Bài 18. Cân bằng của một vật có trục quay cố định. Momen lực

KIỂM TRA BÀI CŨ
Câu 1: Phát biểu điều kiện cân bằng của một vật rắn chịu tác dụng của hai lực
Câu 2: Phát biểu qui tắc tổng hợp hai lực có giá đồng qui.
Câu 3: Điều kiện cân bằng của một vật chịu tác dụng của ba lực không song song là gì?
Tác dụng vào vật 1 lực có giá không đi qua trục quay, vật sẽ chuyển động thế nào?
Vật sẽ quay quanh trục
Trục quay
Vật sẽ đứng yên
Trục quay
Nếu tác dụng vào vật 1 lực có giá đi qua trục quay, thì vật sẽ thế nào?
Em có kết luận gì về tác dụng của một lực lên vật rắn có trục quay cố định?
- Nếu lực tác dụng vào vật có giá đi qua trục quay thì vật sẽ đứng yên.
- Nếu lực tác dụng vào vật có giá không đi qua trục quay thì vật sẽ quay quanh trục.
BÀI 18
CÂN BẰNG CỦA MỘT VẬT CÓ TRỤC QUAY CỐ ĐỊNH
MOMEN LỰC
I- Caân baèng cuûa moät vaät coù truïc quay coá ñònh. Momen löïc
1. Thí nghieäm
Tiến hành thí nghiệm
? Chỉ treo m1
? Chỉ treo m2
? Treo m1 & m2 thì vật cân bằng khi nào?
Quan sát thí nghiệm
 Chæ treo m1
Nhaän xeùt:
 Khi khoái löôïng lôùn gaâp 2 laàn khoái löôïng nhöng khoaûng caùch laïi lôùn gaáp 2 laàn khoaûng caùch thì dóa ñöùng yeân.
Treo m1 & m2 thì vật cân bằng khi: tác dụng làm quay của cân bằng với
Quay cùng chiều kim ĐH
 Chæ treo m2
Quay ngược chiều kim ĐH
K?t lu?n:
+ D?i v?i nh?ng v?t có tr?c quay c? dđ?nh :
. Neáu taùc duïng vaøo vaät 2 löïc coù giaù khoâng ñi qua truïc quay,vaät caân baèng khi taùc duïng laøm quay theo chieàu kim ñoàng hoà cuûa löïc naøy baèng taùc duïng laøm quay ngöôïc chieàu kim ñoàng hoà cuûa löïc kia.
. Nếu tác dụng vào vật 1 lực có giá đi qua trục quay, vật sẽ đứng yên
. Neáu taùc duïng vaøo vaät 1 löïc coù giaù khoâng ñi qua truïc quay,vaät seõ quay quanh truïc.
Kết quả thí nghiệm

? Treo m1 & m2

M=Fd là đại lượng đặt trưng cho tác dụng làm quay của lực, gọi là mômen lực.
Nếu F1d1 > F2d2 thì
Nếu F1d1 < F2d2 thì

vật quay theo chiều tác dụng
vật quay theo chiều tác dụng
Vật cân bằng khi:
2.Đn Moment lực:
Moment lực là đại lượng đặc trưng cho tác dụng làm quay của lực và được đo bằng tích của lực với cánh tay đòn của nó
M = F d
d: khoảng cách từ trục quay đến giá của lực (cánh tay đòn của lực)
(Nm) (N) (m)
II- ÑIEÀU KIEÄN CAÂN BAÈNG COÙ MOÄT VAÄT COÙ TRUÏC QUAY COÁ ÑÒNH (HAY QUI TAÉC MOMEN LÖÏC)
1- Qui taéc:
Muốn cho một vật có trục quay cố định ở trạng thái cân bằng, thì tổng các momen lực có xu hướng làm vật quay theo chiều kim đồng hồ phải bằng tổng các momen lực có xu hướng làm vật quay ngược chiều kim đồng hồ.
2- Chuù yù:
Qui taéc momen löïc coøn ñöôïc aùp duïng cho caû tröôøng hôïp vaät khoâng coù truïc quay coá ñònh maø coù truïc quay töùc thôøi.
Trục quay
Hãy vận dụng để thực hiện C1
dp

dF
-Lực F có phương vuông góc với cán cuốc, chiều như hình vẽ, cánh tay đòn là dF.
-Trọng lực P có cánh tay đòn là dp.
+Vận dụng quy tắc momen lực:
MP = MF
Củng cố
Ở trường hợp nào sau đây, lực có tác dụng làm vật rắn quay quanh trục?
a. Lực có giá nằm trong mặt phẳng vuông góc với trục quay và cắt trục quay
b. Lực có giá song song với trục quay
c. Löïc coù giaù caét truïc quay.
d. Löïc coù giaù naèm trong maët phaúng vuoâng goùc vôùi truïc quay vaø khoâng caét truïc quay