Bài 18. Công nghiệp silicat

Trường THPT Na Rì
Người thực hiện : Nông thị Hiền
Tổ hoá lí
Kiểm tra bài cũ
Hãy cho biết những ứng dụng quan trọng của silicat trong các ngành kỹ thuật và sức khoẻ con người?
* Trong kĩ thuật luyện kim: Dùng để tách ôxi khỏi kim loại nóng chảy trong công nghiệp luyện kim*Silic siêu tinh khiết là chất bán dẫn được dùng trong kĩ thuật vô tuyến và điện tử, để chế tạo tế bào quang điện, bộ khuyếch đại, bộ chỉnh lưu , pin mặt trời...* Trong giới sinh vật có hàm lượng silic làm cho cây trở nên cứng cáp hơn.* Nếu hàm lượng silic trong xương, răng, sụn... giảm so với người bình thường thì sẽ nguy cơ bệnh lao.Nếu hàm lượng silic trong máu giảm hơn so với người bình thường sẽ nguy cơ có bệnh eczema, vẩy nến?
Bài 18

Công nghiệp silicat gồm những ngành SX nào?
Công nghiệp silicat
Thủy tinh
Đồ gốm
Xi măng
Công nghiệp silicat gồm những ngành sản xuất sau:

Thuû tinh
§å gèm
Xi m¨ng
A. Thuỷ tinh
Hãy cho biết thành phần hoá học, tính chất, ứng dụng của thuỷ tinh thông thường
I- Thuỷ tinh thường
Thành phần hoá học: Na2O.CaO.6SiO2.

Tính chất: Thuỷ tinh không có nhiệt độ nóng chảy xác định.

ứng dụng: Làm kính, chai lọ?

Nguyên tắc SX: Nấu chảy hỗn hợp gồm cát trắng, đá vôi, sođa ở 1400 0C
Nguyên tắc SX thuỷ tinh là:
Hỗn hợp: SiO2 , CaCO3 , Na2CO3
Thủy tinh nhão
Nấu chảy ở 1400oC
Thủy tinh dẻo
Làm nguội từ từ
Các đồ vật
ép, thổi
Hình ảnh thổi thủy tinh thế kỷ 9
Công nghệ hiện đại
ứng dụng của thuỷ tinh
bao bì thủy tinh.
Bàn cờ vua bằng thủy tinh.

THUỶ TINH PHA LÊ TIỆP KHẮC
Bàn cờ vua bằng thủy tinh.
Bình hoa thủy tinh cao cấp
II- Một số loại thuỷ tinh khác
K2O.CaO.6SiO2

Chứa nhiều oxit chì
t0C nóng chảy và nhiệt độ hoá mềm cao

Dụng cụ thí nghiệm, thấu kính, lăng kính..

Cát trắng+ đá vôi + K2CO3

Dễ nóng chảy, trong suốt
đồ mỹ nghệ, trang trí

Cát trắng+ đá vôi + K2CO3 + PbO


SiO2 tinh khiết
Nhiệt độ hoá mềm cao, hệ số nở nhỏ, không bị nứt khi nóng, lạnh đột ngột

đồ trang sức, dây cáp quang?
Nấu chảy SiO2 tinh khiết
Chứa thêm oxit của một số kim loại
Có màu như ý muốn
Đồ kĩ nghệ

Cát trắng+ đá vôi + K2CO3+ oxit KL

Vòng đeo cổ bằng pha lê
Đèn chùm bằng pha lê
Thuỷ tinh màu xanh nước biển có thêm CoO
Thuỷ tinh màu xanh ngọc có thêm Cr2O3

Dây cáp quang được làm từ thuỷ tinh thạch anh
B. Đồ gốm
Gạch, Ngói

Sành

Sứ
Đồ gốm gồm những ngành SX nào?
Đồ gốm là gì? Được chia thành mấy loại?
Đồ gốm là vật liệu chế tạo từ đất sét và cao lanh. Tuỳ theo công dụng có gốm kĩ thuật, gốm dân dụng, gốm xây dựng
Xưởng gốm Bát Tràng
Đồ gốm
- Nguyên liệu chính: đất sét và cao lanh
- Các công đoạn chính:
Đất sét, cao lanh
Khối dẻo
Nhào với H2O
Tạo hình, sấy khô
Các đồ vật
Nung ở nhiệt độ cao
Đồ gốm
Nguyên liệu và các công đoạn chính để SX đồ gốm là gì?
I- Gạch, ngói
Gạch ngói. Gạch trang trí

GẠCH - NGÓI ĐẤT SÉT NUNG
Sản xu?t g?ch ngúi nung
Gạch chịu nhiệt và gạch chống nóng
Gạch, ngói thuộc loại nhóm gì, được SX như thế nào?

