Bài 19. Cuộc khởi nghĩa Lam Sơn (1418 - 1427)

CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ
VÀ
CÁC EM HỌC SINH
ĐẾN VỚI TIẾT HỌC
Giáo viên: Phùng Thị Thảo - Trường THCS Lê Quý Đôn-Hòa Bình
Bài 19: CUỘC KHỞI NGHĨA LAM SƠN (tt)
III - KHỞI NGHĨA LAM SƠN TOÀN THẮNG (CUỐI NĂM 1426 - CUỐI NĂM 1427)
Em hãy cho biết tình hình giặc Minh vào cuối năm 1426?
1. Trận Tốt Động – Chúc Động (cuối năm 1426)
Tháng 10/1426, 5 vạn viện binh do Vương Thông chỉ huy kéo vào Đông Quan
Việc tăng thêm viện binh của quân Minh nhằm mục đích gì?
Sau khi tăng thêm viện binh, Vương Thông đã quyết định như thế nào?
Bài 19: CUỘC KHỞI NGHĨA LAM SƠN (tt)
III - KHỞI NGHĨA LAM SƠN TOÀN THẮNG (CUỐI NĂM 1426 - CUỐI NĂM 1427)
1. Trận Tốt Động – Chúc Động (cuối năm 1426)
- Tháng 10-1426, 5 vạn viện binh giặc do Vương Thông chỉ huy kéo vào Đông Quan.
7/11/1426, Vương Thông tiến về Cao Bộ.
DIỄN BIẾN
TRẬN
TỐT ĐỘNG
CHÚC ĐỘNG
Bài 19: CUỘC KHỞI NGHĨA LAM SƠN (tt)
III - KHỞI NGHĨA LAM SƠN TOÀN THẮNG (CUỐI NĂM 1426 - CUỐI NĂM 1427)
1. Trận Tốt Động – Chúc Động (cuối năm 1426)
- Tháng 10-1426, 5 vạn viện binh giặc do Vương Thông chỉ huy kéo vào Đông Quan.
7/11/1426, Vương Thông tiến về Cao Bộ.
DIỄN BIẾN
-Nghĩa quân đặt phục binh ở Tốt Động, Chúc Động
KẾT QUẢ
diệt 5 vạn tên, bắt sống 1 vạn tên
ta vây hãm thành Đông Quan
giải phóng thêm nhiều châu, huyện
Sau trận Tốt Động, Chúc Động, em hãy so sánh lực lượng giữa ta và địch?
QUÂN TA
QUÂN ĐỊCH
Giành thế chủ động
Thừa thắng vây hãm thành Đông Quan
Giải phóng thêm nhiều châu, huyện
Ngày càng lún sâu vào thế bị động
Tinh thần hoang mang, tan rã
Bài 19: CUỘC KHỞI NGHĨA LAM SƠN (tt)
III - KHỞI NGHĨA LAM SƠN TOÀN THẮNG (CUỐI NĂM 1426 - CUỐI NĂM 1427)
1. Trận Tốt Động – Chúc Động (cuối năm 1426)
2. Trận Chi Lăng – Xương Giang(10/1427)
Dựa vào SGK, em hãy cho biết về hai đạo quân này? Đạo quân nào là chủ lực?
Liễu Thăng
Mộc Thạnh
Theo em, lúc này nghĩa quân đánh thành trước hay đánh viện binh trước thì có lợi? Giải thích?
THẢO LUẬN NHÓM
Ta nên tiêu diệt viện binh giặc trước.
