Bài 18. Công cuộc xây dựng và phát triển kinh tế trong các thế kỷ X-XV

Lịch sử lớp 10
Nhiệt liệt chào mừng các thầy cô giáo Và các em.
trường THPT Việt vinh

GV: DINH TH? MINH HUONG
Ti?t 24: Bài 18. Công cuộc xây dựng và phát triển kinh tế trong các thế kỷ x - xv.
Tiết 24: Bài 18 Công cuộc xây dựng và phát triển kinh tế trong các thế kỉ X- XV
1. Mở rộng, phát triển nông nghiệp.
a. Bối cảnh lịch sử:
- Từ X - XV, là giai đoạn đầu của thời kì phong
kiến độc lập, cũng là thời kì đất nước thống nhất.
- Bối cảnh đó là điều kiện thuận lợi để phát triển
kinh tế.
Hỏi: Tõ X – XV lµ thêi k× tån t¹i cña c¸c triÒu ®¹i phong kiÕn nµo ?
Hỏi: Bèi c¶nh ®ã cã t¸c ®éng nh­ thÕ
nµo ®Õn sù ph¸t triÓn kinh tÕ ?
1. Mở rộng, phát triển nông nghiệp.
a. Bối cảnh lịch sử:
b. Sự phát triển của nông nghiệp:
* Diện tích ruộng đất ngày càng được mở rộng:
- Nhân dân tích cực khai hoang vùng châu thổ các sông lớn và ven biển.
- Vua Trần khuyến khích các vương hầu, quý tộc khai hoang lập điền trang.
- Các vua Tiền Lê, Lý hàng năm làm lễ cày ruộng để động viên nhân dân sản xuất.
Tiết 24: Bài 18 Công cuộc xây dựng và phát triển kinh tế trong các thế kỉ X- XV

Hỏi: những biểu hiện nào cho
thấy kinh tế nông nghiệp
phát triển?

Hỏi: Lễ cày ruộng hiện nay còn
được duy trì ở nước ta không?
Lễ tịch điền
1. Mở rộng, phát triển nông nghiệp.
a. Bối cảnh lịch sử:
b. Sự phát triển của nông nghiệp:
* Diện tích ruộng đất ngày càng được mở rộng:
- Nhân dân tích cực khai hoang vùng châu thổ
các sông lớn và ven biển.
- Vua Trần khuyến khích các vương hầu, quý
tộc khai hoang lập điền trang.
- Các vua Tiền Lê, Lý hàng năm làm lễ cày
ruộng để động viên nhân dân sản xuất.
- Vua Lê: đặt phép "quân điền".
b. Sự phát triển của nông nghiệp:
* Diện tích ruộng đất ngày càng được mở rộng:
- Nhân dân tích cực khai hoang.
- Vua Trần khuyến khích các vương hầu, quý
tộc khai hoang lập điền trang.
- Các vua Tiền Lê, Lý hàng năm làm lễ cày
ruộng.
- Vua Lê: đặt phép "quân điền".

Hỏi: Thế nào là chính sách
quân điền ?
1. Mở rộng, phát triển nông nghiệp.
a. Bối cảnh lịch sử:
b. Sự phát triển của nông nghiệp:
* Diện tích ruộng đất ngày càng được mở rộng:
* Chú trọng mở mang hệ thống thuỷ lợi.
- Vua Lý cho xây dựng những con đê đầu tiên.
- 1248, nhà Trần cho đắp hệ thống đê "quai vạc"
- Đặt cơ quan: Hà đê sứ .
Hỏi: Nhµ n­íc ®· cã nh÷ng biÖn ph¸p g× ®Ó më mang thuû lîi?
Hỏi: Để trông coi đê điều nhà nước
đã đặt ra chức quan nào ?
1. Mở rộng, phát triển nông nghiệp.
a. Bối cảnh lịch sử:
b. Sự phát triển của nông nghiệp:
* Diện tích ruộng đất ngày càng được mở rộng:
* Chú trọng mở mang hệ thống thuỷ lợi.
* Nhà Lý, Trần, Lê: đều quan tâm bảo vệ sức kéo và giống cây nông nghiệp.
=> Chính sách của nhà nước đã thúc đẩy nông nghiệp phát triển, đời sống nhân dân ấm no, trật tự xã hội ổn định, độc lập được củng cố.
Hỏi: Em có nhận xét gì về kinh tế
nông nghiệp nước ta thời kì này?
Vì sao nông nghiệp phát triển như vậy?
H?i: : Sự phát triển của nông nghiệp
có tác dụng gì ?

