Bài 18. Tuần hoàn máu

Tiết 18: Tuần hoàn máu
II. Các dạng hệ tuần hoàn ở động vật
Nếu lấy hệ tuần hoàn làm chỉ tiêu phân giới thì giới động vật được chia ra làm mấy loại?
Động vật
HTH kín
Không có HTH
Có hệ HTH
HTH hở
HTH đơn
HTH kép
I. Cấu tạo và chức nang hệ tuần hoàn

Tiết 18: Tuần hoàn máu
II. Các dạng hệ tuần hoàn ở động vật
1. Hệ tuần hoàn hở
- Đa số thân mềm, chân khớp.
Em có nhận xét gì về cấu tạo hệ tuần hoàn hở?
- Không có mao mạch nối giữa động mạch và tĩnh mạch (hở).
-Máu ra khỏi mạch và trộn lẫn với dịch mô.
- Máu lưu thông với áp lực thấp.
- Tuần hoàn không có vai trò trong trao đổi khí của cơ thể.
Tiết 18: Tuần hoàn máu
II. Các dạng hệ tuần hoàn ở động vật
2. Hệ tuần hoàn kín- đơn (cá, giun đất)
Em có nhận xét gì về hệ tuần hoàn kín - đơn?
- Đã có mao mạch nối động mạch với tĩnh mạch.
- Tế bào không tiếp xúc trực tiếp với máu.
- Máu chảy trong động mạch với áp lực không cao (qua tim 1 lần).
-HTH còn giúp trao đổi khí
Tiết 18: Tuần hoàn máu
3. Hệ tuần hoàn kín- kép (?ch nhỏi -Bò sát)
II. Các dạng hệ tuần hoàn ở động vật
Em có nhận xét gì về hệ tuần hoàn kín - kộp ? ?ch nhỏi, bũ sỏt?
- Mỏu ch?y qua tim 2 l?n, tang ỏp l?c mỏu v� v?n t?c dũng ch?y.
- Tim 3 ngan, mỏu nuụi co th? l� mỏu pha.
- Hai vũng tu?n ho�n kớn.
- Riờng cỏ s?u cú thờm vỏch h?t ? tõm th?t, nờn mỏu di nuụi co th? d? pha tr?n hon
Vách hụt
Tiết 18: Tuần hoàn máu
- Tim 4 ngan
II. Các dạng hệ tuần hoàn ở động vật
3. Hệ tuần hoàn kín- kép (chim, thỳ, người)
- Dòng máu chảy với áp lực lớn.
- Em cú nh?n xột gỡ v? HTH chim v� thỳ?
-Tim 2 ngăn
-Tim 3 hoặc 4 ngăn
-Có một vòng tuần hoàn
-Có hai vòng tuần hoàn
-Không có mao mạch
-Có mao mạch
-Máu tiếp xúc trực tiếp với tế bào
-Máu tiếp xúc gián tiếp với tế bào
-M¸u ch¶y trong ®éng m¹ch víi ¸p lùc thÊp vËn tèc chËm.
-Khả năng điều hoà phân phối máu đến cơ quan chậm.
-Khả năng điều hoà phân phối máu đến cơ quan nhanh.
-M¸u ch¶y trong ®éng m¹ch víi ¸p lùc thÊp vËn tèc nhanh.
Điểm khác biệt cơ bản giữa HTH hở và HTH kín
Tiết 18: Tuần hoàn máu
Trong thực tế chúng ta thường gặp :
Bắt mạch, đo nhịp tim
Đo huyết áp
Bắt mạch, đo nhịp tim; đo huyết áp. Vậy nhịp tim là gì? Bản chất của huyết áp là gì? Những vấn đề đó liên quan gì đến sức khỏe của chúng ta ?
Tiết 18: Tuần hoàn máu
III. Ho¹t ®éng cña tim
Liện hệ thực tế: Trong cơ thể động vật, tim hoạt động như thế nào?
*Co bóp (đập) một cách có chu kỳ
Vấn đề đặt ra: Mổ tươi ếch lấy tim ra khỏi lồng ngực nó còn co bóp không?
* Tim vẫn co bóp nhịp nhàng theo chu kì.
Khả năng có được nhờ vào đặc tính gì của tim?
* Nhờ tính tự động của tim
Vậy, tính tự động của tim là gì?
1. TÝnh tù ®éng cña tim
*Khái niệm: Tính tự động của tim là khả năng co dãn tù ®éng theo chu kì của tim.
* Nguyên nhân gây ra tính tự động của tim:
Nguyên nhân gây ra tính tự động của tim ?
Quan sát hình và cho biết hệ dẫn truyền của tim gồm những bộ phận nào ?
Bó His
Mạng Puôckin
Nút xoang nhĩ
Nút nhĩ thất
- Do hệ dẫn truyền tim.
* Cơ chế dẫn truyền:
- NXN phát xung điện truyền đến NNT nhận xung điện Bó His Mạng Puôckin Cơ TT làm TT co.
- ý nghĩa : Giúp tim đập tự động -> cung cấp đủ oxi v� chất dinh dưỡng cho cơ thể ngay cả khi chúng ta ngủ.
Tiết 18: Tuần hoàn máu
2. Chu kỳ hoạt động của tim
- Tim co giãn nhịp nhàng theo chu kỳ

