM PHÂN II
Kì đầu II
II. GIẢM PHÂN II
Kì giữa II
II. GIẢM PHÂN II
Kì sau II
II. GIẢM PHÂN II
Kì cuối II
Hai tế bào con
- Các NST đơn dãn xoắn dần.
Màng nhân xuất hiện, thoi
phân bào tiêu biến.
Tế bào chất phân chia tạo
thành các tế bào con.
- Các NST kép co xoắn.
- Màng nhân và nhân con dần tiêu biến,
thoi phân bào dần xuất hiện.

- Các NST kép co xoắn cực đại .
- Các NST kép tập trung thành 1 hàng
ở mặt phẳng xích đạo.
- Thoi phân bào được đính vào 2 phía
của NST tại tâm động.

- Các nhiễm sắc tử tách nhau ra thành
NST đơn và di chuyển trên thoi phân bào
về 2 cực của tế bào.
Quá
trình giảm phân II

II. GIẢM PHÂN II
DIỄN BIẾN CƠ BẢN CỦA GIẢM PHÂN II
Cũng gồm các kì giống nguyên phân, nhưng NST không nhân đôi:
+ Kì đầu II: NST kép co ngắn lại, số lượng NST kép đơn bội (n kép)
+ Kì giữa II: NST kép co ngắn cực đại, tập trung thành 1 hàng ở mặt phẳng xích đạo.
+ Kì sau II: Các NST kép tách nhau ở tâm động thành 2 NST đơn, mỗi NST đơn đi về 1 cực của TB.
+ Kì cuối II: Các nhân mới được tạo thành đều chứa bộ NST đơn bội (n).
II. GIẢM PHÂN II
Từ một tế bào mẹ (2n) qua 2 lần phân bào liên tiếp tạo ra 4 tế bào con có bộ NST giảm đi một nửa tế bào mẹ (n).
Tế bào mẹ 2n = 8
n = 4
n = 4
n = 4
n = 4
Đực
Cái
Tinh trùng
Trứng
Thể cực
+ Tế bào ĐV
1 TB sinh tinh
(2n)
1 TB sinh trứng
(2n)
4 TB con
(n)
4 TB con (n)
4 tinh trùng
(n)
1 trứng (n) và
3 thể cực (n)

+ Tế bào thực vật
1 TB sinh dục đực (2n)
1 TB sinh dục cái (2n)
4 TB con
(n)
4 TB con
(n)
4 hạt phấn
(n)
1 TB lớn
(n)
3 thể cực (n) tiêu biến
1 túi phôi chứa noãn (n)
Giảm phân
Giảm phân
Np 1 lần
Np 3 lần

III. Ý NGHĨA CỦA GIẢM PHÂN
1- Về mặt lý luận:
Nhờ giảm phân, giao tử được tạo thành mang bộ NST đơn bội ( n ), thông qua thụ tinh mà bộ NST ( 2n ) của loài được khôi phục.
Sự kết hợp 3 quá trình nguyên phân, giảm phân và thụ tinh mà bộ NST của loài sinh sản hữu tính được duy trì, ổn định qua các thế hệ cơ thể.
2- Về mặt thực tiễn:
Sử dụng lai hữu tính giúp tạo ra nhiều biến dị tổ hợp phục vụ trong công tác chọn giống.
CỦNG CỐ, LUYỆN TẬP
Giả sử một tế bào sinh dục đực của một loài có 2 cặp NST tương đồng kí hiệu là AaBb. Khi tế bào này giảm phân phát sinh giao tử sẽ có bao nhiêu giao tử được sinh ra?
HƯỚNG DẪN HỌC SINH TỰ HỌC Ở NHÀ
- Phân biệt nguyên phân và giảm phân theo bảng sau:
- Học bài cũ theo câu hỏi sách giáo khoa.
- Đọc bài mới trước khi tới lớp.
THÂN ÁI CHÀO TẠM BIỆT
CHÚC CÁC EM HỌC TỐT