Tiết 24: Bài 18 Công cuộc xây dựng và phát triển kinh tế trong các thế kỉ X- XV

1. Mở rộng, phát triển nông nghiệp.
2. Phát triển thủ công nghiệp.
a. Thủ công nghiệp trong nhân dân.
* Các nghề thủ công cổ truyền phát triển, chất
lượng sản phẩm được nâng cao.
- Rèn sắt, đúc đồng, ươm tơ dệt lụa, làm gốm sứ...

Hỏi: Thủ công nghiệp trong nhân dân có
những nghề thủ công cổ truyền nào?
Bát men ngọc thời Lý
Các sản phẩm đồ gốm thời Lý
ấm Lý trắng quai cá
ấm Lý trắng quai rồng
Tô Lý lục
Lư hương đời Lý
ấm Lý trắng
ấm Lý trắng men ngọc
ấm Lý nâu chân chim
GỐM SỨ THỜI TRẦN
Gạch “Đại Việt quốc quân thành chuyên”
Tượng phật Adiđà ở chùa Phật Tích - Bắc Ninh
Nắp hộp men xanh lục thời Lý

Hỏi: Hình tượng Rồng gắn
liền với truyền thuyết nào?
H?i: Hình tượng Rồng thể hiện sự phát
triển của ngành thủ công nào ?

Tiết 24: Bài 18 Công cuộc xây dựng và phát triển kinh tế trong các thế kỉ X- XV

1. Mở rộng, phát triển nông nghiệp.
2. Phát triển thủ công nghiệp.
a. Thủ công nghiệp trong nhân dân.
* Các nghề thủ công cổ truyền phát triển, chất
lượng sản phẩm được nâng cao.
- Rèn sắt, đúc đồng, ươm tơ dệt lụa, làm gốm sứ...
- Nghề chạm khắc đá, làm đồ trang sức, nhuộm vải, khai thác tài nguyên phát triển.
Chuông Quy Điền


2. Phát triển thủ công nghiệp.
a. Thủ công nghiệp trong nhân dân.
* Các nghề thủ công cổ truyền phát triển, chất
lượng sản phẩm được nâng cao.
- Rèn sắt, đúc đồng, ươm tơ dệt lụa, làm gốm sứ...
- Nghề chạm khắc đá, làm đồ trang sức, nhuộm vải, khai thác tài nguyên phát triển.
- Một số làng nghề thủ công ra đời:
Bát tràng ( Hà Nội), Chu Đậu ( Hải Dương), Thổ
Hà (Bắc Giang), Huê Cầu (Hưng Nguyên)...
Hỏi: Có những làng nghề nào
hình thành trong thời kì này ?
Bát gốm
Chậu hoa nâu
Mảnh đài sen men vàng


2. Phát triển thủ công nghiệp.
a. Thủ công nghiệp trong nhân dân.
* Các nghề thủ công cổ truyền phát triển, chất
lượng sản phẩm được nâng cao.
- Rèn sắt, đúc đồng, ươm tơ dệt lụa, làm gốm sứ...
- Nghề chạm khắc đá, làm đồ trang sức, nhuộm vải, khai thác tài nguyên phát triển.
- Một số làng nghề thủ công ra đời:

Hỏi: Các làng nghề ra đời có ý nghĩa gì đối với sự
phát triển của thủ công nghiệp?


