Bài 18: Cơ sở vật chết và cơ chế di truyền

9/22/2012
1
Chào mừng các em đến với bài học mới !
9/22/2012
2
Bài 18 : Cơ sở vật chất và cơ chế di truyền ở cấp độ tế bào (tiết 1)
I. Nhiễm sắc thể (NST):
A. NST ở sinh vật nhân chuẩn (Eukaryote)
1.NST là gì ?
a .Khái niệm :
NST là những cấu trúc nằm trong nhân tế bào , có khả năng bắt màu đặc trưng khi nhuộm bằng thuốc nhuộm kiềm tính .
Copyright 1996-98 © Dale Carnegie & Associates, Inc.
9/22/2012
3
b. Bộ nhiễm sắc thể :
Các kiểu bộ NST thường gặp :
* Bộ NST lưỡng bội :
+ Vị trí :
Có ở các tế bào sinh dưỡng
(tế bào soma)
+ Đặc điểm :
Các NST tồn tại thành
từng cặp tương đồng ,
(trong đó 1 chiếc có
nguồn gốc từ bố , 1 chiếc
có nguồn gốc từ mẹ ).






Bộ NST người

9/22/2012
4
* Bộ NST đơn bội :
+ Vị trí :
ở các tế bào sinh dục ( giao tử đực và cái )
+Đặc điểm :
Các NST chỉ tồn tại một chiếc trong cặp NST tương đồng
9/22/2012
5
Đặc điểm của bộ NST :
Bộ NST đặc trưng cho loài , về :
+ Số lượng ,hình thái các NST
+ Các gen trên NST .
Bộ NST được duy trì ổn
định qua các thế hệ .
9/22/2012
6
2. Hình thái NST :
a. Kích thước :
- Dài 0.2 - 50 ?m
- Đường kính 0.2 - 2 ?m
b. Hình dạng :
-Hình hạt , hình que, hình chữ V (Vẽ hình SGK)
c. Đặc điểm :
- Hình thái NST đặc trưng cho từng loài (ở kì giữa nguyên phân nó co ngắn cực đại và có hình dạng đặc trưng )
- Hình thái NST có thể thay đổi tuỳ giai đoạn phân bào .

9/22/2012
7
3. Cấu trúc NST :
a. Cấu trúc hiển vi :
NST được cấu tạo bởi AND và protein (loại histon)
ở kì giữa nguyên phân , NST gồm 2 crômatit đính với nhau ở tâm động .
Một số NST còn có thêm eo thứ 2 và thể kèm .

9/22/2012
8
b. Cấu trúc siêu hiển vi :

Nuclêôxôm :Gồm 8 phân tử histon quấn quanh bởi 1 đoạn ADN dài 140 cặp nu. Đường kính 100 � .
Sợi cơ bản : Gồm các nuclêôxôm nối với nhau bằng các đoạn AND nối , đường kính 100 � .
9/22/2012
9
Sợi nhiễm sắc : Do sợi cơ bản xoắn lại , có đường kính 250 � .
Crômatit : Do sợi nhiễm sắc xoắn lại có đường kính 2000-8000 � .
NST kép : NST kép gồm hai crômatit (chromatid) dính nhau ở tâm động (centromere) .
9/22/2012
10
NST kép Crômatit
Nucleôsôm
Sợi cơ bản
Sợi nhiễm sắc
Cấu trúc siêu hiển vi của NST
9/22/2012
11
4.Chức năng của NST :
Bảo quản thông tin di truyền (chứa trong ADN).
Truyền đạt thông tin di truyền qua các thế hệ cá thể .

9/22/2012
12
B .NST ở sinh vật chưa có cấu tạo tế bào và sinh vật nhân sơ (Prokaryote) :
1. ở sinh vật chưa có cấu tạo tế bào :
- Vật chất di truyền chỉ là phân tử ADN hoặc ARN
(VD: Các virus và thể thực khuẩn )










Vius (HIV) Thể thực khuẩn (Bacteriophage)



9/22/2012
13
2. ở sinh vật nhân sơ (Prokaryote) :

- NST chỉ là một phân tử ADN dạng vòng , trần ( Không kết hợp với histon )
- VD : ở các vi khuẩn .
9/22/2012
14
Bài tập về nhà :
Học thuộc bài lý thuyết .
Trả lời câu hỏi số 1 ; 2 (tr 89)
Đọc trước phần II (Cơ chế di truyền ở cấp độ tế bào ) và trả lời câu hỏi :
" So sánh sự giống và khác nhau giữa nguyên phân và giảm phân ?"
(Sử dụng SGK lớp 9 THCS)