Bài 18. Bài học đường đời đầu tiên

KÍNH CHÀO BAN GIÁM KHẢO
GIÁO VIÊN:NGUYỄN THỊ NGỌC ANH
TRƯỜNG THCS TRỌNG ĐIỂM LÊ HỮU TRÁC

KIỂM TRA BÀI CŨ
Các em hãy quan sát những bức tranh và cho biết tên thể loại truyện đã học
1
2
3
4
5
6
Tô Hoài
Trò chơi: tìm ô chữ

Tiết 73: BÀI HỌC ĐƯỜNG ĐỜI ĐẦU TIÊN
TÔ HOÀI
- Trên thế giới và nước ta có những nhà văn nổi tiếng gắn bó cả cuộc đời viết của mình cho đề tài trẻ em, một trong những đề tài khó khăn và thú vị bậc nhất. Tô hoài là một trong những tác giả như thế
.- Truyện đồng thoại đầu tay của Tô Hoài: Dế Mèn phiêu lưu kí (1941). Nhưng Dế Mèn là ai? Chân dung và tính nết nhân vật này như thế nào, bài học đường đời đầu tiên mà anh ta nếm trải ra sao? đó chính là nội dung bài học đầu tiên của học kì hai này?
TIẾT 73-74: VĂN BẢN
BÀI HỌC ĐƯỜNG ĐỜI ĐẦU TIÊN (TRÍCH: “ DẾ MÈN PHIÊU LƯU KÝ ” )
TÔ HOÀI

Tiết 73: BÀI HỌC ĐƯỜNG ĐỜI ĐẦU TIÊN
TÔ HOÀI
I. Tìm hiểu chung

1.Tác giả, tác phẩm
- Tác giả:

Tiết 73: BÀI HỌC ĐƯỜNG ĐỜI ĐẦU TIÊN
TÔ HOÀI
I. Tìm hiểu chung

I. Tìm hiểu chung

1.Tác giả, tác phẩm
* Tác giả:
- Sinh năm 1920, tên khai sinh là Nguyễn Sen, quê ở Hà Nội.
- Viết văn từ trước cách mạng tháng Tám -1945.
- Là nhà văn hiện đại Việt Nam có khối lượng tác phẩm phong phú đa dạng gồm nhiều thể loại.


Ảnh Tô Hoài cùng đồng nghiệp

Tiết 73: BÀI HỌC ĐƯỜNG ĐỜI ĐẦU TIÊN
TÔ HOÀI
I. Tìm hiểu chung

I. Tìm hiểu chung

1.Tác giả, tác phẩm
* Tác giả:
- Sinh năm 1920, tên khai sinh là Nguyễn Sen, quê ở Hà Nội.
- Viết văn từ trước cách mạng tháng Tám -1945.
Là nhà văn hiện đại Việt Nam có khối lượng tác phẩm phong phú đa dạng gồm nhiều thể loại.
* Tác phẩm


* Bút danh Tô Hoài để kỉ niệm và ghi nhớ quê hương: Sông Tô Lịch, huyện Hoài Đức.
Em biết gì về tác phẩm của ông
Giải Nhất Hội Văn nghệ Việt Nam
(1956)
Giải A Hội Văn nghệ Hà Nội (1967)
Giải thưởng Thăng Long (UBND Hà Nội) tập hồi ký
Chuyện cũ Hà Nội(1980)

Tiết 73: BÀI HỌC ĐƯỜNG ĐỜI ĐẦU TIÊN
TÔ HOÀI
I. Tìm hiểu chung

I. Tìm hiểu chung

1.Tác giả, tác phẩm
* Tác giả:
- Sinh năm 1920, tên khai sinh là Nguyễn Sen, quê ở Hà Nội.
- Viết văn từ trước cách mạng tháng Tám -1945.
Là nhà văn hiện đại Việt Nam có khối lượng tác phẩm phong phú đa dạng gồm nhiều thể loại.
* Tác phẩm:
- Tác phẩm được in lần đầu vào năm nào? Gồm mấy chương?

