Bài 18. Chu kì tế bào và quá trình nguyên phân

Chu kì tế bào và quá trình nguyên phân
CHƯƠNG IV
Phân Bào
I. CHU KI� TẾ BÀO:
1. Khái niệm:
- Chu kì tế bào là khoảng thời gian giữa hai lần phân chia tế bào.
- Bao gồm kì trung gian và quá trình nguyên phân.
- Kì trung gian chiếm phần lớn thời gian
Sơ đồ chu kì tế bào
2. Kì trung gian:
Nghiên cứu SGK và hoàn thiện phiếu học tập sau:
- Là thời kì sinh trưởng chủ yếu của tb.
- Vào cuối pha G1 có một điểm kiểm soát (R) nếu tế bào vượt qua được mới đi vào pha S và diễn ra quá trình nguyên phân.
- Diễn ra sự nhân đôi của ADN và NST.
- Trung tử nhân đôi.
- Diễn ra sự tổng hợp protein (histon), protein của thoi phân bào (tubulin ...)
3. Cơ chế điều hòa:
- Thời gian và tốc độ phân chia ở các bộ phận, ở động vật và thực vật là khác nhau.
- Chu kì tế bào được điều khiển bằng một hệ thống điều hòa rất tinh vi.
- Nếu cơ chế điều khiển phân bào bị hư hỏng cơ thể sẽ bị bệnh.
VD: Bệnh ung thư
Khối u ung thư ở gan
Thuốc lá, rượu bia và các chất độc hại. là những tác nhân gây ung thư.
Bao gồm 2 quá trình: phân chia nhân và phân chia tế bào chất.
Nhân
Tế bào chất
Nhân con
Trung thể
II. QUÁ TRÌNH NGUYÊN PHÂN
1. Phân chia nhân:
Kì đầu
Kì giữa
Kì cuối
Kì sau
Các kì
Những diễn biến cơ bản ở các kì
Kì đầu
Kì giữa
Kì sau
Kì cuối
các NST kép đóng xoắn và đính vào các sợi tơ vô sắc, NST co ngắn. Màng nhân, nhân con tiêu biến.
Màng nhân xuất hiện� và hình thành 2 nhân con, thoi vô sắc biến mất, NST đơn duỗi xoắn.
Các NST kép co ngắn cực đại, xếp thành 1 hàng ở m?t ph?ng xích d?o của thoi vô sắc, có hình thái đặc trưng rõ ràng nhất.
Từng NST kép tách ở tâm động thành 2NST đơn, phân li về 2 cực tế bào do sự co rút của sợi thoi vô sắc.
Sự phân chia nhân:
TBĐV
2. Sự phân chia tế bào chất
TBTV
TBTV
Sự phân chia tế bào chất
- Ở thực vật: tạo vách ngăn tế bào ở mặt phẳng xích đạo.
- Ở động vật: màng tế bào thắt lại ở mặt phẳng xích đạo.
Phân chia tế bào chất ở tế bào thực vật.
Phân chia tế bào chất ở tế bào động vật.
2. Phân chia tế bào chất:
Vách ngăn
3. Kết quả của nguyên phân:
- Tạo ra 2 tế bào con có bộ nhiễm sắc thể giống hệt nhau và giống hệt tế bào mẹ ban đầu.
Cơ chế nào giúp tạo ra hai tế bào con có bộ NST hoàn toàn giống nhau và giống hệt tế bào mẹ ban đầu?
1. Sinh học.
2. Thực tiễn.
4. � nghia của nguyên phân:
Quá trình nguyên phân ở tảo lam
Cơ thể mẹ phân chia tạo thành hai cá thể con.
- Nguyên phân là cơ chế sinh sản.
* Đối với sinh vật nhân thực đon bào:
- Nguyên phân giúp cơ thể sinh trưởng và phát triển.
- Giúp tái sinh các mô và bộ phận bị tổn thương.
H?p t?
Thằn lằn tự tái tạo lại đuôi của mình.
* Đối với sinh vật nhân thực đa bào:
Tru?ng thành
Em bé
* Đối với sinh vật sinh sản sinh dưỡng:
Nuôi cấy mô ở Phong lan là một hình thức sinh sản sinh dưỡng.
- Gi�p t?o ra c�c c� th? con cĩ ki?u gen d?ng lo?t gi?ng nhau v� gi?ng c� th? m?.
GHÉP CÀNH
CỦNG CỐ, LUYỆN TẬP
Ở một hợp tử có bộ NST lưỡng bội 2n =6 bước vào quá trình nguyên phân bình thường. Xác định số lượng NST, cromatit, tâm động ở các kì trung gian, kì đầu, kì giữa, kì sau, kì cuối của quá trình nguyên phân?
THE END
I LOVE YOU