Bài 18. Cuộc kháng chiến của nhà Hồ và phong trào khởi nghĩa chống quân Minh đầu thế kỉ XV

Chương IV:
ĐẠI VIỆT THỜI LÊ SƠ
(THẾ KỈ XV-ĐẦU THẾ KỈ XVI)
Bài 18:
CUỘC KHÁNG CHIẾN CỦA NHÀ HỒ VÀ PHONG TRÀO
KHỞI NGHĨA CHỐNG QUÂN MINH ĐẦU THẾ KỈ XV
Mục tiêu bài học
Về kiến thức
Những nét chính về cuộc xâm lược của quân Minh và sự thất bại nhanh chóng của nhà Hồ, mà nguyên nhân thất bại là do đường lối sai lầm, không dựa vào nhân dân.
Chính sách đô hộ tàn bạo của nhà Minh và các cuộc khởi nghĩa chống quân Minh đầu thế kỉ XV.

Về thái độ, tư tưởng, tình cảm
Nâng cao cho học sinh lòng căm thù quân xâm lược bạo tàn, niềm tự hào về truyền thống yêu nước, đấu tranh bất khuất của dân tộc.

Về kĩ năng
Rèn luyện kĩ năng kĩ năng sử dụng bản đồ lịch sử.

Thiết bị, tài liệu dạy học
Lược đồ các cuộc khởi nghĩa đầu thế kỉ XV.

Tiến trình tổ chức hoạt động dạy-học (45 phút)
Ổn định lớp (1 phút): Nắm sĩ số lớp học.

Kiểm tra bài cũ (5 phút)
Câu hỏi: Em hãy nêu những mặt tiến bộ và hạn chế của cải cách Hồ Quý Ly.

Giảng bài mới (39 phút)


Dẫn nhập vào bài mới (1 phút)
Cuối năm 1406, lấy cớ nhà Hồ cướp ngôi nhà Trần, nhưng thực chất là để cướp nước ta, nhà Minh đã huy động hàng chục vạn quân tràn vào xâm lược Đại Việt. Nhân dân Đại Việt đã chiến đấu ra sao, chúng ta cùng tìm hiểu bài học ngày hôm nay, bài 18: CUỘC KHÁNG CHIẾN CỦA NHÀ HỒ VÀ PHONG TRÀO KHỞI NGHĨA CHỐNG QUÂN MINH ĐẦU THẾ KỈ XV.

Tiến trình tổ chức hoạt động dạy-học (36 phút)
Thời gian
Hoạt động của giáo viên và học sinh
Kiến thức cơ bản

7ph

















5ph
Hoạt động 1:Cá nhân, cả lớp
Giáo viên dẫn dắt: Tháng 11/1406, lấy cớ nhà Hồ cướp ngôi nhà Trần, nhà Minh đã huy động một lực lượng lớn gồm 20 vạn quân cùng với hàng chục vạn dân phu, do tướng Trương Phụ dẫn đầu, chia làm 2 cánh quân kéo vào nước ta.
Giáo viên hỏi: Có phải quân Minh kéo vào xâm lược ta là do nhà Hồ cướp ngôi nhà Trần không? Vì sao?
Học sinh suy nghĩ, trả lời.
Giáo viên chốt ý.
Giáo viên kết hợp sử dụng lược đồ, trình bày diễn biến cuộc kháng chiến của nhà Hồ.





Hoạt động 2:Nhóm, cả lớp
Giáo viên hỏi: Tại sao cuộc kháng chiến của nhà Hồ bị thất bại nhanh chóng?
Học sinh thảo luận, đại diện trả lời, nhóm khác bổ sung.
Giáo viên nhận xét, chốt ý.
Giáo viên dẫn câu nói của Hồ Nguyên Trừng: “Tôi không sợ đánh mà chỉ sợ lòng dân không theo”.
Giáo viên hỏi: Em hãy so sánh với đường lối kháng chiến chống giặc Mông–Nguyên của nhà Trần.
Học sinh thảo luận, đại diện trả lời, nhóm khác bổ sung.
Giáo viên nhận xét, chốt ý.
1. Cuộc xâm lược của quân Minh và sự thất bại của nhà Hồ
Tháng 11/1406, 20 vạn quân Minh với hàng chục vạn dân phu kéo vào nước ta.






Đầu năm 1407, quân Minh đánh chiếm Đa Bang, Đông Đô, rồi Tây Đô.
Kết quả:
+ Cuộc kháng chiến thất bại, Hồ Quý Ly bị bắt.
+ Nước ta bị nhà Minh đô hộ.

9ph
Hoạt động 3:Cá nhân, cả lớp
Giáo viên dẫn dắt: Sau thất bại của nhà Hồ, nhà Minh thiết lập chính quyền thống trị trên khắp nước ta.
Giáo viên hỏi: Em hãy nêu những chính sách cai trị của nhà Minh đối với nhân dân ta.
Học sinh trả lời.
Giáo viên chốt ý.
Giáo viên mở rộng thêm: Cuối năm 1246, quân Minh đã phá chuông Quy Điền và vạc Phổ Minh để lấy đồng đúc vũ khí đàn áp nhân dân ta. Là hai trong bốn công trình tiêu biểu của nghệ thuật đúc đồng thời Lý-Trần (ngoài ra còn có đỉnh tháp Báo Thiên và tượng Phật chùa Quỳnh Lâm), đã nổi tiếng là “An Nam tứ đại khí”. Nhà Minh đã phạm nhiều tội ác phá hoại các di sản văn hóa của dân tộc ta.




Giáo viên hỏi: Những chính sách của nhà Minh nhằm mục đích gì?
Học sinh trả lời.
Giáo viên chốt ý: Với những chính sách trên, nhà Minh muốn đồng hóa nước ta, được thực hiện ráo riết bằng nhiều thủ đoạn hiểm độc, nhất là thủ đoạn hủy diệt