Bài 18. Đô thị hóa

CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ
ĐẾN THĂM LỚP, DỰ GIỜ LỚP 12C3
SỞ GIÁO DỤC & ĐÀO TẠO THANH HÓA
TRUNG TÂM GDNN – GDTX NGỌC LẶC
Giáo viên: Đỗ Mạnh Cường
Môn dạy: Địa lí
TIẾT 18 - BÀI 18
ĐÔ THỊ HÓA
Nội dung chính bài học
Đô thị hóa
Đặc điểm
Mạng lưới
đô thị
Ảnh hưởng
của đô thị
hóa đến
phát triển
kinh tế - xã hội
Dựa vào kiến thức đã học và hiểu biết: Hãy nêu khái niệm về đô thị hóa?
Khái niệm về đô thị hóa:
Là một quá trình kinh tế - xã hội mà biểu hiện của nó là sự tăng nhanh về số lượng và quy mô của các điểm dân cư đô thị, sự tập trung dân cư trong các thành phố, nhất là các thành phố lớn, là sự phổ biến rộng rãi lối sống thành thị.

1. Đặc điểm:
a.Quá trình đô thị hóa diễn ra chậm, trình độ đô thị hóa thấp:
Dựa vào sgk và hiểu biết các nhóm thảo luận,
lựa chọn cụm từ phù hợp điền vào sơ đồ
dưới đây trong khoảng thời gian 3 phút.
- Nhóm 1, 2: Tìm hiểu thời kì trước Cách mạng
tháng tám 1945.
- Nhóm 3, 4: Tìm hiểu thời kì sau Cách mạng
tháng tám 1945.
Đặc điểm đô thị
Thế kỷ
thứ III
(trước
CN)
Thời
phong
kiến
Thời
Pháp
thuộc
Từ
1945 -
1954
Từ
1954 -
1975
Từ
1975 -
nay
Trước Cách mạng tháng tám 1945
Sau Cách mạng tháng tám 1945

Đặc điểm đô thị
Thế kỷ
thứ III
(trước
CN)
Thời
phong
kiến
Thời
Pháp
thuộc
Từ
1945 -
1954
Từ
1954 -
1975
Từ
1975 -
nay
Trước Cách mạng tháng tám 1945
Sau Cách mạng tháng tám 1945
Đã có
đô thị
đầu tiên
thành
Cổ loa

Chức năng:
hành chính,
thương
mại, quân
sự
Thăng long,
Phú xuân,
Hội an,
Đà nẵng,
Phố hiến
Chậm phát
triển nhưng
vẫn xuất
hiện một
số đô thị:
Hà nội,
Hải phòng,
Huế,
Nam Định
Diễn ra
chậm:
Hà Nội,
Sài Gòn
Phát triển
theo 2
xu hướng
ở miền Bắc
(Hà Nội)
Và
miền Nam
(Sài Gòn)
Chuyển
biến tích
cực, cơ
sở hạ
tầng còn
thấp so
với thế giới
(Hà Nội,
TP Hồ Chí
Minh)
Đặc điểm đô thị
Thế kỷ
thứ III
(trước
CN)
Thời
phong
kiến
Thời
Pháp
thuộc
Từ
1945 -
1954
Từ
1954 -
1975
Từ
1975 -
nay
Trước Cách mạng tháng tám 1945
Sau Cách mạng tháng tám 1945
Đã có
đô thị
đầu tiên
thành
Cổ loa
Chức năng:
hành chính,
thương
mại, quân
sự
Thăng long,
Phú xuân,
Hội an,
Đà nẵng,
Phố hiến
Chậm phát
triển nhưng
vẫn xuất
hiện một
số đô thị:
Hà nội,
Hải phòng,
Huế,
Nam Định
Diễn ra
chậm:
Hà Nội,
Sài Gòn
Phát triển
theo 2
xu hướng
ở miền Bắc
(Hà Nội)
và
miền Nam
(Sài Gòn)
Chuyển
biến tích
cực, cơ
sở hạ
tầng còn
thấp so
với thế giới
(Hà Nội,
TP Hồ Chí
Minh)
Đô thị hóa diễn ra chậm, trình độ đô thị hóa thấp
Dựa vào bảng 18.1 SGK:
Nhận xét sự thay đổi số dân thành thị và tỉ lệ dân thành thị trong dân số cả nước giai đoạn 1990 – 2005?
- So sánh tỉ lệ dân thành thị nước ta với một số nước trên thế giới?
b.Tỷ lệ dân thành thị tăng:
- Số dân thành thị và tỉ lệ dân thành thị nước ta có xu hướng tăng (từ 19,5% năm 1990 -> 26,9% năm 2005)
- Tỉ lệ dân thành thị còn thấp so với khu vực và thế giới.
Dựa vào bảng 18.2 SGK:
Nhận xét về sự phân bố đô thị và số dân đô thị giữa các vùng trong nước?
c. Phân bố đô thị không đều giữa các vùng:
- Số lượng và quy mô dân số đô thị:
+ Trung du, miền núi Bắc bộ: số đô thị nhiều nhất -> quy mô dân số đô thị nhỏ nhất -> chủ yếu là đô thị vừa và nhỏ
+ Đông Nam Bộ: số đô thị ít nhất-> quy mô dân số đô thị lớn nhất -> đô thị lớn hơn -> sức hút và sự hấp dẫn ở Đông Nam Bộ cao nhất cả nước -> đô thị hóa diễn ra mạnh nhất
- Số đô thị lớn quá ít so với số lượng đô thị.
2. Mạng lưới đô thị:
Dựa vào nội dung 2 sách giáo khoa cho biết:
- Những tiêu chí phân loại đô thị?
- Phân loại đô thị ở nước ta?
Mạng lưới đô thị
Loại đặc
biệt
Loại 1, 2,
3, 4, 5
Trực thuộc
Trung ương
Trực thuộc
Tỉnh
Căn cứ vào dân số, chức năng, MĐDS…
Căn cứ vào phân cấp quản lí
Hà Nội
Và TP.
Hồ Chí Minh
Hải Phòng,
Đà Nẵng,
Cần Thơ
Thái Nguyên
Việt Trì,
Lạng Sơn….
HN,
TP. HCM,
Hải Phòng,
Đà Nẵng,
Cần Thơ
Thái Nguyên
Việt Trì
Lạng Sơn…
Chia thành 6 loại
Chia thành 2 loại
3. Ảnh hưởng của đô thị hóa đến sự phát triển KT-XH:
Các nhóm thảo luận và lựa chọn cụm từ điền vào sơ đồ trong khoảng 4 phút:
- Nhóm 1, 2: Ảnh hưởng tích cực
- Nhóm 2,4: Ảnh hưởng tiêu cực
Ảnh hưởng của đô thị hóa đến phát triển kt-xh
Tích cực
Tiêu cực
Ảnh hưởng của đô thị hóa đến phát triển kt-xh
Tích cực
Tiêu cực
Tác động
mạnh tới
quá trình
chuyển
dịch cơ
cấu kinh
tế.