I- Gạch, ngóiGạch ngói thuộc loại gốm xây dựng
Sản xuất gạch ngói bằng cách nhào đất sét,cát và nước thành khối dẻo, sau đó tạo hình theo ý muốn, sấy khô và nung ở 900-10000C
Bác Hồ thăm Nhà máy Gốm sứ Hải Dương
II- Sành, Sứ
Làng G?m s? H?i D??ng
II- Sành, SứSành
Sành là sản phẩm đất sét sau khi nung ở 1.200-13000C thì biến thành sành
Là vật liệu cứng, có màu xám, vàng hoặc nâu, gõ kêu, rất bền với hóa chất.
Mặt ngoài là lớp men muối mỏng tạo nên do NaCl nóng chảy khi cho vào lò nung.

Nguyên liệu để SX sành là gì? Nêu tính chất và ứng dụng của sành


2. Sứ :
Sứ được nung 2 lần: Lần đầu nung ở ở 10000C sau đó tráng men và trang trí và nung lần 2 ở nhiệt độ cao hơn khoảng 1400-14500C
Là vật liệu cứng, xốp, có màu trắng, gõ kêu, bền với hóa chất.


Có những loại sứ nào? Lấy ví dụ
Sứ được SX như thế nào? Có tính chất gì?
Sứ dân dụng: bộ ấm chén, bình gốm, bát gốm, sứ vệ sinh?
Các sản phẩm gốm sứ
Bình gốm men celadon
Bình gốm men co
Bình gốm Bát Tràng

Bát ăn cơm - gốm Bát Tràng
Sứ kĩ thuật: buzi, cầu chì, vật cách điện, tụ điện,dụng cụ thí nghiệm?
C. Xi măng
3CaO.SiO2; 2CaO.SiO2 và 3CaO.Al2O3
Nghiền nhỏ đá vôi, trộn với đất sét có nhiều SiO2 và một ít quặng sắt nung trong hỗn hợp lò quay, hoặc lò đứng ở 1400-16000C. Sau đó hỗn hợp thu được gọi là clanhke nghiền với thạch cao(5%)
Do quá trình tạo nên những tinh thể hiđrat hoá đan xen tạo thành khối cứng và bền
Xi măng Nghi sơn , Công ty Xi măng Bút Sơn , Nhà máy xi măng Hoà Bình , Nhà máy sản xuất xi măng Tân Phú ... Công ty Xi măng Hoàng Mai , xi măng Hải Phòng …
C- Xi măng
Quan trọng và thông dụng nhất là xi măng Pooclăng.
Thành phần chính gồm: Ca3SiO5 (hoặc 3CaO.SiO2), Ca2SiO4 (hoặc 2CaO.SiO2), Ca3(AlO3)2 (hoặc 3CaO.Al2O3)
Nguyên liệu chính: đất sét, đá vôi, cát?
Các công đoạn chính trong sản xuất xi măng
Đá vôi, đất sét
Bùn
Nghiền nhỏ, trộn với cát và H2O
Nung ở 1300oC ? 1400oC
Clanhke rắn
Để nguội, rồi nghiền cùng với chất phụ gia
Xi măng
Lò quay sản xuất clanhke
Thiết bị lò quay sản xuất xi măng
Nêu ứng dụng của xi măng? kể tên một số địa phương có nhà máy SX xi măng
B. Xi măng
Nhà máy sản xuất xi măng Tân Phú
Nhà máy sản xuất xi măng HATIEN
Xi măng Sông Đà - Ialy
Nhà máy xi măng Hoà Bình
Nhà máy Xi măng Lam Thạch II
Nhà máy xi măng Bút Sơn ? Hà Nam
Nhà máy xi măng Bỉm sơn
Hãy chọn câu trả lời đúng
A. Thuỷ tinh có cấu trúc tinh thể và câú trúc vô định hình nên không có nhiệt độ nóng chảy xác định.
B. Sành là vật liệu cứng gõ không kêu, có màu nâu hoặc xám.
C. Sứ là vật liệu cứng, xốp không màu, gõ kêu to
D. Xi măng là vật liệu không dính kết, được dùng trong xây dựng.
E. Thuỷ tinh, sành, sứ, xi măng đều có chứa một muối silicat trong thành phần của chúng