Bài 18. Bài học đường đời đầu tiên

Trích : “DẾ MÈN PHIÊU LƯU KÍ” của Tô Hoài
BÀI HỌC ĐƯỜNG ĐỜI ĐẦU TIÊN
Tiết 73:
BÀI HỌC ĐƯỜNG ĐỜI ĐẦU TIÊN
Tiết 73:
I. Vài nét về tác giả và tác phẩm:
1. Tác giả :
Tô Hoài : Tên thật là Nguyễn Sen
Sinh năm 1920
Quê ở làng Nghĩa Đô, phủ Hoài Đức, tỉnh Hà Đông, nay thuộc quận Cầu Giấy, Hà Nội.
Ông có khối lượng tác phẩm rất phong phú và đa dạng, gồm nhiều thể loại
BÀI HỌC ĐƯỜNG ĐỜI ĐẦU TIÊN
Tiết 73:
2. Tác phẩm:
“Dế Mèn phiêu lưu kí” được in lần đầu năm 1941, là tác phẩm đặc sắc và nổi tiếng nhất của Tô Hoài viết về loài vật dành cho lứa tuổi thiếu nhi.
Truyện gồm mười chương, đoạn trích này được trích từ chương I.
Văn bản được trích từ chương I của tác phẩm
“Dế Mèn phiêu lưu kí”
BÀI HỌC ĐƯỜNG ĐỜI ĐẦU TIÊN
Tiết 73:
II. Đọc và tìm hiểu chung
- Thể loại:
Truyện đồng thoại
Thể truyện cho trẻ em trong đó loài vật và các vật vô tri được nhân cách hóa để tạo nên một thế giới thần kì, thích hợp với trí tưởng tượng của các em.
II. Đọc và tìm hiểu chung
BÀI HỌC ĐƯỜNG ĐỜI ĐẦU TIÊN
Tiết 73:
- Từ khó:
Trịch thượng :
Ra vẻ bề trên, khinh thường người khác
Cạnh khóe :
Không nói thẳng mà nói ám chỉ, vòng vo
Nhằm châm chọc, xoi mói.
Tự đắc :
Tự cho mình là hay, là giỏi
BÀI HỌC ĐƯỜNG ĐỜI ĐẦU TIÊN
Tiết 73:
II. Đọc và tìm hiểu chung
BÀI HỌC ĐƯỜNG ĐỜI ĐẦU TIÊN
Tiết 73:
- Ngôi kể:
Ngôi thứ nhất ( Dế Mèn tự xưng tôi)
II. Đọc và tìm hiểu chung
BÀI HỌC ĐƯỜNG ĐỜI ĐẦU TIÊN
Tiết 73:
- Bố cục:
Phần 1:
(Từ đầu đến “sắp đứng
đầu thiên hạ rồi”)
Hình ảnh Dế Mèn – một chàng dế
thanh niên cường tráng.
Phần 2:
(còn lại)
Câu chuyện bài học đường đời đầu
tiên đối với Dế Mèn.
BÀI HỌC ĐƯỜNG ĐỜI ĐẦU TIÊN
Tiết 73:
III. Tìm hiểu văn bản:
Bởi tôi ăn uống điều độ và làm việc có chừng mực nên tôi chóng lớn lắm. Chẳng bao lâu, tôi đã trở thành một chàng Dế thanh niên cường tráng. Đôi càng tôi mẫm bóng. Những cái vuốt ở chân, ở khoeo cứ cứng dần và nhọn hoắt.Thỉnh thoảng, muốn thử sự lợi hại của những chiếc vuốt, tôi co cẳng lên, đạp phanh phách vào các ngọn cỏ. Những ngọn cỏ gẫy rạp, y như có nhát dao vừa lia qua. Đôi cánh tôi, trước kia ngắn hủn hoẳn, bây giờ thành cái áo dài kín xuống tận chấm đuôi, mỗi khi vũ lên, đã nghe tiếng phành phạch giòn giã. Lúc tôi đi bách bộ thì cả người tôi rung rinh một màu nâu bóng mỡ soi gương được và rất ưa nhìn. Đầu tôi to ra và nổi từng tảng, rất bướng. Hai cái răng đen nhánh lúc nào cũng nhai ngoàm ngoạp như hai lưỡi liềm máy làm việc. Sợi râu tôi dài và uốn cong một vẻ rất đỗi hùng dũng. Tôi lấy làm hãnh diện với bà con về cặp râu ấy lắm. Cứ chốc chốc tôi lại trịnh trọng và khoan thai đưa cả hai chân lên vuốt râu.