Hãy cho biết đặc điểm hoạt động của tim ?
Một chu kỳ tim gồm mấy pha ?
Một chu kỳ tim ở người trưởng thành là 0.8s, gồm 3 pha :
+ Bắt đầu là Tâm nhĩ co( 0.1s)
-> Tâm thất co( 0.3s)
+->Giãn chung( 0.4s)
Trong thực tế chúng ta thường đo nhịp tim, vậy nhịp tim là gì ?
- Nhịp tim là số chu kỳ trong 1 phút (75 lần)
III. Ho¹t ®éng cña tim
1. TÝnh tù ®éng cña tim
Tiết 18: Tuần hoàn máu
Một vấn đề đặt ra là : Vì sao tim hoạt động suốt đời không mệt mỏi?
Trong 0.8s : tâm nhĩ co 0.1s, tâm thất co 0.3s sau đó dãn chung 0.4s. Như vậy trong một chu kỳ tâm nhĩ được nghỉ 0.7s, tâm thất được nghỉ 0.5s.
Chúng ta lấy một hình ảnh để so sánh : Tâm nhĩ tương đương một đời người sống 80 năm chỉ phải làm việc 10 năm nghỉ 70 năm, còn tâm thất thì làm việc trong 30 năm và nghỉ 50 năm, trong đó nghỉ chung là 40 năm.
Em hãy QS bảng và nhận xét ? Giải thích ?
Nhịp tim của một số thú
Nhịp tim tỉ lệ nghịch với khối lượng cơ thể
IV.Hoạt động của hệ mạch
1.Cấu trúc của hệ mạch: Gồm động mạch,tĩnh mạch,mao mạch
2.Huyết áp: là áp lực máu tác dụng lên thành mạch
-Huyết áp giảm dần trong hệ mạch
-Huyết áp có 2 trị số:tối đa(tâm thu) và tối thiểu(tâm trương)
3.Vận tốc máu:
-Là tốc độ máu chảy trong 1 giây.
-Vận tốc máu phụ thuộc vào thiết diện của hệ mạch và chênh lệch huyết áp giưa các đoạn mạch.
-Vận tốc máu nhỏ nhất ở mao mạch đảm bảo trao đổi chất giưa máu và TB.
Câu 1: Bộ phận nào sau đây không có ở hệ tuần hoàn hở mà có ở hệ tuần hoàn kín?
A/ Tim
C/ Tĩnh mạch D/ Động mạch
Câu 2: Máu được tim bơm vào động mạch, mao mạch, tĩnh mạch là đặc điểm của?
A/ HTH hở
C/ Hệ thống mạch máu D/ HTH
B/ Mao mạch
B/ HTH kín
Câu 3: Đối tượng có hệ tuần hoàn hở là:
A/ Cá B/ Chim
C/ Ếch nhái
Câu 4: Ở động vật hệ tuần hoàn kín, máu được vận chuyển trong một hệ thống kín gồm:
A/ tim và mao mạch
B/ tim và hệ mạch
C/ động mạch và tĩnh mạch
D/ động mạch, tĩnh mạch và mao mạch.
D/ Sứa
D
Câu 5. Tim co dãn nhịp nhàng theo chu kì có trình tự như sau:
C


Chúc các em học tập tốt!