Bài 18. Chọn giống vật nuôi và cây trồng dựa trên nguồn biến dị tổ hợp

TRƯỜNG THPT THANH MIỆN III
Thanh Miện,01/2010
Kiểm tra bài cũ
? Phát biểu định luật Hacdi – Vanbec? Nêu điều kiện nghiệm đúng của định luật?
? Bài tập 2 (sgk)
? Bài tập 3 (sgk)
Chương IV:
ỨNG DỤNG DI TRUYỀN HỌC
CHỌN GIỐNG VẬT NUÔI VÀ CÂY TRỒNG DỰA TRÊN NGUỒN BIẾN DỊ TỔ HỢP
BÀI 18
QUI TRÌNH TẠO GIỐNG GỒM:
Tạo nguồn biến dị làm nguyên liệu cho chọn lọc
Tạo và duy trì dòng thuần có tổ hợp gen mong muốn
Đánh giá kiểu hình để chọn ra kiểu gen mong muốn
Qui trình tạo giống diễn ra như thế nào ?
I. Tạo dòng thuần dựa trên nguồn biến dị tổ hợp
1.Cơ sở:
Các gen nằm trên các NST khác nhau sẽ phân li độc lập tạo tổ hợp gen mới.
2. Cách tiến hành:
Theo dõi ví dụ sau:
AABBCC x aabbCC
AaBbCc
AABBCC
AABbCC
AAbbCC
AaBbCC
AabbCC
aaBBCC
AaBbCC
AABBCC
AABbCC
AAbbCC
AAbbCC
AAbbCC
AAbbCC
AabbCC
aabbCC
Sơ đồ lai minh hoạ quá trình chọn lọc các tổ hợp gen mong muốn
AAbbCC
AAbbCC
P:
F1:
F2:
F3:
F5:
F4:
Cách tiến hành:
-Tạo dòng thuần chủng khác nhau.
- Lai các dòng thuần với nhau rồi chọn lọc ra tổ hợp gen mong muốn
- Cho tổ hợp gen “đã chọn” tự thụ phấn hoặc giao phối gần để tạo ra giống thuần
Một phần trong sơ đồ tạo giống lùn năng suất cao
* Ưu, nhược điểm của phương pháp:
Kỹ thuật không phức tạp
Rất nhiều thời gian, công sức để đánh giá từng tổ hợp gen.
I. Tạo dòng thuần dựa trên nguồn biến dị tổ hợp
II.Tạo giống lai có ưu thế lai cao
1. Ưu thế lai là gì?
Là hiện tượng con lai có năng suất, sức chống chịu ,khả năng sinh trưởng phát triển cao vượt trội so với các dạng bố mẹ
2. Cơ sở di truyền của hiện tượng ưu thế lai
Giả thuyết “siêu trội”cho rằng; ở trạng thái dị hợp tử về nhiều cặp gen khác nhau, con lai có kiểu hình vượt trội về nhiều mặt so với các dạng bố mẹ thuần chủng.
AABB < AaBb > aabb
II.Tạo giống lai có ưu thế lai cao
Tạo ra các dòng thuần chủng khác nhau.
Lai các dòng thuần chủng với nhau để tìn ra tổ hợp lai cho ưu thế lai cao.
3- Phương pháp tạo ưu thế lai
- Lai thuận nghịch
+Lai khác dòng kép:
Dòng A x Dòng B

Dòng C
- Lai khác dòng:
+ Lai khác dòng đơn: Dòng A x Dòng B  Dòng C
Dòng D x Dòng E

Dòng F
X
Dòng G
II.Tạo giống lai có ưu thế lai cao
Ưu, nhược điểm của phương pháp
Ưu điểm:
Con lai có ưu thế lai cao sử dụng vào mục đích kinh tế.
Nhược điểm:
Tốn nhiều thời gian
Biểu hiện cao nhất ở F1 sau đó giảm dần qua các thế hệ  không dùng làm giống
3- Phương pháp tạo ưu thế lai
Cá trê lai
II.Tạo giống lai có ưu thế lai cao
4. Một vài thành tựu ứng dụng ưu thế lai trong sản xuất nông nghiệp ở Việt Nam
II.Tạo giống lai có ưu thế lai cao
4. Một vài thành tựu ứng dụng ưu thế lai trong sản xuất nông nghiệp ở Việt Nam
Lợn lai: tốc độ lớn nhanh và tỉ lệ nạc cao
II.Tạo giống lai có ưu thế lai cao
4. Một vài thành tựu ứng dụng ưu thế lai trong sản xuất nông nghiệp ở Việt Nam
Ngô lai khác dòng Tăng
năng suất 30%
II.Tạo giống lai có ưu thế lai cao
4. Một vài thành tựu ứng dụng ưu thế lai trong sản xuất nông nghiệp ở Việt Nam
Lúa lai cho năng suất cao 2 – 3,5 tạ/sào
Vì F1 có ưu thế lai
Vì F1 có kiểu gen đồng hợp
Vì thế hệ sau có hiện tượng phân tính
Vì tỉ lệ dị hợp giảm, đồng hợp tăng nên biểu hiện ưu thế lai giảm
 Vì sao người ta không dùng con lai kinh tế để nhân giống ?
 Để tạo ưu thế lai ở vật nuôi, ở nước ta thường sử dụng công thức lai nào sau đây ?
Phối con cái cao sản thuộc giống thuần nhập nội với con đực thuộc giống trong nước.
Phối con đực cao sản thuộc giống thuần nhập nội với con cái thuộc giống trong nước.
Phối con cái cao sản thuộc giống trong nước với con đực thuộc giống thuần nhập nội
Phối con đực cao sản thuộc giống trong nước với con cái thuộc giống thuần nhập nội
Khi lai kinh tế, người ta thường dùng đực giống cao sản ngoại nhập, con cái giống địa phương, vì:
Con đực giống ngoại nhập có khả năng giao phối với nhiều con cái địa phương
Con lai có khả năng thích nghi với điều kiện khí hậu và chăn nuôi của giống mẹ
Con lai có sức tăng sản của giống bố..
Cả A, B và C