Bài 18. Tuần hoàn máu

Tiết 17
Tuần hoàn máu
I. Cấu tạo hệ tuần hoàn
Hãy chỉ những thành phần cấu tạo và chức năng của hệ tuần hoàn?
1. Cấu tạo và chức năng của hệ tuần hoàn
*Tim
Hệ thống mạch máu
Dịch tuần hoàn
Là 1 máy bơm hút và động lực chính đẩy máu chảy trong mạch máu.
Hệ động mạch
Tĩnh mạch
Mao mạch
Giúp đưa máu từ tim đến các cơ quanvà tham gia điều hoà lượng máu đến các cơ quan.
Thu hồi máu từ mao mạch đưa về tim
Là nơi tiến hành trao đổi chất với tế bào
II. Các dạng hệ tuần hoàn ở động vật
Nhận xét gì về hệ tuần hoàn của động vật đơn bào và đa bào bậc thấp?
? Động vật đơn bào và đa bào bậc thấp chưa có hệ tuần hoàn
? Động vật đa bào có hệ tuần hoàn
Hệ tuần hoàn hở
Hệ tuần hoàn kín
Hệ tuần hoàn đơn
Hệ tuần hoàn kép
1. Hệ tuần hoàn kín và hệ tuần hoàn hở
1. Hệ tuần hoàn kín và hệ tuần hoàn hở
Phiếu học tập
* Tim: Hình ống nhiều ngăn
- Có ngăn tim(2 ngăn ở lớp cá, 3 ngăn ở bò sát,4 ngăn ở chim, thú)
- Có lỗ tim(trong có ngăn đơn giản để máu di chuyển 1 chiều)
* Hệ mạch:có ĐM, TM, không có mao mạch và hệ bạch huyết
* Hệ mạch:có ĐM, TM và mao mạch, hệ bạch huyết
- Máu được tim bơm vào động mạch? tràn vào khoang cơ thể? dịch mô
- Máu tiếp xúc và trao đổi trực tiếp với tế bào sau đó về tim
- Máu được tim bơm vào ĐM? MM? TM? Tim
- Máu trao đổi chất với tế bào qua thành mao mạch
- Chảy chậm
- Chảy nhanh
" Tìm hiểu về hệ tuần hoàn hở và hệ tuần hoàn kín"
- Thân mềm, chân khớp
Giun đốt, mực ống,bạch tuộc, các ĐV có xương sống
Đáp án phiếu học tập
Câu hỏi thảo luận
Câu 1: Tại sao hệ tuần hoàn của côn trùng gọi là hệ tuần hoàn hở?
Vì trong hệ tuần hoàn chưa có mao mạch nên sự lưu thông máu bị gián đoạn? một đoạn máu đi ra khỏi mạch máu? khoang cơ thể
Câu 2: Tại sao hệ tuần hoàn của lưỡng cư, bò sát, chim, thú gọi là hệ tuần hoàn kín?
Vì máu được lưu thông liên tục thành dòng trong mạch kín do cấu tạo của hệ mạch, đặc biệt là mao mạch nối giữa động mạch và tĩnh mạch
Ưu điểm của hệ tuần hoàn kín so với hệ tuần hoàn hở?
Máu chảy trong động mạch dưới áp lực cao hoặc trung bình, tốc độ máu chảy nhanh?máu chảy đi được xa?đến cơ quan nhanh? Đáp ứng được nhu cầu trao đổi khí và trao đổi chất.
2. Phân biệt hệ tuần hoàn kín đơn và tuần hoàn kín kép
2. Phân biệt hệ tuần hoàn kín đơn và tuần hoàn kín kép
- Chỉ có 1 vòng tuần hoàn
- Tim 2 ngăn: 1tâm thất, 1 tâm nhĩ
- Máu đi nuôi cơ thể là máu pha
- Khi tim co máu được bơm với áp lực thấp nên vận tốc máu chảy chậm
- Có 2 vòng tuần hoàn
- Tim 3 hoặc 4 ngăn
- Máu đi nuôi cơ thể là máu giàu O2( đỏ tươi)
- Khi tim co máu được bơm với áp lực cao nên vận tốc máu chảy nhanh
Ưu điểm của hệ tuần hoàn kép so với hệ tuần hoàn đơn?
Máu từ cơ quan trao đổi khí trở về tim và được tim bơm đi? tạo được lực đẩy máu lớn? tốc độ máu chảy nhanh và máu đi được xa? tăng hiệu quả cung cấp O2 và chất dinh dưỡng cho tế bào, đồng thời thải nhanh các chất thải ra ngoài.
Hãy rút ra chiều hướng tiến hoá của hệ tuần hoàn?
*Từ động vật chưa có hệ tuần hoàn? động vật có hệ tuần hoàn
*Từ hệ tuần hoàn hở ? hệ tuần hoàn kín
*Từ hệ tuần hoàn có máu pha trộn? hệ tuần hoàn không pha trộn máu
Chiều hướng tiến hoá của hệ tuần hoàn
Đáp án
Đối với động vật đơn bào và đa bào bậc thấp do chưa có hệ tuần hoàn nên thực hiện TĐC trực tiếp giữa cơ thể và môi trường.
Đối với ĐVBC nhờ có hệ tuần hoàn mà máu và bạch huyết được lưu thông khắp cơ thể? giúp vận chuyển các chất khí, chất dinh dưỡng vào tế bào? đảm bảo hoạt động sống của cơ thể.
Câu hỏi: ý nghĩa của tuần hoàn máu?
Củng cố
Đặc điểm chủ yếu để phân biệt hệ tuần hoàn kín và hệ tuần hoàn hở là:
A. Cấu tạo tim
B. Cấu tạo của hệ mạch
C. Hoạt động của tim
D. Cách tiếp nhận các chất từ môi trường ngoài.
?


HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
Học và làm bài theo câu hỏi SGK
Đọc muc: “Em có biết”
Đọc trước bài sau
Chào tạm biệt các em