Tiết 73: BÀI HỌC ĐƯỜNG ĐỜI ĐẦU TIÊN
TÔ HOÀI
I. Tìm hiểu chung

I. Tìm hiểu chung

1.Tác giả, tác phẩm
* Tác giả:
* Tác phẩm:
Dế Mèn Phiêu Lưu Kí:
In lần đầu năm 1941 gồm mười chương, là tác phẩm đặc sắc và nổi tiếng nhất của Tô Hoài viết về loài vật dành cho lứa tuổi thiếu nhi.
Chương I :
Kể về lai lịch và bài học đường đời đầu tiên của Dế Mèn.
Chương II, III:
Kể chuyện Dế Mèn bị bọn trẻ con bắt đi chọi nhau với các con dế khác. Mèn trốn thoát. Trên đường về gặp chị Nhà Trò bị sa vào lưới của bọn Nhện độc ác. Mèn đánh tan bọn nhện cứu chị Nhà Trò yếu ớt.
Bảy chương còn lại :
Kể về cuộc phiêu lưu của Mèn cùng Trũi - người anh em kết nghĩa – không ít nguy hiểm, vất vả nhưng đầy ý nghĩa.

Tiết 73: BÀI HỌC ĐƯỜNG ĐỜI ĐẦU TIÊN
TÔ HOÀI
I. Tìm hiểu chung

I. Tìm hiểu chung

1.Tác giả, tác phẩm
* Tác giả:
- Sinh năm 1920, tên khai sinh là Nguyễn Sen, quê ở Hà Nội.
- Viết văn từ trước cách mạng tháng Tám -1945.
Là nhà văn hiện đại Việt Nam có khối lượng tác phẩm phong phú đa dạng gồm nhiều thể loại.
* Tác phẩm:
- Dế Mèn Phiêu Lưu Kí:
+ In lần đầu năm 1941 gồm mười chương, là tác phẩm đặc sắc và nổi tiếng nhất của Tô Hoài viết về loài vật dành cho lứa tuổi thiếu nhi.
Đoạn trích chúng ta học nằm trong chương nào của tác phẩm? Miêu tả và kể về nhân vật nào là chính?
+ Đoạn trích: Nằm trong chương I.

Tiết 73: BÀI HỌC ĐƯỜNG ĐỜI ĐẦU TIÊN
TÔ HOÀI
I. Tìm hiểu chung

1.Tác giả, tác phẩm
* Tác giả:
* Tác phẩm:
2. Đọc và hú thích
- Đọc
- Chú thích
3. Thể loại
- kí:
Giọng hào hứng, kiêu hãnh, đoạn 1. Giọng đối thoại, chậm, buồn, sâu lắng và có phần bi thương ở phần sau.)
Theo em, tác phẩm Dế Mèn phiêu lưu kí được viết theo thể loại nào ?
Em hiểu thế nào là kí?
+ Thể văn ghi chép những sự việc, những câu chuyện đã xảy ra
- Lời kể và tả trong truyện là lời nhân vật nào? Nó có tác dụng gì?
+ Câu chuyện kể theo lời kể của nhân vật Dế Mèn (ngôi thứ nhất) tạo sự thân mật gần gũi, biểu hiện tâm trạng, ý nghĩ thái độ của nhân vật
Các em chú ý phần chú thích sgk

Tiết 73: BÀI HỌC ĐƯỜNG ĐỜI ĐẦU TIÊN
TÔ HOÀI
I. Tìm hiểu chung

1.Tác giả, tác phẩm
* Tác giả:
* Tác phẩm:
2. Đọc và chú thích
- Đọc
- Chú thích
3. Thể loại.
4. Bố cục:
- Bài văn có thể chia làm mấy đoạn? Nội dung chính của mỗi đoạn?
2 đoạn
+ Đoạn 1: Từ đầu -> “Sắp đứng đầu thiên hạ rồi”: Bức chân dung tự họa của Dế Mèn..
+ Đoạn 2: Còn lại: bài học đường đời đầu tiên của Dế Mèn.
Đoạn 2 gồm những sự việc chính nào?

