Bài 18. Phân loại phản ứng trong hoá học vô cơ

Bài 18: Phân loại phản ứng trong hóa học vô cơ.
Giáo viên: Trịnh Thị Duyên
I. Phản ứng có sự thay đổi số oxi hoá và phản ứng không có sự thay đổi số oxi hóa
1. Phản ứng hóa hợp.
a. Thí dụ
VD1: 2H20 + O20 → 2H2O
H20 → 2H+
O20 → 2O2-
- Phản ứng có sự thay đổi số oxi hóa
VD2: CaO + CO2 → CaCO3
- Phản ứng không có sự thay đổi số oxi hóa
VD khác:
SO3 + H2O → H2SO4
Fe + S → FeS
CaO + H2O → Ca(OH)2
b. Nhận xét:
Trong phản ứng hóa hợp, số oxi hóa của các nguyên tố có thể thay đổi hoặc không thay đổi. Do vậy, phản ứng hoá hợp có thể là phản ứng oxi hóa - khử hoặc không phải là phản ứng oxi hóa - khử.
2. Phản ứng phân huỷ.
VD1: 2 KClO3 → 2KCl + 3O2
Cl +5 → Cl -1
O 2- → O 0
Phản ứng có sự thay đổi số oxi hóa.
VD2: Cu(OH)2 → CuO + H2O
Phản ứng không có sự thay đổi số oxi hóa.
Nhận xét:
Trong phản ứng phân huỷ, số oxi hóa của các nguyên tố có thể thay đổi hoặc không thay đổi.
3. Phản ứng thế.
VD1: Cu0 + AgNO3 → Cu(NO3)2 + 2Ag0↓
Cu0 → Cu+2
Ag+1 → Ag0
VD2: Zn0 + 2HCl → ZnCl2 + H20 ↑
Zn0 → Zn+2
H+ → H0
Hai phản ứng trên đều có sự thay đổi số oxi hoá.
Nhận xét:
Trong hóa học vô cơ, phản ứng thế bao giờ cũng có sự thay đổi số oxi hóa của các nguyên tố.
4. Phản ứng trao đổi.
VD1: AgNO3 + NaCl → AgCl + NaNO3
VD2: 2NaOH + CuCl2 → Cu(OH)2 + 2NaCl
Số oxi hoá của tất cả các nguyên tố trong 2 phản ứng trên đều không thay đổi.
Nhận xét:
Trong phản ứng trao đổi, số oxi hóa của các nguyên tố không thay đổi.
II.Kết luận
Dựa vào sự thay đổi số oxi hóa có thể chia phản ứng oxi hóa thành 2 loại:
Phản ứng hoá học có sự thay đổi số oxi hoá là phản ứng oxi hóa - khử.
- Phản ứng hóa học không có sự thay đổi số oxi hóa, không phải là phản ứng oxi hoá - khử
Do đó:
- Các phản ứng thế, một số phản ứng hoá hợp và một số phản ứng phân huỷ thuộc loại phản ứng oxi hóa - khử.
- Các phản ứng trao đổi, một số phản ứng hoá hợp và một số phản ứng phân huỷ thuộc loại phản ứng không phải là phản ứng oxi hóa - khử.

Củng cố bài:

Cách phân loại phản ứng dựa vào sự thay đổi số oxi hóa của các nguyên tố.
BTVN: 3, 5, 6, 7, 9 tr 86 - 87