Những chi tiết miêu tả hình dáng của Dế Mèn.
Bởi tôi ăn uống điều độ và làm việc có chừng mực nên tôi chóng lớn lắm. Chẳng bao lâu, tôi đã trở thành một chàng Dế thanh niên cường tráng. Đôi càng tôi mẫm bóng. Những cái vuốt ở chân, ở khoeo cứ cứng dần và nhọn hoắt.Thỉnh thoảng, muốn thử sự lợi hại của những chiếc vuốt, tôi co cẳng lên, đạp phanh phách vào các ngọn cỏ. Những ngọn cỏ gẫy rạp, y như có nhát dao vừa lia qua. Đôi cánh tôi, trước kia ngắn hủn hoẳn, bây giờ thành cái áo dài kín xuống tận chấm đuôi, mỗi khi vũ lên, đã nghe tiếng phành phạch giòn giã. Lúc tôi đi bách bộ thì cả người tôi rung rinh một màu nâu bóng mỡ soi gương được và rất ưa nhìn. Đầu tôi to ra và nổi từng tảng, rất bướng. Hai cái răng đen nhánh lúc nào cũng nhai ngoàm ngoạp như hai lưỡi liềm máy làm việc. Sợi râu tôi dài và uốn cong một vẻ rất đỗi hùng dũng. Tôi lấy làm hãnh diện với bà con về cặp râu ấy lắm. Cứ chốc chốc tôi lại trịnh trọng và khoan thai đưa cả hai chân lên vuốt râu.
Những chi tiết miêu tả hành động của Dế Mèn.
Bởi tôi ăn uống điều độ và làm việc có chừng mực nên tôi chóng lớn lắm. Chẳng bao lâu, tôi đã trở thành một chàng Dế thanh niên cường tráng. Đôi càng tôi mẫm bóng. Những cái vuốt ở chân, ở khoeo cứ cứng dần và nhọn hoắt. Thỉnh thoảng, muốn thử sự lợi hại của những chiếc vuốt, tôi co cẳng lên, đạp phanh phách vào các ngọn cỏ. Những ngọn cỏ gẫy rạp, y như có nhát dao vừa lia qua. Đôi cánh tôi, trước kia ngắn hủn hoẳn, bây giờ thành cái áo dài kín xuống tận chấm đuôi, mỗi khi vũ lên, đã nghe tiếng phành phạch giòn giã. Lúc tôi đi bách bộ thì cả người tôi rung rinh một màu nâu bóng mỡ soi gương được và rất ưa nhìn. Đầu tôi to ra và nổi từng tảng, rất bướng. Hai cái răng đen nhánh lúc nào cũng nhai ngoàm ngoạp như hai lưỡi liềm máy làm việc. Sợi râu tôi dài và uốn cong một vẻ rất đỗi hùng dũng. Tôi lấy làm hãnh diện với bà con về cặp râu ấy lắm. Cứ chốc chốc tôi lại trịnh trọng và khoan thai đưa cả hai chân lên vuốt râu.
