Bài 18. Bài học đường đời đầu tiên

giáo án điện tử
Người thực hiện : Trần Thị Ngọc
Đơn vị: trường THCS Đinh Tiên Hoàng
Tiết 73,74
BÀI HỌC ĐƯỜNG ĐỜI ĐẦU TIÊN
(Trích)
Tô Hoài
I. ĐỌC – TIẾP XÚC VĂN BẢN
1. Đọc
Các em hãy lắng nghe!
BÀI HỌC ĐƯỜNG ĐỜI ĐẦU TIÊN
I. ĐỌC – TIẾP XÚC VĂN BẢN
1. Đọc
2. Chú thích
? Nêu những hiểu biết của em về T/g Tô Hoài?
- T/g:Tô Hoài ( 1920): Tên Nguyễn Sen; Ông có nhiều T/p nổi tiếng.
? Trích đoạn nằm ở chương mấy? Thuộc T/p nào?
- T/p: Trích chương I – trong T/p: Dế Mèn phiêu lưu ký. T/p được dịch ra nhiều thứ tiếng.
- Từ khó: ( SGK)
BÀI HỌC ĐƯỜNG ĐỜI ĐẦU TIÊN
I. ĐỌC – TIẾP XÚC VĂN BẢN
1. Đọc
2. Chú thích
3 Thể loại
? Văn bản viết theo thể loại gì? Phương thức biểu đạt nào là chính?
Truyện đồng thoại
4. Bố cục
? Chỉ ra bố cục của văn bản?
2 phần
P1: Từ đầu…thiên hạ rồi: Bức chân dung tự họa của Dế Mèn
P2: Còn lại: Câu chuyện về bài học đường đời đầu tiên.
BÀI HỌC ĐƯỜNG ĐỜI ĐẦU TIÊN
I. ĐỌC – TIẾP XÚC VĂN BẢN
1. Đọc
2. Chú thích
3 Thể loại
4. Bố cục: 2 phần
? Câu văn liên kết 2 đoạn là câu nào?
? T/g chọn ngôi thứ mấy để kể? Tác dụng của ngôi kể đó?
Tóm tắt: Dế mèn là con Út trong 1 gia đình có 3 anh em. Sau 2 hôm ở với mẹ, đến ngày thứ 3 mẹ cho 3 anh em ra ở riêng mỗi người được ở một cái hang cạnh bờ ruộng. Bước vào cuộc sống tự lập, chàng Dế Mèn to xác nhưng còn khờ khạo, kiêu căng gây ra cái chết cho Dế Choắt. Đoạn văn trích học nói về hành động dại dột cũng là bài học đầu tiên của Dế Mèn khi ra ở riêng.
BÀI HỌC ĐƯỜNG ĐỜI ĐẦU TIÊN
I. ĐỌC – TIẾP XÚC VĂN BẢN
II. PHÂN TÍCH
1. Bức chân dung tự họa của Dế Mèn
? Tìm chi tiết miêu tả ngoại hình, hành động
tác phong, tính cách của Dế Mèn?
qua đó em
thấy Dế Mèn là người ntn?
THẢO LUẬN NHÓM 5’
? Nhờ đâu Dế Mèn có được ngoại hình khỏe, đẹp như vậy?
- Do Dế Mèn “ ăn uống điều độ và làm việc có chừng có mực.”
? Em có nhận xét gì về nghệ thuật viết, cách dùng từ để tả, giọng kể, tác dụng của cách dùng đó?
Nghệ thuật nhân hóa, so sánh; dùng từ chính xác, sắc cạnh( từ láy, tính từ) Nổi bật nhân vật.
Giọng kể kiêu ngạo, tự phụ  hợp với nhân vật ( qua thái độ tự ngắm thái quá “ tôi lấy làm hãnh diện, chốc chốc lại vuốt râu, tôi tợn lắm…”)
? Thử thay thế bằng các từ khác rồi rút ra nhận xét?
- Cường tráng
- Hủn hoẳn
Khỏe mạnh, to lớn…
Rất ngắn, cộc…
? Qua phân tích em thấy Dế Mèn giống ai?
BÀI HỌC ĐƯỜNG ĐỜI ĐẦU TIÊN
I. ĐỌC – TIẾP XÚC VĂN BẢN
II. PHÂN TÍCH
1. Bức chân dung tự họa của Dế Mèn
? Qua phân tích em thấy Dế Mèn có nét nào đẹp? Nét nào chưa đẹp?
Dế Mèn
Đẹp
Hình dáng: Khỏe, cường tráng
Tính nết: yêu đời, tự tin
Chưa đẹp
Tính kiêu căng, tự phụ, hợm hĩnh.
chuyển tiết 74
bài học đường đời đầu tiên
I. ĐỌC – TIẾP XÚC VĂN BẢN
II. PHÂN TÍCH
1. Bức chân dung tự họa của Dế Mèn
2. Bài học đường đời đầu tiên
Hãy tóm tắt đoạn truyện Dế Mèn trêu chị Cốc.
