Bài 18. Tuần hoàn máu

Kiểm tra bài cũ
Hô hấp là gì? Thế nào là bề mặt hô hấp? Nêu các đặc điểm của bề mặt hô hấp.
Giải thích vì sao bắt giun đất để lên mặt đất khô ráo, giun sẽ nhanh bị chết?
Bài 18:
TUẦN HOÀN MÁU
Tuần 10 – Tiết 19
Bài 18: TUẦN HOÀN MÁU
I Cấu tạo và chức năng của hệ tuần hoàn
1. Cấu tạo chung
2. Chức năng chủ yếu của hệ tuần hoàn
II Các dạng hệ tuần hoàn ở động vật
Hệ tuần hoàn hở
Hệ tuần hoàn kín
Hệ tuần hoàn đơn
Hệ tuần hoàn kép
Bài 18: TUẦN HOÀN MÁU
I. Cấu tạo và chức năng của hệ tuần hoàn
1. Cấu tạo chung
Quan sát hình, cho biết hệ tuần hoàn được cấu tạo gồm những bộ phận nào?
- Tim: một cái máy bơm hút và đẩy máu chảy trong mạch máu
- Hệ thống mạch máu: động mạch, tĩnh mạch, mao mạch
- Dịch tuần hoàn: máu hoặc hỗn hợp máu – dịch mô
Mao mạch
Động mạch
Tĩnh mạch
Bài 18: TUẦN HOÀN MÁU
I. Cấu tạo và chức năng của hệ tuần hoàn
1. Cấu tạo chung
2. Chức năng chủ yếu của hệ tuần hoàn
Bài 18: TUẦN HOÀN MÁU
I. Cấu tạo và chức năng của hệ tuần hoàn
- Chức năng chủ yếu: Vận chuyển các chất từ bộ phận này đến bộ phận khác để đáp ứng cho cách hoạt động sống của cơ thể
Ý nghĩa:
+ Cung cấp chất dinh dưỡng và oxi cho tế bào hoạt động
+ Đưa các chất thải từ tế bào đến thận và phổi để thải ra ngoài
1. Cấu tạo chung
2. Chức năng chủ yếu của hệ tuần hoàn
Bài 18: TUẦN HOÀN MÁU
I. Cấu tạo và chức năng của hệ tuần hoàn
1. Cấu tạo chung
2. Chức năng chủ yếu của hệ tuần hoàn
II Các dạng hệ tuần hoàn ở động vật
Quan sát hình và cho biết hệ tuần hoàn của động vật có những dạng nào?
Đối với động vật có tổ chức cơ thể bậc thấp, đơn bào việc trao đổi chất được thực hiện bằng cách nào?
Chưa có hệ tuần hoàn
Tế bào của cơ thể trao đổi chất trực tiếp với môi trường qua bề mặt cơ thể
Hệ tuần hoàn hở
Hệ tuần hoàn kín
Hệ tuần hoàn đơn
Hệ tuần hoàn kép
Bài 18: TUẦN HOÀN MÁU
I. Cấu tạo và chức năng của hệ tuần hoàn
1. Cấu tạo chung
2. Chức năng chủ yếu của hệ tuần hoàn
II Các dạng hệ tuần hoàn ở động vật
Hệ tuần hoàn hở
Hệ tuần hoàn kín
Phiếu học tập số 1: (3 phút)
Nhoùm 1+2
-Haõy chæ ra ñöôøng ñi cuûa maùu (baét ñaàu töø tim) treân sô ñoà heä tuaàn hoaøn hôû?
-Cho bieát toác ñoä, aùp löïc maùu chaûy trong ñoäng maïch? Vì sao goïi laø heä tuaàn hoaøn hôû ?
Nhoùm 3+4
-Haõy chæ ra ñöôøng ñi cuûa maùu (baét ñaàu töø tim) treân sô ñoà heä tuaàn hoaøn kín ?
-Cho bieát toác ñoä, aùp löïc maùu chaûy trong ñoäng maïch? Vì sao goïi laø heä tuaàn hoaøn kín ?
Bài 18: TUẦN HOÀN MÁU
I. Cấu tạo và chức năng của hệ tuần hoàn
1. Cấu tạo chung
2. Chức năng chủ yếu của hệ tuần hoàn
II Các dạng hệ tuần hoàn ở động vật
Hỗn hôïp maùu –dòch moâ (maùu). Maùu tieáp xuùc vaø trao ñoåi chaát tröïc tieáp vôùi caùc teá baøo
- Đường đi của máu
- Máu chảy trong động mạch dưới áp lực thấp, tốc độ máu chảy chậm
- Hệ mạch hở giữa tĩnh mạch và động mạch không có mao mạch
- Khả năng điều hoà và phân phối máu đến các cơ quan chậm
- DV th�n m?m, ch�n kh?p
Hệ tuần hoàn hở
Hệ tuần hoàn hở
1. Hệ tuần hoàn hở
1. Hệ tuần hoàn hở
Bài 18: TUẦN HOÀN MÁU
I. Cấu tạo và chức năng của hệ tuần hoàn
1. Cấu tạo chung
2. Chức năng chủ yếu của hệ tuần hoàn
II Các dạng hệ tuần hoàn ở động vật
- Đường đi của máu
Máu trao đổi chất với tế bào qua thành mao mạch.
