Bài 18. Ví dụ về cách viết và sử dụng chương trình con

Ngày soạn :
Ngày giảng:
Tiết PPCT: 44

BÀI 18: VÍ DỤ VỀ CÁCH VIẾT VÀ SỬ DỤNG CHƯƠNG TRÌNH CON (tiết 1).

I. MỤC TIÊU:
1. Kiến thức:
- Biết được cấu trúc chung và vị trí của thủ tục trong chương trình
- Hiểu mối liên quan giữa chương trình và thủ tục.
- Biết cách gọi thủ tục.
2. Kĩ năng:
- Nhận biết được các thành phần trong phần đầu của thủ tục.
- Nhận biết được hai loại tham số hình thức trong phần đầu của thủ tục.
- Nhận biết được lời gọi thủ tục ở chương trình chính cùng các tham số thực sự.
3. Thái độ:
- Thấy được sự cần thiết và tiện lợi của chương trình con.
- Làm cho học sinh yêu thích lập trình và môn học hơn.
II. TRỌNG TÂM:
- Cấu trúc của thủ tục.
- Phân biệt được tham số giá trị và tham số biến.
III. PHƯƠNG PHÁP - PHƯƠNG TIỆN:
Giáo viên: - Giáo án, sách giáo khoa, bảng.
- Thuyết trình, vấn đáp, diễn giải, giải quyết tính huống có vấn đề.
Học sinh: - SGK Tin học 11, vở ghi.
- Hiểu kiến thức ở bài 17, đọc trước SGK bài 18.


IV. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC:
1. Ổn định tổ chức:












2. Kiểm tra bài cũ:
Câu 1: Chương trình con có những loại nào? Nêu cấu trúc của chương trình con?
Câu 2: Nêu khái niệm về thủ tục và lấy ví dụ minh họa?
3. Bài mới:
Nội dung
Hoạt động của Thầy và Trò

1. Cách viết và sử dụng thủ tục.
- Xét ví dụ vẽ hình chữ nhật có dạng như sau:
* * * * * * *
* *
* * * * * * *
- Ta có thể vẽ hình chữ nhật trên bằng 3 câu lệnh:
Writeln (‘* * * * * * *’);
Writeln (‘* *’);
Writeln (‘* * * * * * *’);
- Chương trình VD_thutuc1 gọi thủ tục Ve_hcn 3 lần để vẽ 3 hình chữ nhật:

Program VD_thutuc1;
Procedure Ve_hcn;
Begin
Writeln (‘* * * * * * *’);
Writeln (‘* *’);
Writeln (‘* * * * * * *’);
end;
Begin
Ve_hcn;
Writeln; writeln;
Ve_hcn;
Writeln; writeln;
Ve_hcn;
End.


a. Cấu trúc của thủ tục.
- Thủ tục có cấu trúc như sau:
Procedure [()];
[]
Begin
[]
End;
+ Phần đầu thủ tục: gồm tên dành riêng procedure, tiếp theo là tên thủ tục. Danh sách tham số có thể có hoặc không.
+ Phần khai báo: dùng để xác định các hằng, kiểu, biến và cũng có thể xác định các chương trình con khác được sử dụng trong thủ tục.
+ Dãy câu lệnh: được viết giữa cặp tên dành riêng begin và end tạo thành thân của thủ tục.
Chú ý:
- Sau tên dành riêng end kết thúc chương trình chính là dấu chấm (.) còn sau end kết thúc thủ tục là dấu chấm phẩy (;).
- Khi cần thực hiện, ta phải viết lệnh gọi thủ tục tương tự như các thủ tục chuẩn.
b. Ví dụ về thủ tục.
- Phần đầu của thủ tục được viết như sau:
Procedure Ve_hcn (d, r: integer);
- Chương trình mô tả đầy đủ thủ tục Ve_hcn với các tham số d (chiều dài), r (chiều rộng) để vẽ các hình chữ nhật có kích thước khác nhau (sgk trang 98).




- Trong lệnh gọi thủ tục, các tham số hình thức được thay thế bằng các tham số thực sự tương ứng là các giá trị cụ thể được gọi là các tham số giá trị ( tham trị).


- Trong lệnh gọi thủ tục, các tham số hình thức được thay thế bằng các tham số thực sự tương ứng là tên các biến chứa dữ liệu ra được gọi là các tham số biến ( tham biến).






- Phân loại tham số hình thức:
+ Tham số biến: được khai