Bài 18. Bài học đường đời đầu tiên

Bài 19: Bài học đường đời đầu tiên
Trích : Dế mèn phiêu lưu kí
Tác giả: Tô Hoài
A. Hoạt động khởi động
1. Quan sát các hình ảnh sau và cho biết đó là những con vật gì. Miêu tả đôi nét về những con vật đó

         Bài học đường đời đầu tiên
1.Tìm hiểu văn bản
     a.Tác giả:
Nhà văn Tô Hoài (tên khai sinh là Nguyễn Sen), sinh ngày 27 tháng 9 năm 1920 tại thị trấn Nghĩa Đô, Từ Liêm, Hà Nội; quê quán: thị trấn Kim Bài, huyện Thanh Oai, tỉnh Hà Tây.
Tô Hoài tham gia cách mạng từ trước Cách mạng tháng Tám (1945) trong Hội ái hữu công nhân, Hội Văn hoá Cứu quốc. Từ 1945 - 1958 ông làm phóng viên rồi Chủ nhiệm báo Cứu quốc Việt Bắc. Từ 1957 - 1958: Tổng thư kí Hội Nhà văn Việt Nam. Từ 1958 - 1980: Phó Tổng thư kí Hội Nhà văn Việt Nam. Từ 1986 - 1996: Chủ tịch Hội Văn nghệ Hà Nội.

Các tác phẩm đặc sắc của ông: 
Bài học đường đời đầu tiên
A.Tìm hiểu văn bản
  1.Tác giả:
 
2.Tác phẩm:
-Xuất xứ: trích từ truyện Dế mèn phiêu lưu ký của nhà văn Tô Hoài.
- Tóm tắt tác phẩm: chương I của tác phẩm nói về bài học đầu tiên của dế mèn, sau đó chương II, III nói về truyện dế mèn bị bọn trẻ con bắt đi trọi may sao trốn thoát cho nên trên đường về gặp chị nhà Trò yếu ớt đang bị bọn nhện giăng lưới chuẩn bị ăn thịt nên dế mèn cứu chị nhà trò. Các chương sau nói về cuộc phiêu lưu kí của dế mèn và dế trũi.
2.Tìm hiểu văn bản
A, Tóm tắt văn bản:
Chàng thanh niên Dế Mèn cường tráng, khỏe mạnh nhưng kiêu căng tự phụ về vẻ đẹp và sức mạnh của mình, hay xem thường và bắt nạt mọi người. Một lần, Mèn bày trò trêu chọc Cốc để khoe khoang trước anh hàng xóm Dế Choắt, dẫn đến cái chết thảm thương của người bạn xấu số ấy. Cái chết của Choắt làm Mèn vô cùng hối hận, ăn năn về thói hung hăng bậy bạ của mình.


B, Bố cục : 2 phần
Phần 1: Từ đầu ...thiên hạ rồi :Bức chân dung tự họa của dế mèn
Phần 2: Tiếp theo ….đến hết :Bài học đường đời đầu tiên của dế mèn
C, 1.Nối các từ ngữ phù hợp với tính cách của dế mèn
Tợn
Xốc nổi
Tài ba
Trịch thượng
Tự đắc
D, Thảo luận và trả lời câu hỏi
1.Năng lực quan sát tinh tế của nhà văn Tô Hoài khi miêu tả các nhân vật Dế Mèn, Dế Choắt, Chị Cốc được thể hiện như thế nào qua đoạn trích.
2.Nhận xét về năng lực sử dụng từ ngữ miêu tả của nhà văn. Lấy ví dụ minh họa.
3.Nêu ý kiến của em về nghệ thuật miêu tả xen kẽ với lời kể của tác giả trong bài đọc
Trả lời câu hỏi
1.Hình ảnh những con vật được miêu tả trong truyện rất giống với chúng trong cuộc sống. Đặt biệt, việc miêu tả chú Dế Mèn có đôi càng, cái vuốt ở chân, ở khoeo ; tiếng đạp phanh phách  vào các ngọn cỏ ; đôi cánh ; cái đầu nổi từng tảng , rất bướng ; cái răng đen nhánh ; sợi râu… là hết sức chính xác và sinh động.