Giới thiệu người hàng xóm Dế Choắt
Rủ Dế Choắt trêu chị Cốc – Dế Choắt từ chối
Trêu chị Cốc- hậu quả thảm thương trút xuống đầu Dế Choắt.
2. Bài học đường đời đầu tiên
? Qua lời Dế Mèn, Dế Choắt là người như thế nào? Tìm chi tiết.
- Dế Choắt: trạc tuổi Dế Mèn, sợ Dế Mèn, rất xấu ( người gầy, dài lêu nghêu, cánh ngắn hở cả mạng sườn, càng bè bè nặng nề, râu cụt, mặt mũi ngẩn ngẩn ngơ ngơ, ăn xổi ở thì, nhà luộm thuộm, bề bộn…)
? Nhận xét thái độ của Dế Mèn với Dế Choắt? Vì sao em biết?
Vì sao Dế Mèn có thái độ đó?
? Vì sao Dế Mèn trêu chị Cốc?
Dế Mèn trêu chị Cốc vì:
+ Ngỗ nghịch
+ Chứng tỏ mình oai, không sợ ai trên đời
? Tâm lí của Dế Mèn diễn biến như thế nào khi trêu chị Cốc?
Nhận xét nghệ thuật kể chuyện của T/g?
Diễn biến tâm lí: Nghịch ranh, nghĩ mưuhuênh hoang  hể hả  sợ hãi  bàng hoàng  hốt hoảng, lo sợ  ân hận, xám hối chân thành.
* Kể chuyện sinh động, diễn biến tâm lí Dế Mèn được tả tinh tế, hợp lí.
2. Bài học đường đời đầu tiên
- Dế Choắt: trạc tuổi Dế Mèn, sợ Dế Mèn, rất xấu ( người gầy, dài lêu nghêu, cánh ngắn hở cả mạng sườn, càng bè bè nặng nề, râu cụt, mặt mũi ngẩn ngẩn ngơ ngơ, ăn xổi ở thì, nhà luộm thuộm, bề bộn…)
Dế Mèn trêu chị Cốc vì:
+ Ngỗ nghịch
+ Chứng tỏ mình oai, không sợ ai trên đời
Diễn biến tâm lí: Nghịch ranh, nghĩ mưuhuênh hoang  hể hả  sợ hãi  bàng hoàng  hốt hoảng, lo sợ  ân hận, xám hối chân thành.
* Kể chuyện sinh động, diễn biến tâm lí Dế Mèn được tả tinh tế, hợp lí.
? Bài học rút ra của Dế Mèn là gì?
Được đặt vào miệng ai? Có ý nghĩa gì?
- Bài học của Dế Mèn được đặt vào miệng Dế Choắt lúc lâm chung thật trang nghiêm và có ý nghĩa giáo dục lớn: “ Ở đời …. vào thân”
? Khi học xong trích đoạn, một số bạn tranh luận với nhau.
Em đồng ý với ý kiến nào?
a. Dế Mèn là kẻ độc ác. Dế Mèn tuy không trực tiếp gây ra cái chết cho Dế Choắt nhưng là nguyên nhân gây ra cái chết ấy. Vì thế phải nghiêm trị Dế Mèn.
b. Tuy nông nổi, ngỗ nghịch dẫn đến cái chết của Dế Choắt nhưng Dế Mèn không phải là kẻ độc ác. Khi trêu chọc chị Cốc, Dế Mèn không ngờ hậu quả lại đến mức ấy. Nhưng Dế Mèn đã hối hận vì hành động của mình. Vì thế, cần độ lượng với tội lỗi của nhân vật này
c. Dế Mèn không có tội. Dế Choắt chết là do chọ Cốc nhầm. Lẽ ra chị ta phải tìm đúng kẻ trêu mình mà đánh chứ. Tội phạm là chị Cốc.
d. Dế Choắt chết là đúng. Bị tấn công mà không biết cách bảo toàn tính mạng.
b
? Thế giới loài vật trong văn bản ntn? Em là gì đế bảo vệ?
I. ĐỌC – TIẾP XÚC VĂN BẢN
II. PHÂN TÍCH
1. Bức chân dung tự họa của Dế Mèn
2. Bài học đường đời đầu tiên
bài học đường đời đầu tiên
III. TỔNG KẾT
? Nêu những nét độc đáo về nghệ thuật, nội dung?
Ghi nhớ: ( SGK)/
IV. LUYỆN TẬP
HS đọc phân vai
? Em học được điều gì ở nhân vật Dế Mèn? Điều gì không nên học?
DẶN DÒ
HỌC BÀI, TẬP KỂ
SOẠN: PHÓ TỪ: K/N, THỰC HÀNH.
CHÀO TẠM BIỆT