2. Phát triển thủ công nghiệp.
a. Thủ công nghiệp trong nhân dân.
* Các nghề thủ công cổ truyền phát triển, chất
lượng sản phẩm được nâng cao.
* Do truyền thống nghề nghiệp vốn có, đất nước
thống nhất, nhu cầu xây dựng cung điện, đền chùa
nên thủ công nghiệp có điều kiện phát triển.



Tiết 24: Bài 18 Công cuộc xây dựng và phát triển kinh tế trong các thế kỉ X- XV



1. Mở rộng, phát triển nông nghiệp.
2. Phát triển thủ công nghiệp.
a. Thủ công nghiệp trong nhân dân.
b. Thủ công nghiệp nhà nước:
- Nhà nước thành lập các quan xưởng.


Tiết 24: Bài 18 Công cuộc xây dựng và phát triển kinh tế trong các thế kỉ X- XV

Hỏi: Nhµ n­íc tiÕn hµnh s¶n xuÊt c¸c s¶n phÈm thñ c«ng b»ng
c¸ch nµo?
Đồng Thiên Phúc Trấn Bảo
Đồng Thái Bình Hưng Bảo
Đồng Thiên Phúc Trấn Bảo
Đồng Thái Bình Hưng Bảo
Một số loại tiền thời Lý, Trần


1. Mở rộng, phát triển nông nghiệp.
2. Phát triển thủ công nghiệp.
a. Thủ công nghiệp trong nhân dân.
b. Thủ công nghiệp nhà nước:
- Nhà nước thành lập các quan xưởng.
- Đầu thế kỉ XV, các quan xưởng đã chế tạo được
súng thần cơ ( Đại bác), đóng thuyền chiến có lầu.

Tiết 24: Bài 18 Công cuộc xây dựng và phát triển kinh tế trong các thế kỉ X- XV

Súng thần cơ


2. Phát triển thủ công nghiệp.
a. Thủ công nghiệp trong nhân dân.
b. Thủ công nghiệp nhà nước:
- Nhà nước thành lập các quan xưởng.
- Đầu thế kỉ XV, các quan xưởng đã chế tạo được
súng thần cơ ( Đại bác), đóng thuyền chiến có lầu.
=>Nhận xét chung: thủ công nghiệp thời kì này
phát triển phong phú, một số ngành đạt trình độ
cao, chất lượng tốt, chủ yếu phục vụ nhu cầu trong
nước.

Tiết 24: Bài 18 Công cuộc xây dựng và phát triển kinh tế trong các thế kỉ X- XV



1. Mở rộng, phát triển nông nghiệp.
2. Phát triển thủ công nghiệp.
3. Mở rộng thương nghiệp.
a. Nội thương.
- Chợ làng, chợ huyện, chợ chùa mọc lên nhiều nơi.
- Kinh đô Thăng long là đô thị lớn vừa làm thủ
công vừa buôn bán.


Tiết 24: Bài 18 Công cuộc xây dựng và phát triển kinh tế trong các thế kỉ X- XV

H?i: Những biểu hiện nào chính
tỏ nội thương phát triển ?


1. Mở rộng, phát triển nông nghiệp.
2. Phát triển thủ công nghiệp.
3. Mở rộng thương nghiệp.
a. Nội thương.
- Chợ làng, chợ huyện, chợ chùa mọc lên nhiều nơi.
- Kinh đô Thăng long là đô thị lớn vừa làm thủ
công vừa buôn bán.
b. Ngoại thương.
- Thời Lý -Trần: ngoại thương khá phát triển:
+ Nhiều bến cảng được thành lập: Vân Đồn ( Quảng
Ninh), Lạch Trường ( Thanh Hoá), Càn Hải ( Nghệ An),
Hội Thống ( Hà Tĩnh)...


