Bài 18. Biến dạng của thân

Xin kính chào quý thầy cô và các bạn học sinh.
Phòng GD&ĐT
TX Bến Cát
Trường THCS Mỹ Phước
Lớp 6A3
Môn học: Sinh học 6


Học sinh thực hiện:
Nguyễn Ngọc Thương
Bài 18: BIẾN DẠNG CỦA THÂN
Ôn lại một số loại rễ biến dạng như:
1. Một số loại rễ củ:
Củ khoai lang
Củ cà rốt
Củ cải trắng
2. Một số loại rễ móc:
Hồ tiêu
Trầu không
Vạn niên thanh
3. Một số loại rễ thở:
Cây bần
Cây đước
4. Một số loại rễ giác mút:
Tầm gửi
Tơ xanh
* Vậy cũng giống như rễ, thân cũng có những biến dạng.
*Ta hãy quan sát một số loại thân biến dạng và tìm hiểu chức năng của chúng.
Quan sát và ghi lại những thông tin về một số loại thân biến dạng:
Thân củ ở dưới mặt đất của cây khoai tây (mang các chồi)
Thân củ ở trên mặt đất của cây su hào
Thân rễ và thân trên mặt đất của cây gừng
Thân rễ ở dưới mặt đất của cây dong ta (hoàng tinh)
Những điều kiện chứng tỏ chúng là thân biến dạng:
* Đặc điểm:
- Có lá
- Có chồi ( Chồi ngọn, chồi nách)
* Vị trí, hình dáng:
- Ở trên hay ở dưới mặt đất, phình to thành củ, chứa chất dinh dưỡng ( khoai tây, su hào,…): Thân củ

- Nằm ở dưới mặt đất, phình ra hình dạng giống rễ, chứa chất dinh dưỡng ( gừng, dong ta,…): Thân rễ

* Điểm giống nhau giữa củ su hào, củ khoai tây:
Đều có hình dạng phình to ra thành củ và cùng có chức năng là chứa chất dinh dưỡng.
* Điểm khác nhau giữa củ su hào và củ khoai tây:
Củ su hào Củ khoai tây
- Nằm trên mặt đất - Nằm dưới mặt đất
Thân củ

Thân rễ
* Điểm giống nhau giữa củ dong ta, củ gừng:
- Đều có hình dạng giống rễ, ở dưới mặt đất và cùng có chức năng là chứa chất dinh dưỡng.
Thông tin thêm:
Có những loại thân có chức năng dự trữ chất hữu cơ để cây dùng khi mọc chồi, ra hoa, tạo quả. Dựa vào đặc điểm của thân mà phân biệt thân củ, thân rễ; đối với các loại thân củ có loại mọc trên mặt đất như củ su hào,… có loại mọc dưới mặt đất như củ khoai tây,…
Su hào
Khoai tây
* KẾT LUẬN:
+ Thân củ:
Đặc điểm:
Thân phình to thành củ, ở trên hay ở dưới mặt đất.
Chức năng:
Dự trữ chất dinh dưỡng.
VD: Củ khoai tây, su hào, khoai mỡ,... ( Làm thức ăn).
Khoai tây
Su hào
Khoai mỡ
+ Thân rễ:
Đặc điểm:
Thân phình ra có hình dạng giống rễ và ở dưới mặt đất.
Chức năng:
Dự trữ chất dinh dưỡng.
VD: Củ gừng, nghệ, riềng, dong ta,…



ta
Củ gừng
Củ nghệ
Củ riềng
Củ dong ta
ta
Công dụng:
Giúp làm gia vị đi kèm với nhiều thực phẩm…
Tác hại:
Có thể gây ảnh hưởng đến sức khỏe con người.
* Quan sát hình sau:
Xương rồng 3 cạnh
* Đặc điểm:
Thân:
Có màu xanh lục.

Gai:
Nhọn và cứng.
* Quan sát hình sau:
Lấy que nhọn chọc vào xương rồng 3 cạnh
* Nhận xét:
Thân cây xương rồng sẽ chảy ra nước.
Thân mọng nước.
* Tác dụng của thân mọng nước:
Giúp cây dự trữ nước và quang hợp.
* Một số loại cây mọng nước mà em biết:
Cành giao
Nha đam
( Lô hội)
Xương rồng
Càng cua
THÔNG TIN THÊM:
Các loại cây như xương rồng, cành giao,… thường sống nơi khô hạn, nên thân của chúng dự trữ nước, đó là loại thân mọng nước.
Sen đá
2. Đặc điểm, chức năng của một số loại thân biến dạng:

+ Đặc điểm của các loại thân biến dạng mà em biết, chọn tên gọi đúng tên những thân biến dạng đó: thân củ, thân rễ, thân mọng nước.
* Hãy quan sát hình sau đây:
1. Củ su hào:
2. Đặc điểm, chức năng của một số loại thân biến dạng:

+ Đặc điểm của các loại thân biến dạng mà em biết, chọn tên gọi đúng tên những thân biến dạng đó: thân củ, thân rễ, thân mọng nước.
Dự trữ chất dinh dưỡng
Thân củ
* Hãy quan sát hình sau đây:
2. Củ khoai tây:
2. Đặc điểm, chức năng của một số loại thân biến dạng:

+ Đặc điểm của các loại thân biến dạng mà em biết, chọn tên gọi đúng tên những thân biến dạng đó: thân củ, thân rễ, thân mọng nước.
Thân củ nằm dưới mặt đất
Dự trữ chất dinh dưỡng
Thân củ
* Hãy quan sát hình sau đây:
3. Củ gừng:
Thân trên của củ gừng
Củ gừng
2. Đặc điểm, chức năng của một số loại thân biến dạng:

+ Đặc điểm của các loại thân biến dạng mà em biết, chọn tên gọi đúng tên những thân biến dạng đó: thân củ, thân rễ, thân mọng nước.
Thân rễ nằm dưới mặt đất
Dự trữ chất dinh dưỡng
Thân rễ
* Hãy quan sát hình sau đây:
4. Dong ta ( hoàng tinh):
2. Đặc điểm, chức năng của một số loại thân biến dạng:

+ Đặc điểm của các loại thân biến dạng mà em biết, chọn tên gọi đúng tên những thân biến dạng đó: thân củ, thân rễ, thân mọng nước.
Thân rễ nằm dưới mặt đất
Dự trữ chất dinh dưỡng
Thân rễ
* Hãy quan sát hình sau đây:
5. Xương rồng:
2. Đặc điểm, chức năng của một số loại thân biến dạng:

+ Đặc điểm của các loại thân biến dạng mà em biết, chọn tên gọi đúng tên những thân biến dạng đó: thân củ, thân rễ, thân mọng nước.
Thân mọc trên mặt đất, có màu xanh lục
Dự trữ nước và quang hợp
Thân mọng nước
GHI NHỚ:
Một số loại thân biến dạng làm các chức năng khác của cây như: thân củ, thân rễ chứa chất dự trữ ; thân mọng nước dự trữ nước, thường thấy ở các cây sống ở nơi khô hạn.
* CÂU HỎI VẬN DỤNG:
Cây xương rồng có những đặc điểm nào thích nghi với môi trường sống khô hạn?

Lá biến thành gai để giảm thoát hơi nước, vì vậy không có lá để quang hợp nên thân cây xương rồng có màu xanh lục và thân cây xương rồng sẽ quang hợp.
* TÌM THÊM 3 LOẠI THÂN BIẾN DẠNG, GHI VÀO BẢNG SAU:
Củ nghệ
* TÌM THÊM 3 LOẠI THÂN BIẾN DẠNG, GHI VÀO BẢNG SAU:
Nha đam ( Lô hội )
Thân mọng nước
Dự trữ nước và quang hợp
Nấu kèm với một số loại thực phẩm, thuốc chữa bệnh
* TÌM THÊM 3 LOẠI THÂN BIẾN DẠNG, GHI VÀO BẢNG SAU:
Xương rồng
Thân mọng nước
Dự trữ nước và quang hợp
Trang trí nhà cửa,…
* TÌM THÊM 3 LOẠI THÂN BIẾN DẠNG, GHI VÀO BẢNG SAU:
Su hào
Thân củ
Dự trữ chất dinh dưỡng cho cây
Làm thức ăn, bổ sung chất dinh dưỡng
BẠN CÓ BIẾT ?
Cây chuối mọc trên mặt đất chỉ là thân giả, gồm những bẹ lá tạo thành. Thân cây thật là thân ngầm mọc dưới đất mà ta quen gọi là “củ chuối”. “Củ chuối” mọc ra những cây chuối non tạo thành bụi chuối.
Củ chuối
Cây chuối
Vì sao củ khoai lang là rễ, củ khoai tây là thân?

Củ khoai lang do những rễ bên của dây khoai lang đâm xuống đất, lúc đầu nhỏ sau to dần do tích lũy tinh bột mà thành.
Cây khoai lang
Còn khoai tây có những cành ở gần gốc khi bị vùi xuống đất, cành sẽ phát triển thành củ. Nếu củ khoai tây bị lộ ra trên mặt đất chúng sẽ có màu xanh do có chất diệp lục như cành và thân.
Cây khoai tây
Củ khoai tây có phần quang hợp
Phần khoai tây quang hợp
TẠM BIỆT THẦY CÔ VÀ CÁC BẠN HỌC SINH!
Chúc thầy cô và các bạn vui khỏe!