Trả lời câu hỏi
2.Nhà văn Tô Hoài đã nhân hóa con vật, gán cho chúng những đặc điểm của con người. Thí dụ : Dế Mèn trịnh trọng và khoan thai đưa chân vuốt râu ; Dê tưởng mình là tay ghê gớm đứng đầu thiên hạ ; Mèn hối hận với lỗi của mình gây nên cái chết cho Choắt…
Quan sát kĩ lưỡng ,tinh tế; Dùng động từ và tính từ chính xác gợi tả; dùng nhiều hình ảnh so sánh sinh động; miêu tả lần lượt từng bộ phận cơ thể gắn miêu tả hình dáng với hành động.
Trả lời câu hỏi
3. Làm câu truyện thêm tự nhiên,sinh động
Xây dựng nhân vật Dế Mèn gần gũi với trẻ thơ


Tiết 74
Văn bản:
BÀI HỌC ĐƯỜNG ĐỜI ĐẦU TIÊN
( Trích “ Dế Mèn phiêu lưu kí ” - Tô Hoài )
1. Theo em trong cái chết của Dế Choắt thì Dế Mèn phải chịu hậu quả gì ?
A. Mất một người bạn láng giềng.
B. Dế Choắt dạy cho bài học nhớ đời.
C. Suốt đời ân hận vì lỗi lầm của mình.
D. Cả A, B, C.
2. Đoạn trích “Bài học đường đời đầu tiên” không có nghệ thuật nào ?
A. Nghệ thuật nhân hóa.
B. Nghệ thuật tả vật.
C. Nghệ thuật tả người.
D. Nghệ thuật kể chuyện.


Tiết 74
Văn bản:
BÀI HỌC ĐƯỜNG ĐỜI ĐẦU TIÊN
( Trích “ Dế Mèn phiêu lưu kí ” - Tô Hoài )
3. Vì sao nói: Những con vật trong đoạn trích “Bài học đường đời đầu tiên” được miêu tả bằng nghệ thuật nhân hoá?
A. Vì chúng vốn là những con người đội lốt vật.
B. Chúng được gán cho những nét tâm lý, tính cách,tư duy và quan hệ như con người
C. Chúng được miêu tả thực như chúng vốn thế.


Tiết 74
Văn bản:
BÀI HỌC ĐƯỜNG ĐỜI ĐẦU TIÊN
( Trích “ Dế Mèn phiêu lưu kí ” - Tô Hoài )
4. Bài học đường đời mà Dế Choắt nói với Dế Mèn là gì?
A. Ở đời mà có thói hung hăng bậy bạ, có óc mà không
biết nghĩ, sớm muộn rồi cũng mang vạ vào mình đấy.
B. Ở đời phải cẩn thận khi nói năng, nếu không sớm
muộn rồi cũng mang vạ vào mình.
C. Ở đời phải biết giúp đỡ người khác, nếu không sớm muộn rồi cũng mang vạ vào mình.




Tiết 74
Văn bản:
BÀI HỌC ĐƯỜNG ĐỜI ĐẦU TIÊN
( Trích “ Dế Mèn phiêu lưu kí ” - Tô Hoài )
5. Đặc điểm của con người được gán cho các con vật ở truyện này là ?
A. Dế Mèn: kiêu căng, xốc nổi nhưng biết hối lỗi.
B. Dế Choắt: yếu đuối nhưng biết tha thứ.
C. Chị Cốc: Tự ái, nóng nảy.
D. Cả a,b,c.
6. Hình ảnh những con vật được miêu tả trong truyện có giống với chúng trong thực tế không?
A. Có
B. Không