Tiết 73: BÀI HỌC ĐƯỜNG ĐỜI ĐẦU TIÊN
TÔ HOÀI
I. Tìm hiểu chung

1.Tác giả, tác phẩm
* Tác giả:
* Tác phẩm:
2. Đọc và chú thích
- Đọc
- Chú thích
3. Thể loại.
4. Bố cục:
2 đoạn
- Dế Mèn coi thường Dế Choắt
Dế Mèn trêu chị Cốc Cái chết của Dế Choắt
Sự ân hận của Dế Mèn.
Theo em sự việc nào trong ba sự việc trên là nghiêm trọng, nhất dẫn đến bài học đường đời đầu tiên của Dế Mèn
- Dế Mèn coi thường Dế Choắt
Dế Mèn trêu chị Cốc Cái chết của Dế Choắt
Sự ân hận của Dế Mèn.
Dế Mèn trêu chị Cốc Cái chết của Dế Choắt

Tiết 73: BÀI HỌC ĐƯỜNG ĐỜI ĐẦU TIÊN
TÔ HOÀI
I. Tìm hiểu chung

1.Tác giả, tác phẩm
* Tác giả:
* Tác phẩm:
2. Đọc và chú thích
- Đọc
- Chú thích
3. Thể loại.
4. Bố cục:
2 đoạn
+ Đoạn 1: Từ đầu -> “đứng đầu thiên hạ rồi”: Bức chân dung tự họa của Dế Mèn..
+ Đoạn 2: Còn lại: bài học đường đời đầu tiên của Dế Mèn.
- Em hãy chỉ ra những câu văn giữ chức năng liên kết phần 1 với phần 2 ?
+ Câu văn có chức năng liên kết hai phần là: “Chao ôi, có biết đâu rằng hung hăng hống hách láo chỉ tổ đem thân mà trả nợ...”
II. Tìm hiểu nội dung văn bản
1. Bức chân dung tự hoạ của Dế Mèn

Tiết 73: BÀI HỌC ĐƯỜNG ĐỜI ĐẦU TIÊN
TÔ HOÀI
I. Tìm hiểu chung

1.Tác giả, tác phẩm
* Tác giả:
* Tác phẩm:
2. Đọc và chú thích
- Đọc
- Chú thích
3. Thể loại.
4. Bố cục:
2 đoạn
+ Đoạn 1: Từ đầu -> “đứng đầu thiên hạ rồi”: Bức chân dung tự họa của Dế Mèn..
+ Đoạn 2: Còn lại: bài học đường đời đầu tiên của Dế Mèn.
II. Tìm hiểu nội dung văn bản
1. Bức chân dung tự hoạ của Dế Mèn
Em hãy cho biết nội dung chính của đoạn này ?
+ Miêu tả ngoại hình cử chỉ, hành động của Dế mèn
Khi xuất hiện ở đầu câu chuyện, Dế Mèn đã là “một chàng dế thanh niên cường tráng” chàng dế ấy đã hiện lên qua những nét cụ thể nào về: Hình dáng? hành động?

Tiết 73: BÀI HỌC ĐƯỜNG ĐỜI ĐẦU TIÊN
TÔ HOÀI
Một chàng dế thanh niên cường tráng
- Càng: Mẫm bóng
- Vuốt: Cứng và nhọn.
Cánh: Dài xuống tận chấm đuôi
Thân:một màu nâu bóng mỡ soi gương được
Đầu to: nổi từng tảng, rất bướng
Răng: Đen nhánh.
Râu: Dài, cong.
Đạp phanh phách
Vũ lên phành phạch
Nhai ngoàm ngoạp
Trịnh trọng vuốt râu
Đứng oai vệ…
Cà khịa với hàng xóm
Quát nạt(chị Cào Cào)
Đá nghẹo (Gọng Vó)
Hình dáng
Hành động

Tiết 73: BÀI HỌC ĐƯỜNG ĐỜI ĐẦU TIÊN
TÔ HOÀI
Hình dáng
Hành động
Một chàng dế thanh niên cường tráng
Càng: Mẫm bóng
Vuốt: Cứng và nhọn.
Cánh: Dài xuống tận chấm đuôi, một mầu
nâu mỡ bóng soi gương được
Đầu to: nổi từng tảng
Răng: Đen nhánh.
Râu: Dài, cong.
Đạp phanh phách
Vũ lên phành phạch
Nhai ngoàm ngoạp
Trịnh trọng vuốt râu
Đứng oai vệ…
Cà khịa với hàng xóm
Quát nạt(chị Cào Cào)
Đá nghẹo (Gọng Vó)
Tác giả đã sử dụng nghệ thuật gì khi miêu tả
Nghệ thuật miêu tả.
Từ ngữ đặc sắc, gợi tả.
Thủ pháp nhân hóa, so sánh sinh động.