Tiết 24: Bài 18 Công cuộc xây dựng và phát triển kinh tế trong các thế kỉ X- XV

CảngVân Đồn
H?i: Vua Lý -Trần chủ yếu buôn bán
với những nước nào ?
Cảng lạch trường (thanh hoá)


3. Mở rộng thương nghiệp.
a. Nội thương.
b. Ngoại thương.
- Thời Lý -Trần: ngoại thương khá phát triển:
+ Nhiều bến cảng được thành lập: Vân Đồn ( Quảng
Ninh), Lạch Trường ( Thanh Hoá), Càn Hải ( Nghệ An),
Hội Thống ( Hà Tĩnh)...
+ Biên giới Việt - Trung đã hình thành một số địa điểm trao đổi hàng hoá.
- Đến thời Lê sơ: ngoại thương giảm sút.


Tiết 24: Bài 18 Công cuộc xây dựng và phát triển kinh tế trong các thế kỉ X- XV

Hỏi: 2 bên đã trao đổi với nhau
những hàng hoá nào ?

Hỏi: Tại sao không buôn bán với
các thương nhân châu Âu ?

Hỏi: Vì sao đến thời Lê Sơ ngoại
thương bị giảm sút ?


1. Mở rộng, phát triển nông nghiệp.
2. Phát triển thủ công nghiệp.
3. Mở rộng thương nghiệp.
4.Tình hình xã hội và cuộc đấu tranh của nông dân.
- Sự phát triển kinh tế thúc đẩy nhanh sự phân hoá xã hội:
+ Ruộng đất ngày càng tập trung trong tay địa chủ, quý tộc.
+ Giai cấp thống trị ăn chơi xa xỉ, không quan tâm đến nhân dân.

Tiết 24: Bài 18 Công cuộc xây dựng và phát triển kinh tế trong các thế kỉ X- XV

H?i: Hệ quả của sự phát triển quan hệ sản xuất phong kiến là gì?


4.Tình hình xã hội và cuộc đấu tranh của nông dân.
- Sự phát triển kinh tế thúc đẩy nhanh sự phân hoá xã hội:
+ Ruộng đất ngày càng tập trung trong tay địa chủ, quý tộc.
+ Giai cấp thống trị ăn chơi xa xỉ, không quan tâm đến nhân dân.

Tiết 24: Bài 18 Công cuộc xây dựng và phát triển kinh tế trong các thế kỉ X- XV

H?i: Trong khi đó đời sống của
nhân dân như thế nào ?


4.Tình hình xã hội và cuộc đấu tranh của nông dân.
- Sự phát triển kinh tế thúc đẩy nhanh sự phân hoá
xã hội:
+ Ruộng đất ngày càng tập trung trong tay địa
chủ, quý tộc.
+ Giai cấp thống trị ăn chơi xa xỉ, không quan tâm
đến nhân dân.
- Từ thế kỉ XIV, thiên tai, mất mùa, đói kém làm đời sống
nhân dân vô cùng cực khổ.
- Nhiều cuộc đấu tranh xảy ra làm nhà Trần suy vong.


Hào khí
đông A
Bảo vệ sức kéo
Vân Đồn
Súng thần cơ
Cày tịch điền
1
Bát men ngọc
5
4
3
2
1. đây là một nghi lễ thời phong kiến nhằm khuyến khích nhân dân tích cực sản xuất?
2. đây là sản phẩm gốm tiêu biểu của thời lý?
3. Nơi diễn ra hoạt động trao đổi buôn bán chủ yếu với thương nhân nước ngoài?
4. Loại vũ khí nào được chế tạo ở thời hồ?
5. Nhà lý ban hành luật cấm giết hại trâu bò nhằm mục đích gì?
Bài tập vui


1. Mở rộng, phát triển nông nghiệp.
2. Phát triển thủ công nghiệp.
3. Mở rộng thương nghiệp.
4.Tình hình xã hội và cuộc đấu tranh của nông dân.



Củng cố luyện tập
BÀI TẬP VỀ NHÀ:
Học bài cũ.
- Đọc trước nội dung bài mới.
- Tìm hiểu tài liệu tham khảo có liên quan đến tượng phật Adi đà, Chùa Một Cột, hình rồng thời Lý.
Chân thành cảm ơn quý thầy cô và các em !