Bài 18. Những năm đầu của cuộc kháng chiến toàn quốc chống thực dân Pháp (1946 - 1950)

Tiết 1 – Bài 18
GV : Nguy?n Chí Thu?n
Tru?ng THPT Di An - Bình Duong
NHỮNG NĂM ĐẦU CỦA CUỘC
KHÁNG CHIẾN TOÀN QUỐC
CHỐNG THỰC DÂN PHÁP
1946 - 1950
Kiểm tra bài cũ
- Đảng và Chính phủ ta đã thực hiện những chủ trương, biện pháp gì để xây dựng chính quyền mới và giải quyết những khó khăn về nạn đói, nạn dốt và sự khan hiếm về tài chính trong năm đầu sau Cách mạng tháng Tám 1945?
- Hãy cho biết vai trò của Đảng và Chính phủ cách mạng trong việc hòa hoãn với Pháp và đẩy quân Trung Hoa Dân quốc về nước.
Để tiến hành cuộc kháng chiến toàn quốc chống thực dân Pháp xâm lược, Đảng và Chính phủ ta đã thực hiện đường lối nào?
Kết quả những năm đầu của cuộc kháng chiến toàn quốc chống thực dân Pháp (từ năm 1946 đến năm 1950) ra sao?
Đó là những nội dung chính mà bài học 18 chúng ta cần tìm hiểu.
(Tiết 1)
I- Kháng chiến toàn quốc chống TD Pháp bùng nổ
II. Cuộc chiến đấu ở các đô thị và việc chuẩn bị cho cuộc kháng chiến lâu dài
1. Cuộc chiến đấu ở các đô thị phía Bắc vĩ tuyến 16
2. Tích cực chuẩn bị cho cuộc kháng chiến lâu dài
(Tiết 2)
III. Chiến dịch Việt Bắc thu – đông 1947 và việc đẩy mạnh kháng chiến toàn dân, toàn diện
Chiến dịch Việt Bắc thu – đông 1947
2. Đẩy mạnh kháng chiến toàn dân, toàn diện
IV. Hoàn cảnh lịch sử mới và chiến dịch Biên giới thu – đông năm 1950
Hoàn cảnh lịch sử mới của cuộc kháng chiến
2. Chiến dịch Biên giới thu – đông năm 1950
I- Kháng chiến toàn quốc chống TD Pháp bùng nổ
-Vì sao Đảng và Chính phủ ta lại quyết định phát động cuộc kháng chiến toàn quốc chống thực dân Pháp vào đêm 19/12/1946?
I. Kháng chiến toàn quốc chống thực dân Pháp bùng nổ
1. TD Pháp bội ước, tiến công nước ta :
- Sau Hiệp định Sơ bộ 6-3-1946 và Tạm ước 14-9-1946 :
+TD Pháp tăng cường hoạt động khiêu khích, tiến công ta ở Nam Bộ và Nam Trung Bộ, Hải Phòng, Lạng Sơn, nhất là ở Hà Nội (12-1946).
- Ngày 18-12-1946, Pháp gửi tối hậu thư :
+Đòi giải tán lực lượng tự vệ chiến đấu.
+Để Pháp làm nhiệm vụ giữ gìn trật tự ở Hà Nội.
+Nếu không chúng sẽ hành động sáng 20-12-1946.
-Đường đường lối kháng chiến toàn quốc Pháp của Đảng được thể hiện trong những tài liệu nào?
-Thế nào là cuộc kháng chiến toàn dân, toàn diện, trường kì, tự lực cánh sinh và tranh thủ sự đồng tình ủng hộ của quốc tế?
2. Đường lối kháng chiến chống Pháp của Đảng :
- Được thể hiện trong các văn kiện :
+Chỉ thị "Toàn dân kháng chiến" của Ban Thường vụ Trung ương Đảng (12-12-1946).
+Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến của Chủ tịch Hồ Chí Minh (19-12-1946). 
+Tác phẩm Kháng chiến nhất định thắng lợi của Tổng Bí thư Trường Chinh (9-1947).
- Đường lối kháng chiến :
- toàn dân - toàn diện - lâu dài - tự lực cánh sinh
- tranh thủ sự ủng hộ quốc tế

Phát lệnh toàn quốc kháng chiến. Lúc 20 giờ ngày 19-12-1946
-Vì sao cuộc kháng chiến chiến chống Pháp của ta lại diễn ra trước tiên ở các đô thị ?
-Kết quả và tác dụng của cuộc chiến đấu ở các đô thị phía Bắc vĩ tuyến 16 ?
II. Cuộc chiến đấu ở các đô thị và việc chuẩn bị cho cuộc kháng chiến lâu dài
1. Cuộc chiến đấu ở các đô thị phía Bắc vĩ tuyến 16
- Ở Hà Nội :
+Khoảng 20 giờ ngày 19-12-1946, cuộc chiến đấu bắt đầu, nhân dân khiêng bàn, tủ... làm chướng ngại vật.
+Trung đoàn thủ đô được thành lập, đánh địch quyết liệt ở Bắc Bộ Phủ, chợ Đồng Xuân...
+Sau hai tháng chiến đấu, quân ta rút ra căn cứ an toàn (2-1947).