Đó là một chàng dế thanh niên cường tráng, mạnh mẽ đầy sức sống nhưng kiêu căng xốc nổi.

Dế Mèn tự nhận mình là “tợn lắm”, “xốc lắm”, “ngông cuồng”. Em hiểu những lời đó của Dế Mèn như thế nào?
Từ đó, em nhận xét gì về tính cách của Dế Mèn?

Tiết 73: BÀI HỌC ĐƯỜNG ĐỜI ĐẦU TIÊN
TÔ HOÀI
THẢO LUẬN NHÓM
Nét đẹp và chưa đẹp
trong tính cách của Dế Mèn ?

Tiết 73: BÀI HỌC ĐƯỜNG ĐỜI ĐẦU TIÊN
TÔ HOÀI
THẢO LUẬN NHÓM
Nét đẹp
Nét chưa đẹp
Kiêu căng, xốc nổi, hợm hĩnh, hung hăng, tự phụ xem thường người khác…
Vẻ đẹp cường tráng, mạnh mẽ, yêu đời, tự tin..

Tiết 73: BÀI HỌC ĐƯỜNG ĐỜI ĐẦU TIÊN
TÔ HOÀI
Vẻ đẹp cường tráng, trẻ trung của Dế Mèn chất chứa
sức sống mạnh mẽ nhưng kiêu căng tự phụ, hống hách
xem thường người khác

Tiết 73: BÀI HỌC ĐƯỜNG ĐỜI ĐẦU TIÊN
TÔ HOÀI
I. Tìm hiểu chung

1.Tác giả, tác phẩm
* Tác giả:
* Tác phẩm:
2. Đọc và chú thích
- Đọc
- Chú thích
3. Thể loại.
4. Bố cục:
2 đoạn
II. Tìm hiểu nội dung văn bản
1. Bức chân dung tự họa của Dế Mèn
* Luyện tập.

Tiết 73: BÀI HỌC ĐƯỜNG ĐỜI ĐẦU TIÊN
TÔ HOÀI
* Củng cố - Luyện tập:
Bài tập 1: Khi đọc văn bản “Bài học đường đời đầu tiên” một số bạn đã tranh luận với nhau:
Dế Mèn là một kẻ độc ác. Dế Mèn tuy không trực tiếp gây ra cái chết của Dế Choắt nhưng là nguyên nhân gây ra cái chết ấy. Vì thế phải nghiêm trị Dế Mèn.
Tuy nông nổi, ngỗ nghịch dẫn tới cái chết của Dế Choắt nhưng Dế Mèn không phải là kẻ độc ác. Khi trêu chọc chị Cốc, Dế Mèn không ngờ hậu quả lại đến mức ấy. Nhưng Dế Mèn đã biết hối hận vì hành động của mình. Vì thế cần độ lượng với tội lỗi của nhân vật này.
Dế Mèn không có tội, Dế Choắt chết là đáng. Bị tấn công mà không biết bảo toàn tính mạng.
Em đồng ý với ý kiến nào? Vì sao?

Tiết 73: BÀI HỌC ĐƯỜNG ĐỜI ĐẦU TIÊN
TÔ HOÀI
Củng cố - Luyện tập:
Hướng dẫn về nhà:
Vài nét về tác giả, tác phẩm
tóm tắt văn bản
Nội dung phần 1.
Chuẩn bị nội dung phần tiếp theo tiết 2 văn bản: “ Bài học đường đời đầu tiên”
CHÂN THÀNH CẢM ƠN BAN GIÁM KHẢO
TẠM BIỆT CÁC EM