Tác giả sử dụng từ loại gì để miêu tả hình dáng của Dế Mèn?
tính từ
Bởi tôi ăn uống điều độ và làm việc có chừng mực nên tôi chóng lớn lắm. Chẳng bao lâu, tôi đã trở thành một chàng Dế thanh niên cường tráng. Đôi càng tôi mẫm bóng. Những cái vuốt ở chân, ở khoeo cứ cứng dần và nhọn hoắt. Thỉnh thoảng, muốn thử sự lợi hại của những chiếc vuốt, tôi co cẳng lên, đạp phanh phách vào các ngọn cỏ. Những ngọn cỏ gẫy rạp, y như có nhát dao vừa lia qua. Đôi cánh tôi, trước kia ngắn hủn hoẳn, bây giờ thành cái áo dài kín xuống tận chấm đuôi, mỗi khi vũ lên, đã nghe tiếng phành phạch giòn giã. Lúc tôi đi bách bộ thì cả người tôi rung rinh một màu nâu bóng mỡ soi gương được và rất ưa nhìn. Đầu tôi to ra và nổi từng tảng, rất bướng. Hai cái răng đen nhánh lúc nào cũng nhai ngoàm ngoạp như hai lưỡi liềm máy làm việc. Sợi râu tôi dài và uốn cong một vẻ rất đỗi hùng dũng. Tôi lấy làm hãnh diện với bà con về cặp râu ấy lắm. Cứ chốc chốc tôi lại trịnh trọng và khoan thai đưa cả hai chân lên vuốt râu.
Tác giả sử dụng từ loại gì để diễn tả hành động của Dế Mèn?
động từ
Tôi đi đứng oai vệ. Mỗi bước đi tôi làm điệu dún dẩy các khoeo chân, rung lên rung xuống hai chiếc râu. Cho ra kiểu cách con nhà võ. Tôi tợn lắm. Dám cà khịa với tất cả bà con trong xóm. Khi tôi to tiếng thì ai cũng nhịn, không ai đáp lại. Bởi vì quanh quẩn, ai cũng quen thuộc mình cả. Không nói, có lẽ họ nể hơn là sợ nhưng tôi lại tưởng thế là không ai dám ho he. Ấy vậy, tôi cho là tôi giỏi. Những gã xốc nổi thường lầm cử chỉ ngông cuồng là tài ba. Tôi đã quát mấy chị Cào Cào ngụ ngoài đầu bờ, khiến mỗi lần thấy tôi đi qua, các chị phải núp khuôn mặt trái xoan dưới nhánh cỏ, chỉ dám đưa mắt lên nhìn trộm. Thỉnh thoảng, tôi ngứa chân đá một cái, ghẹo anh Gọng Vó lấm láp vừa ngơ ngác dưới đầm lên. Tôi càng tưởng tôi là tay ghê gớm, có thể sắp đứng đầu thiên hạ rồi.
BÀI HỌC ĐƯỜNG ĐỜI ĐẦU TIÊN
Tiết 73:
Theo em, đâu là những nét đẹp và chưa đẹp trong hình dáng và tính cách của Dế Mèn?
+ Nét đẹp trong hình dáng:
Khỏe mạnh, cường tráng, đầy sức sống thanh niên,
thể hiện trong từngbộ phận của cơ thể, trong dáng đi,
trong hành động.
+ Nét đẹp trong tính nết: Yêu đời, tự tin.
+ Nét chưa đẹp trong tính nết của Dế Mèn:
Kiêu căng, tự phụ, không coi ai ra gì, hợm hĩnh,
thích ra oai với kẻ yếu.
* Luyện tập:
Đoạn trích “Bài học đường đời đầu tiên” được kể bằng
Lời của nhân vật nào?
1
2
3
4
5
Chọn phương án đúng nhất
Người kể chuyện
B
Chị Cốc
A
Dế Mèn
C
Dế Choắt
D


CHÚC QUÝ THẦY CÔ SỨC KHỎE, HẠNH PHÚC
CHÀO CÁC EM HỌC SINH
Trường Trung Học Cơ Sở Quảng Vinh