Bài 18. Ví dụ về cách viết và sử dụng chương trình con

Đặng Hữu Hoàng
HUỲNH THÚC KHÁNG
TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG

Đặng Hữu Hoàng
BÀI 18
VÍ DỤ VỀ CÁCH VIẾT
VÀ SỬ DỤNG CHƯƠNG TRÌNH CON
Ngày soạn: 30/03/2009
Tiết: 41
1. CẤU TRÚC CỦA THỦ TỤC
Cấu trúc của thủ tục trong chương trình con?
Procedure[()];
[]
Begin
[]
End;
VÍ DỤ 1 VỀ THỦ TỤC
Để viết chương trình này ta dùng những chương trình con nào?
Trong chương trình chính ta dùng những lời gọi nào?
Dùng chương trình con có thủ tục Ve_HCN(dai,rong) để vẽ một hình chữ nhật.
Trong chương trình chính, dùng lời gọi thủ tục và truyền các tham số với giá trị khác nhau để vẽ các hình chữ nhật khác.
Ví dụ: Ve_HCN(25,20); Ve_HCN(3,7)
**********************************
* *
* *
* *
**********************************
dài
rộng
Vẽ cạnh trên của HCN
Vẽ hai cạnh bên
Vẽ cạnh dưới
For i:=1 to chdai do write (‘*’);
Writeln;
For j:=1 to chrong - 2 do
Begin
Write(‘*’);
For i:=1 to chdai - 2 do Write(‘ ‘);
Writeln(‘*’)
end;
For i:=1 to chdai do write(‘*’);
Writeln;
Hãy viết một thủ tục Ve_HCN bằng dấu * với chiều dài, chiều rộng bất kì.
Quan sát sách giáo khoa _ trang 98, chương trình mô tả thủ tục Ve_Hcn
VÍ DỤ VỀ THAM TRỊ
Program vidu;
Uses crt;
var a,b: byte;
Procedure Ve_HCN( chdai,chrong:integer);
Var i,j: integer;
Begin
For i:=1 to chdai do write(` * `);
Writeln;
For j:=1 to chrong-2 do
begin
write(` * `);
for i:=1 to chdai-2 do write(` `);
writeln(` * `);
end;
For i:=1 to chdai Do write(` * `);
writeln;
end;
Begin
CLRSCR;
Ve_HCN(25,10);
Writeln; a:=5 ; b:=10;
Ve_HCN(a,b);
readln;
End.
Biến cục bộ
Tham số thực sự (tham trị)
Tham số hình thức
Biến toàn cục
Tham số chdai, chrong được gọi là tham số gì?
Tham số hình thức
Trong lời gọi thủ tục Ve_Hcn (25,10), các tham số hình thức còn được gọi tham số gì?
Tham số thực sự.
Tham số thực sự tương ứng là các giá trị cụ thể được gọi là tham số giá trị (tham trị)
Trong lời gọi Ve_Hcn tham số chdai được thay bởi số nguyên 5, tham số chrong được thay bởi số nguyên 3
VÍ DỤ VỀ THAM BIẾN
Quan sát sách giáo khoa trang 99, chương trình VD_thambien1
Program VD;
Uses crt;
var a,b: integer;

Procedure Hoan_doi(Var x,y:integer);
Var TG: integer;
Begin
TG:= x;
x:= y;
y:=TG;
end;

Begin
Clrscr;
a:= 5 ; b:= 10;
Writeln( a:6 , b:6);
Hoan_doi(a,b);
Writeln( a:6 , b:6);
readln;
End.
Biến cục bộ
Tham số thực sự (tham biến)
Tham số hình thức
Biến toàn cục
Các tham số x, y thuộc loại nào?
Đưa dữ liệu sau khi chương trình con xử lí ra ngoài
x, y là tham số giá trị hay tham số biến ?
Tham số biến
Có nhận xét gì khi khai báo tham số hình thức là tham trị hay tham biến ?
Khi khai báo tham số biến ta đặt từ khóa var trước các tham số đó.
VÍ DỤ VỀ THAM BIẾN
Quan sát sách giáo khoa trang 100, chương trình VD_thambien2
2. CẤU TRÚC CỦA HÀM
Cấu trúc của hàm trong chương trình con?
Function[()]: ;
[]
Begin
[]
:=
End;
So sánh sự giống và khác nhau của hàm và thủ tục?
Giống: có cấu trúc tương tự, có các tham số.
Khác: tên hàm phải quy định kiểu dữ liệu. Trong thân hàm phải có
:=
VÍ DỤ 1 VỀ HÀM
Lập chương trình thực hiện việc rút gọn một phân số, trong đó có sử dụng hàm tính ước số chung lớn nhất (ƯCLN) của hai số nguyên.
Quan sát chương trình
Có những biến nào sử dụng trong chương trình?
Các biến: tuso, mauso, A, sodu
Các biến trên được khai báo ở chỗ nào trong chương trình?
Các biến tuso, mauso, A được khai báo trong chương trình chính.
Biến sodu được khai báo trong chương trình con.
VÍ DỤ 2 VỀ HÀM
Lập chương trình cho biết giá trị nhỏ nhất trong ba số nhập từ bàn phím, trong đó có sử dụng hàm tìm số nhỏ nhất trong hai số.
Quan sát chương trình
Thực hiện tháng 03 năm 2009