Bài 18. Tuần hoàn máu

I. CẤU TẠO VÀ CHỨC NĂNG CỦA HỆ TUẦN HOÀN
II. CÁC DẠNG HỆ TUẦN HOÀN Ở ĐỘNG VẬT
BÀI 18:
TUẦN HOÀN MÁU
MỤC TIÊU BÀI HỌC:
Sau khi học xong bài này, học sinh phải:
- Nêu được ý nghĩa của tuần hoàn máu.
- Phân biệt được hệ tuần hoàn hở với hệ tuần hoàn kín, hệ tuần hoàn đơn với hệ tuần hoàn kép.
- Nêu được ưu điểm của hệ tuần kín so với hệ tuần hoàn hở, hệ tuần hoàn kép so với hệ tuần hoàn đơn.

Cấu tạo chung:
I. CẤU TẠO VÀ CHỨC NĂNG CỦA HỆ TUẦN HOÀN
- Dịch tuần hoàn: máu hoặc hỗn hợp máu - dịch mô.
Hệ tuần hoàn được cấu tạo gồm những bộ phận sau:
- Tim: là một cái bơm hút và đẩy máu chảy trong mạch máu
- Hệ thống mao mạch: hệ thống động mạch, hệ thống mao mạch và hệ thống tĩnh mạch
SƠ ĐỒ HỆ TUẦN HOÀN KÉP Ở NGƯỜI
? Quan sát sơ đồ hãy chỉ ra động mạch,tĩnh mạch và mao mạch?
- D?ng m?ch l� nh?ng m?ch mỏu xu?t phỏt t? tim cú ch?c nang dua mỏu t? tim d?n cỏc co quan v� tham gia di?u ho� lu?ng mỏu d?n cỏc co quan.
G?i �:
- Mao mạch:là những mạch máu rất nhỏ, nằm giữa động mạch và tĩnh mạch. Mao mạch là nơi tiến hành trao đổi chất giữa máu với tế bào.
- Tĩnh mạch:là những mạch máu từ mao mạch về tim
2. Chức năng chủ yếu của hệ tuần hoàn:
Vận chuyển các chất từ bộ phận này đến bộ phận khác để đáp ứng cho các hoạt động sống của cơ thể
Hình: Hai vòng tuần hoàn

* ? d?ng v?t don băo vă da băo b?c th?p:
- Chua c� h? tu?n hoăn
- Câc t? băo c?a co th? du?c trao d?i ch?t tr?c ti?p v?i m�i tru?ng bín ngoăi.
II.CÁC DẠNG HỆ TUẦN HOÀN Ở ĐỘNG VẬT
*Ở động vật đa bào bậc cao:
Có thể thuộc các dạng sau:
Hệ tuần hoàn hở
Hệ tuần hoàn
Hệ tuần hoàn kín

Hệ tuần hoàn kép
Hệ tuần hoàn đơn
PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1
Quan sát sơ đồ hình 18.1 và 18.2 để hoàn thành nội dung sau:
Sơ đồ hệ tuần hoàn hở và hệ tuần hoàn kín

Đáp án PHT số 1
PHIẾU HỌC TẬP SỐ 2
Quan sát sơ đồ hình 18.3. Hệ tuần hoàn kín để hoàn thành nội dung sau:

Hệ tuần đơn của cá
Hệ tuần hoàn kép ở chim và thú.
Đáp án PHT số 2

? Ưu điểm của tuần hoàn máu trong hệ tuần hoàn kép so với hệ tuần hoàn đơn ?
A.Hệ tuần đơn của cá
B.Hệ tuần hoàn kép ở chim và thú.
?HOÀN THÀNH CÂU TRẮC NGHIỆM SAU:
Câu 1: Câu nào sau đây mô tả không đúng về động mạch:
Mạch dẫn máu đi ra khỏi tim
Mạch vận chuyển máu giàu ôxi
Mạch hoạt động dưới dạng sóng mạch đập
Mạch có khả năng đàn hồi lớn nhất
?.HOÀN THÀNH CÂU TRẮC NGHIỆM SAU:
Câu 2: Chức năng quan trọng nhất của hệ tuần hoàn là :
a.Vận chuyển các chất từ nơi này đến nơi khác trong cơ thể
b.Duy trì cân bằng nội môi
c.Điều hoà nhiệt độ
d. Bảo vệ cơ thể chống bệnh tật
?.HOÀN THÀNH CÂU TRẮC NGHIỆM SAU:
Câu 3: Các kiểu tuần hoàn của động vật gồm:
a.Hệ tuần hoàn đơn và hệ tuần hoàn kép.
b.Hệ tuần hoàn kín và hệ tuần hoàn hở.
c.Hệ tuần hoàn máu và hệ tuần hoàn bạch huyết.
d.Hệ tuần hoàn lớn và hệ tuần hoàn nhỏ

?.HOÀN THÀNH CÂU TRẮC NGHIỆM SAU:
Câu 4: Hệ tuần hoàn hở không có:
a.Tim
b.Động mạch
c.Mao mạch
d.Tĩnh mạch
?.HOÀN THÀNH CÂU TRẮC NGHIỆM SAU:
Câu 5: Ỏ hệ tuần hoàn hở, máu chảy với tốc độ chậm chủ yếu do:
a. Hệ mạch không kín
b. Tim có cấu tạo đơn giản
c. Kích thước cơ thể nhỏ
d. Nhu cầu ôxi và chất dinh dưỡng thấp
?.HOÀN THÀNH CÂU TRẮC NGHIỆM SAU:
Câu 6: Cho các sinh vật: Cá, giáp xác, thân mềm, lưỡng cư, bò sát, chân khớp. Sinh vật nào có hệ tuần hoàn hở?
a. Thân mềm, chân khớp
b. Giáp xác, thân mềm, chân khớp
c. Giáp xác, thân mềm, chân khớp, cá
d. Tất cả các dạng sinh vật nêu trên.
?.HOÀN THÀNH CÂU TRẮC NGHIỆM SAU:
Câu 7: Những loại động vật không xương sống nào sau đây có hệ tuần hoàn kín?
Nhện, tôm, cua.
Châu chấu, nhện.
Giun đốt, mực ống, bạch tuột.
d. Giun đốt, bạch tuột, các loài thân mềm.


?.HOÀN THÀNH CÂU TRẮC NGHIỆM SAU:
Câu 8: Gọi tuần hoàn kín là vòng tuần hoàn kép vì:
a. Có vai trò trao đổi khí lẫn trao đổi chất
b. Có hệ thống mạch huyết và mạch bạch huyết
c. Có hệ động mạch dẫn máu đỏ tươi có nhiều ôxi và hệ tĩnh mạch dẫn máu đỏ thẩm có nhiều cacbonic
d. Máu từ tim đến phổi lấy ôxi , trở về tim lần thứ hai trước khi trước khi phân bố đến các mô của cơ thể.
?.HOÀN THÀNH CÂU TRẮC NGHIỆM SAU:
Câu 9: Vòng tuần hoàn nhỏ có nhiệm vụ:
Dẫn máu đi nuôi nửa cơ thể phía trên
Dẫn máu đi nuôi phổi
Vận chuyển máu lên não
Vận chuyển máu đến phổi để trao đổi khí
?.HOÀN THÀNH CÂU TRẮC NGHIỆM SAU:
Câu 10: Tuần hoàn kín tiến hoá hơn tuần hoàn hở ở điểm nào?
a. Cấu tạo hệ tim mạch phức tạp và hoàn chỉnh hơn
b.Tốc độ máu chảy nhanh hơn
C. Điều hoà và phân phối máu đến các cơ quan nhanh
d. Có dịch mô, nhờ đó đáp ứng nhu cầu trao đổi chất và trao đổi khí nhanh và hiệu quả.
e. Tất cả các câu trên.
 ĐÁP ÁN :
b
c
d
a
b
d
e
a
c
b
TỔ SINH
TRƯỜNG THPT BÁN CÔNG BUÔN MA THUỘT