Ảnh
hưởng
đến sự
phát triển
KT- XH
địa
phương,
vùng
trong nước
(đóng góp
GDP cao)
Là thị
trường
tiêu thụ,
sử dụng
lao động
có kỹ
thuật, cơ
sở vật
chất kỹ
thuật hiện
đại, thu
hút vốn
đầu tư ..
Tạo việc
làm và
thu nhập
cho người
lao động
Gây ô
nhiễm
môi
trường…
An ninh,
trật tự
XH
khó
đảm bảo
và
phân hóa
giàu
nghèo
sâu sắc
Đô thị hóa
Đặc điểm
Mạng lưới
đô thị
Ảnh hưởng
của đô thị
hóa đến
phát triển
kinh tế - xã hội
Diễn
ra
chậm,
trình
độ
ĐTH
thấp
Tỉ lệ
dân
thành
thị
tăng
Phân
bố
đô
thị
không
đều
giữa
các
vùng
Tiêu
chí
phân
loại
đô
thị
Các
loại
đô
thị
Tích
cực
Tiêu
cực
Bài tập củng cố
Câu 1: Nối các ý ở cột A với cột B sao cho hợp lí nhất
A
B
1. Thành Cổ Loa
2. Thăng Long
3. Phố Hiến
a. Thế kỉ XI
b. Thế kỉ thứ III trước Công nguyên
c. Thế kỉ XVI - XVIII
Thời kì
Đặc điểm
Câu 2: Nối các mốc thời gian phù hợp với đặc điểm đô thị
hóa tương ứng.
1. Thời kì Pháp thuộc
2. Sau Cách mạng
Tháng tám và kháng
chiến chống Mĩ
Ở miền Nam do bị dồn dân vào các
thành phố; ở miền Bắc dân lánh nạn ở
nông thôn trở về thành phố, công
cuộc xây dựng và khôi phục kinh tế
nên tỉ lệ dân thành thị cao.
3. Sau năm 1975
b. Ở miền Nam dân hồi hương, trong
cả nước dân cư được điều động đi xây
dựng vùng kinh tế mới nên tỉ lệ dân thành
thị thấp.
c. Hệ thống đô thị không có cơ hội
mở rộng, Pháp dùng chính sách
”chia để trị” nên mạng lưới đô thị mang
tính chất hành chính, quân sự.
4.Hiện nay
d. Do quá trình CNH-HĐH nên
quá trình đô thị hóa mạnh.
Bài học đến đây là kết thúc
Cảm ơn quý thầy cô và các em học sinh.
Chúc quý thầy cô và các em học sinh
mạnh khỏe, vui vẻ, hạnh phúc, thành công
Xin chào và hẹn gặp lại !