Vì lực lượng quân Minh trong thành lúc này còn đông, ra sức cố thủ, không thể nhanh chóng hạ được thành. Nếu thành Đông Quan chưa hạ được mà hơn 10 vạn quân Liễu Thăng vào tiếp ứng cho Vương Thông thì tình hình sẽ rất khó khăn, phức tạp. Ta sẽ bị dồn vào giữa hai gọng kìm, tiến không được, thoái cũng không xong, chẳng khác nào nộp mạng cho địch. Vậy nên ta phải tập trung tiêu diệt quân viện binh trước. Đến lúc đó quân của Vương Thông cố thủ trong thành Đông Quan buộc phải đầu hàng. Thức tế chiến trường vào cuối năm 1427 cũng đã chứng minh điều đó
Theo như Lê Lợi phân tích tình hình: "Đánh thành là hạ sách, ta đánh vào thành vững, hàng nam, hàng tháng không hạ được thành, quân ta sức mỏi, khí nhụt. Nếu viện binh giặc lại đến trước mặt, sau lưng đều có giặc. Đó là con đường nguy! Sao bằng dưỡng sức chứa uy để đợi viện binh giặc. Viện binh bị phá thì thành tất phải hàng. Thế là làm một mà được hai. Đấy là kế vẹn toàn vậy". Đại cương lịch sử Việt Nam - Tập 1
Bài 19: CUỘC KHỞI NGHĨA LAM SƠN (tt)
III - KHỞI NGHĨA LAM SƠN TOÀN THẮNG (CUỐI NĂM 1426 - CUỐI NĂM 1427)
1. Trận Tốt Động – Chúc Động (cuối năm 1426)
2. Trận Chi Lăng – Xương Giang(10/1427)
- Ta tập trung tiêu diệt viện binh, trước hết là đạo quân của Liễu Thăng
Thuộc xã Chi Lăng, huyện Chi Lăng, tỉnh Lạng Sơn trên quốc lộ 1A từ Hà Nội đi Lạng Sơn. Với quy mô hoành tráng, đồ sộ, địa thế hiểm yếu, Ải Chi Lăng được coi là bức tường thành của Thăng Long xưa kia trước những cuộc viễn chinh của quân xâm lược phương Bắc. Chi Lăng là ải có quy mô hoành tráng và đồ sộ chạy dài gần 20km, rộng 3km nối liền hai huyện Chi Lăng và Hữu Lũng của tỉnh Lạng Sơn. Ải Chi Lăng là thắng cảnh được bao bọc bởi dãy núi đá Kai Kinh ở phía tây và dãy núi Bảo Ðài ở phía đông. Hai đầu ải có những ngọn núi đá độc lập, cao chót vót tạo thành thế hiểm
2. Trận Chi Lăng – Xương Giang(10/1427)
Ta phục kích
 Ta phục kích ở Cần Trạm, Phố Cát, tiêu diệt địch ở Xương Giang
- Mộc Thạnh hay tin bỏ chạy về nước  Vương Thông xin giảng hòa, đồng ý mở hội thề Đông Quan
- 10/12/1427, Vương Thông rút quân về nước
Bị giết ở Chi Lăng
- Lương Minh lên thay
Lê Lợi kết thúc chiến tranh bằng một hội thề
“Trong hội thề Vương Thông cam kết rút quân về nước, không dám ngoan cố chờ đợi viện binh, và trên đường rút quân không được cướp bóc nhân dân
Về phía ta, Lê Lợi bảo đảm tha cho quân Minh được bảo toàn tính mạng về nước và đối với triều Minh sẽ có biểu cầu phong.
Lê Lợi còn cấp cho 500 chiến thuyền, mấy nghìn con ngựa cùng với đầy đủ lương thực và sai sửa sang cầu cống, đường sá để cho chúng rút về nước. Quân Minh hết sức cảm động, kéo đến dinh Bồ Đề lạy tạ những người lãnh đạo đầy lòng khoan dung, nhân đạo của nghĩa quân Lam Sơn”
Đại cương lịch sử Việt Nam – Tập 1
Bài 19: CUỘC KHỞI NGHĨA LAM SƠN (tt)
III - KHỞI NGHĨA LAM SƠN TOÀN THẮNG (CUỐI NĂM 1426 - CUỐI NĂM 1427)
1. Trận Tốt Động – Chúc Động (cuối năm 1426)
2. Trận Chi Lăng – Xương Giang(10/1427)
- Ta tập trung tiêu diệt viện binh, trước hết là đạo quân của Liễu Thăng
Diễn biến: SGK
Chiến thắng Chi Lăng – Xương Giang có ý nghĩa gì?
Vì sao đến cuối năm 1427, Vương Thông không thể giả hòa như trước mà phải xin hòa thực sự để rút về nước?
Ý nghĩa: là chiến thắng oanh liệt của dân tộc ta. Đập tan ý đồ tăng thêm viện binh của giặc, Vương Thông đầu hàng và nhà Minh bỏ mưu đồ xâm lược nước ta.
Bài 19: CUỘC KHỞI NGHĨA LAM SƠN (tt)
III - KHỞI NGHĨA LAM SƠN TOÀN THẮNG (CUỐI NĂM 1426 - CUỐI NĂM 1427)
1. Trận Tốt Động – Chúc Động (cuối năm 1426)
2. Trận Chi Lăng – Xương Giang(10/1427)
3. Nguyên nhân thắng lợi và ý nghĩa lịch sử
Vì sao khởi nghĩa Lam Sơn lại giành được thắng lợi nhanh chóng như vậy?
