Bài 18. Tuần hoàn máu

Bài 18:
TUẦN HOÀN MÁU
I. CẤU TẠO VÀ CHỨC NĂNG CỦA
HỆ TUẦN HOÀN
1. Cấu tạo chung
Quan sát hình kết hợp với thông tin mục 1 SGK cho biết hệ tuần hoàn có cấu tạo như thế nào?
Hệ tuần hoàn cấu tạo chủ yếu gồm:
- Dịch tuần hoàn
- Tim
- Hệ thống mạch máu
2. Chức năng
Hệ tuần hoàn có chức năng gì?
 Vận chuyển các chất từ bộ phận này đến bộ phận khác đáp ứng cho các hoạt động sống của cơ thể.
II. CÁC DẠNG HỆ TUẦN HOÀN Ở ĐỘNG VẬT
Hệ tuần hoàn
Hệ tuần hoàn hở
Hệ tuần hoàn kín
Hệ tuần hoàn kép
Hệ tuần hoàn đơn
Hệ tuần hoàn có những động vật nào? Vì sao?
 Có ở những động vật đa bào kích thước lớn. Vì trao đổi chất qua bề mặt cơ thể không đáp ứng được nhu cầu của cơ thể.
Đối với những động vật không có hệ tuần hoàn (động vật đơn bào có cơ thể nhỏ, dẹp và động vật đơn bào) trao đổi chất như thế nào?
 Trao đổi chất qua bề mặt cơ thể
1. Hệ tuần hoàn hở
Quan sát hình 18.1 SGK hoàn thành những phần còn thiếu ở hình bên.
 Là hệ tuần hoàn có một đoạn máu đi ra khỏi mạch và trộn lẫn với nước mô lưu thông với tốc độ chậm.
3
1
2
Hệ tuần hoàn hở là gì?
Đặc điểm của hệ tuần hoàn hở là gì?
 - Máu từ tim → động mạch → tràn vào khoang cơ thể thực hiện trao đổi chất trực tiếp tế bào → tĩnh mạch → tim.
- Máu chảy với áp lực thấp
- Tốc độ máu chảy chậm.
Hãy chỉ ra đường đi của máu trong hệ tuần hoàn hở?
2. Hệ tuần hoàn kín
Quan sát hình 18.1, 18.2 SGK và thông tin SGK, thảo luận nhóm hoàn thành phiếu học tập.
Phân biệt hệ tuần hoàn hở và hệ tuần hoàn kín
ĐV thân mềm:(ốc sên, trai, sò…) và chân khớp (tôm, cua…)
Mực ống, bạch tuộc,giun đốt, chân đầu, động vật có xương sống

Động mạch, tĩnh mạch

Động mạch, tĩnh mạch và mao mạch

Máu từ tim → động mạch → khoang cơ thể (trao đổi chất) → tĩnh mạch → về tim

Máu từ tim→ động mạch → mao mạch (trao đổi khí) → tĩnh mạch → về tim

Áp lực thấp, tốc độ máu chảy chậm

Áp lực cao hoặc trung bình, tốc độ máu chảy nhanh

Ưu điểm của hệ tuầnhoàn kín so với hệ tuần hoàn hở
 Gồm 2 loại:
- Hệ tuần hoàn đơn
- Hệ tuần hoàn kép
Quan sát hình 18.3 kết hợp thông tin SGK cho biết hệ tuần hoàn kín có mấy loại? VÍ dụ?
Hoàn thành những phần còn thiếu ở hình bên.
1
2
3
Hãy chỉ ra đường đi của máu trong hệ tuần hoàn đơn của cá.
Hãy chỉ ra đường đi của máu trong hệ tuần hoàn kép của chim và thú.
Hệ tuần hoàn kép của chim và thú
Hình 18.3: Hệ tuần hoàn kín: A- hệ tuần hoàn đơn của cá; B- Hệ tuần hoàn kép của chim và thú
Quan sát hình 18.3 SGK và thông tin SGK hoàn thành phiếu học tập.
Phân biệt hệ tuần hoàn đơn và hệ tuần hoàn kép
Chỉ có 1 một vòng tuần hoàn, tim 2 ngăn
Có 2 vòng tuần hoàn,vòng tuần hoàn lớn và vòng tuần hoàn nhỏ, tim 3 ngăn hoặc 4 ngăn
Lớp lưỡng cư, bò sát, chim và thú
Lớp cá
Máu pha (tim 3 ngăn) máu đỏ tươi (tim 4 ngăn)
Máu đỏ thẩm (tim 2 ngăn)
Ưu điểm của hệ tuần hoàn kép so với hệ tuần hoàn đơn
Câu 1: Vì sao hệ tuần hoàn hở chỉ thích hợp cho ĐV có kích thước nhỏ
ít hoạt động?
.
Củng cố
Vì tốc độ máu chảy chậm, khả năng điều hòa phân phối máu đến các cơ quan chậm
Câu 2: Cấu tạo chung của hệ tuần hoàn gồm:
A. Tim, động mạch, tĩnh mạch, mao mạch
B. Tim, hệ mạch, dịch tuần hoàn
C. Tim, hệ mạch, máu
D. Động mạch, tĩnh mạch, mao mạch, máu

Câu 3: Đường đi của máu trong hệ tuần hoàn hở theo thứ tự là:
A. Động mạch, mao mạch, tĩnh mạch, tim
B. Động mạch, tĩnh mạch, mao mạch, tim
C. Động mạch, khoang cơ thể, tĩnh mạch, tim
D. Động mạch, tĩnh mạch, khoang cơ thể, tim

Rất tiếc! Sai rồi
1
2
3
Hoan hô! Đúng rồi!
1
2
3
Chúc các em học tốt !