Bài 18. Chu kì tế bào và quá trình nguyên phân

CHƯƠNG 3: PHÂN BÀO
sinh học 10
BÀI 18
CHU KÌ TẾ BÀO
&
QUÁ TRÌNH NGUYÊN PHÂN
NỘI DUNG BÀI HỌC
CHU KÌ TẾ BÀO
QUÁ TRÌNH NGUYÊN PHÂN
Ý NGHĨA CỦA QUÁ TRÌNH NGUYÊN PHÂN
CHU KÌ TẾ BÀO
KHÁI NIỆM
Chu kì tế bào là khoảng thời gian giữa 2 lần phân bào.chu kì tế bào gồm kì trung gian và quá trình nguyên phân.
Kì trung gian chiếm phần lớn chu kì tế bào (gồm 3 pha: G1,S và G2)
Kì trung gian: gồm 3pha:G1,S,G2
Pha G1: sau khi vừa mới phân chia xong,tế bào bước vào pha G1. trong pha này, tế bào tổng hợp các chất cần cho sự sinh trưởng
Pha S: AND và NST nhân đôi. NST nhân đôi nhưng vẫn còn dính ở tâm động tạo nên 1 NTS kép gồm 2 nhiễm sắc tử (cromatit).
Pha G2: tế bào sẽ tổng hợp tất cả những gì còn lại cần cho quá trình phân bào.
NST nhân đôi nhưng vẫn dính nhau tâm động tạo thành NST kép.
Tâm động
cromatit
NST kép gồm 2 nhiễm sắc tử (cromatit).(ở pha S)
Cơ chế điều hòa
Thời gian và tốc độ phân chia tế bào ở các bộ phân khác nhau của cùng một cơ thể động vật, thực vật rất khác nhau.
Chu kì tế bào được điều khiển bằng một hệ thống điều hòa rất tinh vi.
Nếu cơ chế điều khiển phân bào bị hư hổng hoặc trục trặc cơ thể sẽ bị bệnh.
Vd: bệnh ung thư, tế bào ung thư đã thoát khỏi cơ chế điều hòa phân bào của cơ thể nên nó phân chia liên tuc tạo nên các khối u chèn ép các cơ quan khác.
QUÁ TRÌNH NGUYÊN PHÂN:
gồm phân chia nhân và phân chia tế bào chất
Phân chia nhân
Kì đầu
Kì giữa
Kì sau
Kì cuối
Kì đầu
Nhiễm sắc thể co xoắn và hiện rõ dần
Màng nhân và nhân con tiêu biến
Bất đầu hình thành thoi phân bào
Kì giữa
Nhiễm sắc thể kép co xoắn cực đại
Nhiễm sắc thể xếp thành 1 hàng trên mặt phẳng xích đạo
Thoi phân bào được đính vào 2 phía của NST tại tâm động
Mặt phẳng xích đạo của thoi vô sắc
Kì sau
Các nhiễm sắc tử tách nhau ra và di chuyển trên thoi phân bào về 2 cực của tế bào
Kì cuối
Nhiễm sắc thể dãn xoắn dần
màng nhân và nhân con xuất hiện trở lại
Phân chia tế bào chất
Sau khi hoàn tất việc phân chia vật chất di chuyền, tế bào chất bất đầu phân chia thành 2 tế bào con.
TẾ BÀO ĐỘNG VẬT
TẾ BÀO THỰC VẬT
Hình thành eo thất từ ngoài vào trung tâm ở mặt phẳng xích đạo
Hình thành vách ngăn từ trung tâm ra ngoài ở mặt phẳng xích đạo
Kết quả quá trình nguyên phân
Từ 1 tế bào mẹ tạo ra 2 tế bào con có bộ NST giống hệt nhau và gióng tế bào mẹ
2n
2n
2n
Ý NGHĨA QUÁ TRÌNH NGUYÊN PHÂN
Đối với các sv nhân thưc đơn bào,nguyên phân là cơ chế sinh sản, từ 1 tb mẹ cho ra 2 tb con giống nhau và gióng tb mẹ.
Đối với sv nhân thực đa bào, nguyên phân làm tăng số lượng tế bào giúp cơ thể sinh trưởng và phát triển
Đống vai trò quan trọng giúp cơ thể tái sinh những mô hoặc cơ quan bị tổn thương
ở sv sinh sản sinh dưỡng, nguyên phân là hình thức sinh sản tạo ra các cá thể con có kiểu gen giống kiểu gen của cá thể mẹ.