- Máu chảy trong động mạch dưới áp lực cao hoặc trung bình tốc độ máu chảy nhanh
- Hệ mạch kín giữa tĩnh mạch và động mạch có mao mạch
- Điều hoà phân phối máu đến các cơ quan nhanh
- M?c ?ng, b?ch tu?t, giun d?t, ch�n d?u v� d?ng v?t cĩ xuong s?ng
Hệ tuần hoàn kín
Hệ tuần hoàn kín
1. Hệ tuần hoàn hở
Nêu vai trò của tim trong quá trình tuần hoàn máu ?
Tim hoạt động như một cái bơm hút máu về và đẩy máu đi. Tim là động lực chính đẩy máu chảy trong mạch máu .
Hệ tuần hoàn hở
Hệ tuần hoàn kín
Nêu các ưu điểm của hệ tuần hoàn kín so với hệ tuần hoàn hở?
Trong hệ tuần hoàn kín máu chảy trong động mạch với áp lực cao, tốc độ máu chảy nhanh, máu đi được xa, điều hoà phân phối máu đến các cơ quan nhanh ? do vậy đáp ứng được nhu cầu trao đổi khí và trao đổi chất cao.
Phiếu học tập số 2: (3 phút)
Nhoùm 1+2
-Haõy chæ ra ñöôøng ñi cuûa maùu trong heä tuaàn hoaøn ñôn cuûa caù (xuaát phaùt töø tim) vaø giaûi thích taïi sao heä tuaàn hoaøn cuûa caù goïi laø heä tuaàn hoaøn ñôn?
-Tim cuûa caùc ñoäng vaät coù heä tuaàn hoaøn ñôn goàm maáy ngaên?
Nhoùm 3+4
-Haõy chæ ra ñöôøng ñi cuûa maùu trong heä tuaàn hoaøn keùp cuûa thuù
(xuaát phaùt töø tim) vaø giaûi thích taïi sao heä tuaàn hoaøn cuûa thuù goïi laø heä tuaàn hoaøn keùp ?
-Tim cuûa caùc ñoäng vaät coù heä tuaàn hoaøn keùp goàm maáy ngaên?
a) Heä tuaàn hoaøn ñôn
- Tim (tâm thất) bơm máu giàu CO2? động mạch mang ? mao mạch mang (trao đổi khí) ? máu giàu O2 ? động mạch lưng ? mao mạch (trao đổi chất với các tế bào) ? máu giàu CO2 ? tĩnh mạch ? tim (tâm nhĩ)
- Tim có 2 ngan, 1 vòng tuần hoàn
- Máu chảy trong động mạch với áp lực thaỏp và vận tốc trung bỡnh.
- Hệ tuần hoàn còn giúp trao đổi khí.
+Vòng tuần hoàn lớn :
Máu giàu O2 từ tim (tâm thất trái)? động mạch chủ ? mao mạch ở các cơ quan, bộ� phận để thực hiện trao đổi khí và trao đổi chất ? máu giàu CO2 ? tĩnh mạch ? tim (tâm nhĩ phải)
+Vòng tuần hoàn nhỏ :
Máu giàu CO2 từ tim (tâm thất phải) ? mao mạch phổi để trao đổi khí ? máu giàu O2 ? tim (tâm nhĩ trái)
a) Heä tuaàn hoaøn keùp
+ Hệ tuần hoàn kép: Tim có 3 hoặc 4 ngăn, máu pha hoặc máu giàu oxi, áp lực máu đi rất lớn, tốc độ máu chảy nhanh, máu được đi xa  tăng hiệu quả cung cấp O2 và chất dinh dưỡng cho tế bào, đồng thời thải nhanh các chất thải ra ngoài
+ Hệ tuần hoàn đơn: Tim có 2 ngăn, máu nghèo oxi, tốc độ máu chảy chậm  hiệu quả trao đổi thấp hơn so với hệ tuần hoàn kép
Ưu điểm của hệ tuần kép so với hệ tuần hoàn đơn:
Củng cố
DẶN DÒ
1- H?c b�i
2 - Làm bài tập số 5/36 sách bài tập .
3 - Đọc trước bài 19 và trả lời :
- T?i sao tim có thể co dãn theo chu kì ? Sự co dãn theo chu kì của tim có tác dụng gì ?
- Huyết áp là gì ? Phân biệt huyết áp tâm thu với huyết áp tâm trương?
- Tốc độ máu chảy trong động mạch, mao mạch và tĩnh mạch có khác nhau không ? Tại sao?