- Ở các đô thị :
+Ở Bắc Giang, Bắc Ninh, Huế... quân dân ta bao vây, tiến công tiêu diệt địch.
- Ý nghĩa :
+Tiêu hao một bộ phận sinh lực địch.
+Giam chân chúng trong thành phố.
+Chặn đứng kế hoạch đánh nhanh thắng nhanh.
+Tạo điều kiện, cả nước đi vào cuộc kháng chiến lâu dài.
Toàn quốc kháng chiến (20 giờ ngày 19-12-1946)
Em biết gì về bức ảnh lịch sử này? Quan sát bức ảnh em có nhận xét gì về tinh thần chiến đấu của chiến sĩ Hà Nội ôm bom ba càng đánh xe tăng Pháp?
Hình “Quyết tử quân” Hà Nội ôm bom ba càng đón đánh xe tăng Pháp do bác sĩ quân y Trần Hạnh chụp tháng 12/1946. Người trong ảnh là chiến sĩ Nguyễn Văn Thiềng, còn gọi là Trần Thành, quê ở phố hàng Vôi – Hà Nội. Bức ảnh gốc hiện đang được trưng bày tại Bảo tàng quân sự Việt Nam. Bức ảnh phản ánh một hiện thực lịch sử sinh động về các chiến sĩ trung đoàn Thủ đô quyết tử cho Tổ quốc quyết sinh. Hành động quyết tử của chiến sĩ Trần Thành mãi mãi là tấm gương sáng về tinh thần yêu nước và lòng dũng cảm cho các thế hệ thanh niên mai sau học tập.
Bom ba càng- vũ khí chiến đấu của nhân dân Hà Nội 1946
Tượng đài Hà Nội mùa đông 1946
-Ngay khi cuộc chiến đấu ở các đô thị đang diễn ra quyết liệt, Đảng và Chính phủ ta đã chỉ thị cho toàn dân ta phải “tiêu thổ kháng chiến”, đồng thời tích cực, khẩn trương chuẩn bị cho cuộc kháng chiến lâu dài.
-Vậy vì sao ta phải “tiêu thổ kháng chiến”? Chúng ta đã chuẩn bị những gì cho cuộc kháng chiến lâu dài?
2. Tích cực chuẩn bị cho cuộc kháng chiến lâu dài
- Ta tiến hành sơ tán : cơ quan Đảng, Chính phủ, Mặt trận... lên căn cứ địa Việt Bắc.
- Về chính trị : Uỷ ban kháng chiến hành chính ra đời, thành lập Hội Liên hiệp Quốc dân Việt Nam (Liên Việt).
- Về kinh tế : Chính phủ đề ra các chính sách phát triển sản xuất nhất là lương thực.
- Về quân sự : quy định mọi người dân từ 18 đến 45 tuổi tham gia các lực lượng chiến đấu.
Cơ quan Đảng chuyển lên căn cứ địa Việt Bắc
Duy trì và phát triển sản xuất lương thực
Tiếp tục dạy học trong hoàn cảnh chiến tranh
-Vì sao Đảng và Chính phủ ta lại quyết định phát động cuộc kháng chiến toàn quốc chống thực dân Pháp vào đêm 19/12/1946?
-Đường đường lối kháng chiến toàn quốc Pháp của Đảng được thể hiện trong những tài liệu nào?
-Thế nào là cuộc kháng chiến toàn dân, toàn diện, trường kì, tự lực cánh sinh và tranh thủ sự đồng tình ủng hộ của quốc tế?
-Vì sao cuộc kháng chiến chiến chống Pháp của ta lại diễn ra trước tiên ở các đô thị ?
-Kết quả và tác dụng của cuộc chiến đấu ở các đô thị phía Bắc vĩ tuyến 16 ?
-Vì sao ta phải “tiêu thổ kháng chiến”?
-Chúng ta đã chuẩn bị những gì cho cuộc kháng chiến lâu dài?
Cuộc kháng chiến toàn quốc chống thực dân Pháp bùng nổ trong hoàn cảnh
phát xít Nhật tăng cường những hoạt động chống phá CM Đông Dương.
quân Trung Hoa Dân quốc cấu kết với thực dân Pháp tiến hành đàn áp CM Đông Dương.
thực dân Pháp quay trở lại xâm lược nước ta ở Nam Bộ.
thực dân Pháp ngày càng trắng trợn phá hoại Hiệp định Sơ bộ (6-3-1946) và Tạm ước (14-9-1946).
Cuộc kháng chiến toàn quốc chống thực dân Pháp xâm lược bùng nổ ngày
23-9-1945.
23-9-1946.
19-12-1945.
19-12-1946.
Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến của Chủ tịch Hồ Chí Minh được truyền đi khắp cả nước ngày
19-10-1945.
19-12-1945.
19-12-1946.
19-12-1947.
Ban Thường vụ Trung ương Đảng ra Chỉ thị Toàn dân kháng chiến ngày
12-12-1946.
22-12-1946.
12-12-1947.
22-12-1947.
Văn kiện lịch sử quan trọng nói về đường lối kháng chiến chống Pháp do Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Đông Dương Trường Chinh viết năm 1947 là
Chủ nghĩa Mác và vấn đề văn hoá Việt Nam.
Đề cương văn hoá Việt Nam.
Kháng chiến nhất định thắng lợi.
Vấn đề dân cày.