Bài 18. Chu kì tế bào và quá trình nguyên phân

Chương IV: PHÂN BÀO
BÀI 18: CHU KÌ TẾ BÀO VÀ QUÁ TRÌNH NGUYÊN PHÂN
I. CHU KÌ TẾ BÀO
1. Khái niệm về chu kì tế bào

Một chu kì tế bào là gì?
1. Khái niệm về chu kì tế bào
Chu kì tế bào:
- Là khoảng thời gian giữa 2 lần phân bào liên tiếp (nguyên phân)
- Gồm 2 giai đoạn: giai đoạn chuẩn bị (kỳ trung gian) và giai đoạn nguyên phân.
Một số ví dụ:
Một chu kì của tế bào phôi ở giai đoạn sớm là 15 – 20 phút
Một chu kì của tế bào ruột là 6 giờ
Một chu kì của tế bào gan là 6 tháng
Tế bào thần kinh ở người trưởng thành hầu như không phân bào
Thời gian của một chu kì tế bào phụ thuộc vào đâu?
2. Đặc điểm của một chu kì tế bào
Gồm 3 pha theo trình tự: G1, S, G2
a. Kỳ trung gian
a. Kỳ trung gian
 Pha G1:
R
- Sinh trưởng tế bào
- Bộ nhiễm sắc thể (2n) đặc trưng cho loài.

a. Kỳ trung gian

R
 Pha S:
Chỉ diễn ra khi tế bào vượt qua điểm kiểm soát R
Sao chép ADN và nhân đôi nhiễm sắc thể
Bộ nhiễm sắc thể (2n) ở trạng thái đơn chuyển sang (2n) trạng thái kép
 Pha G2:
Tổng hợp loại prôtêin đặc biệt để hình thành thoi phân bào
Quá trình nguyên phân xảy ra ở tế bào soma và sinh dục sơ khai, gồm 2 giai đoạn:
- Phân chia nhân
- Phân chia tế bào chất
II. QUÁ TRÌNH NGUYÊN PHÂN
1 – SỰ PHÂN CHIA NHÂN
II. QUÁ TRÌNH NGUYÊN PHÂN
- Màng nhân và nhân con tiêu biến dần
- Thoi phân bào hình thành
- Các NST kép bắt đầu đóng xoắn co ngắn đính vào thoi phân bào ở tâm động
- Màng nhân và nhân con biến mất
- Các NST kép tiếp tục đóng xoắn co ngắn cực đại tập trung thành 1 hàng ở mặt phẳng xích đạo của thoi phân bào
Từng NST kép tách nhau ở tâm động thành 2 NST đơn và phân li đồng đều về 2 cực tế bào
- Thoi phân bào biến mất
- Các NST đơn duỗi xoắn có dạng sợi dài mảnh
- Màng nhân và nhân con tái hiện
2 – PHÂN CHIA TẾ BÀO CHẤT
Tế bào
Động vật
Tế bào
Thực vật
Phân chia tế chất của tế bào ĐV và tế bào TV có điểm nào khác nhau? Giải thích?
II. QUÁ TRÌNH NGUYÊN PHÂN
Eo thắt
Tế bào
Dộng vật
Tế bào
Thực vật
Vách ngan
2 – PHÂN CHIA TẾ BÀO CHẤT
- Sự phân chia tế bào chất diễn ra rõ nhất ở kì cuối
- Ở tế bào động vật: màng sinh chất của tế bào mẹ thắt eo từ ngoài vào trong tại mặt phẳng xích đạo để tạo 2 tế bào con.
- Ở tế bào thực vật: hình thành vách ngăn ở trung tâm rồi phát triển dần ra vùng ngoại vi để tạo 2 tế bào con.
I – QUÁ TRÌNH NGUYÊN PHÂN
Nguyên phân có ý nghĩa gì?
1 – Ý NGHĨA SINH HỌC
III – Ý NGHĨA CỦA NGUYÊN PHÂN
1 – Ý NGHĨA SINH HỌC
II – Ý NGHĨA CỦA NGUYÊN PHÂN
Ở sinh vật đơn bào:
Là hình thức sinh sản tạo ra cơ thể mới.
Ở cơ thể đa bào:
Gia tăng số lượng tế bào  giúp cơ thể sinh trưởng,
phục hồi những mô hoặc cơ quan bị tổn thương.
- Là phương thức truyền đạt và ổn định bộ NST đặc trưng của loài qua các thế hệ tế bào và cơ thể sinh sản vô tính
Phuong phỏp giâm, chiết, ghép cành
Ghép cành
Giâm cành
Chiết cành
Nuôi cấy mô tế bào

2 – Ý NGHĨA THỰC TIỄN
III – Ý NGHĨA CỦA NGUYÊN PHÂN
Ứng dụng nhân giống cây trồng bằng các phương pháp giâm, chiết, ghép và nuôi cấy mô
3.1. D
3.2. A