Bài 18: Bài học kinh nghiệm xây dựng chính quyền nhân dân trong CMDTDCNDD

MỞ ĐẦU
Lê nin khẳng định: chính quyền là vấn đề cơ bản và chủ yếu nhất của mọi cuộc cách mạng. Do đó, khi chưa có chính quyền thì phải giành cho được chính quyền, khi đã có chính quyền phải chăm lo xây dựng, củng cố chính quyền vững mạnh để xây dựng, bảo vệ Tổ quốc, bảo vệ chế độ mới, đó là mục đích của cách mạng.
Quán triệt quan điển trên, từ khi thiết lập chính quyền cách mạng của nhân dân, Đảng và nhân dân ta luôn chăm lo xây dựng và củng cố chính quyền nhân dân đáp ứng yêu cầu kháng chiến, bảo vệ nền độc lập dân tộc và xây dựng đất nước; đồng thời qua đó, Đảng ta đã đúc rút được nhiều kinh nghiệm quý.
Để nhận thức đúng vai trò và kinh nghiệm của Đảng trong lãnh đạo xây dựng chính quyền nhân dân, vận dụng những kinh nghiệm đó trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc XHCN hiện nay, chúng ta nghiên cứu chủ đề: Bài học kinh nghiệm về xây dựng chính quyền nhân dân trong cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân.
I. Mục đích, yêu cầu:
- Giúp học viên nhận thức có hệ thống về quá trình Đảng lãnh đạo xây dựng chính quyền nhân dân trong các mạng DTDCND, những kinh nghiệm rút ra từ thực tiễn lãnh đạo cách mạng của Đảng.
- Trên cơ sở đó củng cố niềm tin vào thắng lợi của cách mạng nước ta dưới sự lãnh đạo của Đảng và vận dụng những kinh nghiệm lãnh đạo xây dựng chính quyền nhân dân của Đảng trong cách mạng DTDCND vào xây dựng cơ quan, đơn vị VMTD; góp phần tích cực vào xây dựng Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các đoàn thể nhân dân vững mạnh trong thời kỳ mới.
II. Nội dung: Kết cấu làm 2 phần (trọng tâm là phần 2)
1. Quá trình Đảng lãnh đạo xây dựng chính quyền nhân dân trong cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân.
2. Những kinh nghiệm về xây dựng chính quyền nhân dân trong cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân.
III. Thời gian: 4 tiết.
IV. Phương pháp: Quy nạp, diễn dịch, tập trung vào phần trọng tâm của bài kết hợp với định hướng nghiên cứu.
V. Tài liệu:
1. Giáo trình Lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam, Nxb. QĐND, H.2001.
2. Giáo trình Lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam, tập 1, Đảng lãnh đạo cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân (Dùng cho đào tạo chức danh cán bộ chính trị cấp chiến thuật, chiến dịch), Nxb. QĐND, H.2007, tr. 113-149.
3. Giáo trình Lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam, tập 1, Đảng lãnh đạo cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân (Dùng cho đào tạo cán bộ Chính trị cấp phân đội - bậc đại học), Nxb. QĐND, H.2008, tr.228-233.
4. Các văn kiện Đại hội Đảng từ ĐH VI – ĐH X.



















I. Quá trình Đảng lãnh đạo xây dựng chính quyền nhân dân trong cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân.
1. Đảng lãnh đạo đấu tranh đập tan chính quyền cũ, xây dựng chính quyền cách mạng sau cách mạng tháng Tám năm 1945.
a. Hoàn cảnh lịch sử.
* Thực dân Pháp xâm lược đã dựng lên trên đất nước ta một chính quyền thống trị thực dân, phong kiến.
Do đó, sau khi giành được chính quyền, việc xoá bỏ chính quyền của địch, xây dựng chính quyền nhân dân để quản lý, điều hành đất nước; thực hiện mục tiêu độc lập dân tộc và ruộng đất cho dân cày là nhiệm vụ đầu tiên, quan trọng nhất của cách mạng DTDCND.
* Trước Tổng khởi nghĩa tháng Tám năm 1945, Mặt trận Việt Minh đảm nhiệm mọi công việc ở căn cứ cách mạng như một tổ chức chính quyền Nhà nước.
- Ngày 16/8/1945, tại Tân Trào (Tuyên Quang), Đại hội quốc dân Việt Nam đã thành lập Uỷ ban dân tộc giải phóng, do lãnh tụ Hồ Chí Minh làm chủ tịch.
- Cách mạng tháng Tám thành công, chính quyền thực dân phong kiến bị đập tan, chính quyền cách mạng được thành lập từ Trung ương đến cơ sở.
+ Ở Trung ương, ban dân tộc giải phóng được cải tổ thành Chính phủ lâm thời, có bổ sung thêm một số cá nhân cần tranh thủ để thực hiện đại đoàn kết dân tộc, phân hoá hàng ngũ kẻ thù.
+ Ở các địa phương, khi khởi nghĩa thắng lợi, Mặt trận Việt Minh đứng ra đảm nhiệm công việc như một tổ chức chính quyền, rồi từng bước thiết lập chính quyền cách mạng ở cơ sở.
* Cách mạng tháng Tám thành công, chính quyền cách mạng được thành lập song chưa được xây