Bài 18. Ví dụ về cách viết và sử dụng chương trình con

BÀI CŨ
Trong ngôn ngữ lập trình Pascal, chương trình con gồm mấy loại ? Có tên gọi là gì ? Hãy nêu cấu trúc của chương trình con?
Câu 1
Trả lời:
Chương trình con gồm có hai loại:
Hàm (Function) và Thủ tục (Procedure)
Cấu trúc của chương trình con gồm:

[

BÀI CŨ
Hãy cho biết chương trình sau sử dụng chương trình con là thủ tục hay hàm? Đó là đoạn nào? Đâu là phần đầu, phần khai báo, phần thân?
Program Tim_Max;
Var a,b,c,d,e,ln1,ln2,ln3,ln4:integer;
Procedure sln(m,n:integer;var max:integer);
Begin
If m>n then max:=m else max:=n;
End;
BEGIN
Write(`nhap a,b,c,d,e:`); Readln(a,b,c,d,e);
sln(a,b,ln1);
sln(ln1,c,ln2);
sln(ln2,d,ln3);
sln(ln3,e,ln4);
Write(`so lon nhat la:`,ln4);
Readln;
END.
Bài 18
Ví dụ về cách viết và sử dụng
chương trình con
Ví dụ này ta sử dụng bao nhiêu câu lệnh để vẽ hình chữ nhật?
Tìm hiểu ví dụ sau:
Procedure [()];
[]
begin
[]
end;
Trong đó:
1. Cách viết và sử dụng thủ tục
Lệnh gọi thủ tục:
[()];
- Phần đầu gồm procedure, tên thủ tục và danh sách tham số (có thể có hoặc không).
- Dãy các lệnh được viết giữa begin và end; tạo thành thân của thủ tục.
- Phần khai báo các hằng, kiểu, biến và các CT con khác được sử dụng trong thủ tục.
a/ Cấu trúc của thủ tục
Trong ví dụ này ta vẽ được bao nhiêu hình chữ nhật?
Vẽ được 6 hình chữ nhật
Tham số hình thức là các biến được khai báo cho dữ liệu vào/ra (các biến chưa có giá trị cụ thể).
Tham số thực sự là các hằng biến chứa dữ liệu vào/ra ( các hằng, biến có giá trị cụ thể, xác định).
Em nào hãy nhắc lại khái niệm về tham số hình thức và tham số thực?
Tham số biến
Khai báo:
VAR
:
Trong lệnh gọi thủ tục: các tham số thực sự là tên các biến chứa dữ liệu ra.
Giá trị có thể bị thay đổi sau khi thực hiện xong thủ tục.
Tham số giá trị
Khai báo:
:
Giá trị không thay đổi khi thực hiện xong thủ tục.
Trong lệnh gọi thủ tục: các tham số thực sự là các giá trị cụ thể.
c/ Tham số giá trị và tham số biến
Program VD;
Uses crt;
var a,b: integer;

Procedure Hoan_doi(Var x,y:integer);
Var TG: integer;
Begin
TG:= x;
x:= y;
y:=TG;
end;
BEGIN
CLRSCR;
a:= 5 ; b:= 10;
Hoan_doi(5,10);
Writeln( a:6 , b:6);
Hoan_doi(a,b);
Writeln( a:6 , b:6);
readln;
END.
Biến cục bộ
Tham số biến
(tham biến)
Tham số biến
(tham biến)
Biến toàn cục
Tham số giá trị (tham trị)
Var a,b,c,d,e,ln1,ln2,ln3,ln4:integer;
Procedure sln(a,b:integer; var max:integer);
Begin
If a>b then max:=a else max:=b;
End;
BEGIN
Write(`nhap a,b,c,d,e:`); Readln(a,b,c,d,e);
sln(a,b,ln1);
sln(ln1,c,ln2);
sln(ln2,d,ln3);
sln(ln3,e,ln4);
Write(`so lon nhat la:`,ln4);
Readln;
END.
VD2: Hãy xây dựng thủ tục tìm SLN của 2 số rồi viết chương trình tìm số lớn nhất trong 5 số a, b, c, d, e
2. Cách viết và sử dụng hàm
a/ Cấu trúc của hàm
Function [()]: ;
[]
Begin

end;
Trong đó:

Kiểu dữ liệu là kiểu dữ liệu của giá trị trả mà hàm trả về: integer, real, char, boolean, string.
** Chú ý:
Khác với thủ tục, trong thân hàm cần có lệnh gán giá trị cho tên hàm
:=;
- Lệnh gọi hàm:
;
b/ Sử dụng hàm
Lệnh gọi hàm có thể tham gia vào biểu thức như một toán hạng
Ví dụ:
A:= 6*UCLN( Tuso, Mauso)+1;
Phân biệt hàm và thủ tục
- Trong thân hàm phải có lệnh gán giá trị cho tên hàm.
* Giống nhau:
- Đều là chương trình con có cấu trúc giống chương trình chính.
- Đều có thể chứa các tham số, cùng tuân theo qui định khai báo.
** Khác nhau
- Tên hàm phải có kiểu dữ liệu.