Nguyên nhân
- Được sự ủng hộ của quần chúng nhân
- Sự lãnh đạo tài tình của bộ chỉ huy mà đứng đầu là Lê Lợi và Nguyễn Trãi
Bài 19: CUỘC KHỞI NGHĨA LAM SƠN (tt)
III - KHỞI NGHĨA LAM SƠN TOÀN THẮNG (CUỐI NĂM 1426 - CUỐI NĂM 1427)
1. Trận Tốt Động – Chúc Động (cuối năm 1426)
2. Trận Chi Lăng – Xương Giang(10/1427)
3. Nguyên nhân thắng lợi và ý nghĩa lịch sử
Vì sao nhà Hồ, quý tôc Trần lại thất bại trong cuộc kháng chiến chống quân Minh?
Nguyên nhân
- Được sự ủng hộ của quần chúng nhân
- Sự lãnh đạo tài tình của bộ chỉ huy mà đứng đầu là Lê Lợi và Nguyễn Trãi
Em hãy nêu ý nghĩa lịch sử của cuộc kháng chiến chống quân Minh?
Ý nghĩa
- Kết thúc 20 năm đô hộ của phong kiến nhà Minh
- Mở ra thời kì mới của dân tộc
“Ngày mười tám, trận Chi Lăng, Liễu Thăng thất thế
Ngày hai mươi, trận Mã Yên, Liễu Thăng cụt đầu
Ngày hai lăm, bá tước Lương Minh bại trận tử vong
Ngày hai tám, thượng thư Lý Khánh cùng kế tự vẫn
... Đánh một trận sạch không kình ngạc
Đánh hai trận tan tác chim muông
... Đô đốc Thôi Tụ lê gối dâng tờ tạ tội
Thượng thư Hoàng Phúc trói tay để tự xin hàng
Lạng Giang, Lạng Sơn thây chất đầy đường
Xương Giang, Bình Than, máu trôi đỏ nước”
(Bình Ngô đại cáo)
Vầng non cao ngất khí thiêng
Tưng bừng một sáng mùa Xuân mới
Tiếng reo vang theo
từng hơi gió đằng xa vời
Vừng ô lên sương tàn
mờ trong mây núi
Bóng quân đi theo
tiếng chiêng oai hùng rơi
Nước non Lam Sơn- Tốp ca
Nước non Lam Sơn !
Nước non Lam Sơn !
Bóng cờ bay phấp phới
Khắp nơi cờ vàng
Khắp nơi cờ vàng
Muôn hồn quân Nam
Hồi chiêng khua gió núi đưa
Vang lừng một sáng trời tươi nắng
Vó câu đi nhịp nhàng
trong sóng người trên đường
Vừng ô lên sương tàn dần trong tia nắng
Khắp non mây bao tiếng ca tơ lòng vương.


Nước non Lam Sơn !
Nước non Lam Sơn !
Bóng cờ bay phấp phới
Khắp nơi cờ vàng
Khắp nơi cờ vàng
Muôn hồn quân Nam
Ngàn quân reo trống thúc vang
Trên đường một sáng mùa xuân ấm
Phút giây qua muôn cờ xa khuất hàng cây mờ
Còn đâu đây êm êm từng trong khe lá
Tiếng ca rơi theo tiếng chiêng âm thầm đưa
1
2
3
4
5
6
7
1. Quốc hiệu của nước ta thời Lê sơ?
2. Người đã cải trang làm Lê Lợi để giải vây
cho nghĩa quân ở núi Chí Linh?
7. Vuong Thụng dó d?n quõn ti?n dỏnh vớ trớ n�o c?a quõn ta trong tr?n T?t D?ng - Chỳc D?ng?
3. Nơi tướng giặc Liễu Thăng chết trận?
4. Quờ huong c?a cu?c kh?i nghia Lam Son?
6. Cỏch dỏnh ch? y?u c?a quõn ta trong hai tr?n T?t D?ng - Chỳc D?ng,Chi Lang- Xuong Giang ?
5.Tên tướng giặc” trói tay để tự xin hàng” trong trận Chi Lăng – Xương Giang ?
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
Chúc các thầy cô giáo sức khoẻ. Chúc các em học sinh học tập tốt.
Học bài 19, phần III
Chuẩn bị bài 20: Nước Đại Việt thời Lê Sơ (1428 - 1527)
+ Em hãy trình bày và vẽ sơ đồ tổ chức bộ máy chính quyền thời Lê Sơ? So sánh với BM chính quyền thời Trần
+ Nêu những đóng góp của vua Lê Thánh Tông trong việc xây dựng BMNN và pháp luật.