Bài 17. Vận chuyển các chất trong thân

BÀI 17: VẬN CHUYỂN CÁC CHẤT TRONG THÂN
LV5 - GV
1. Thân cây gỗ to ra do đâu ? Làm thế nào để xác định tuổi của cây?

Thân cây gỗ to ra do sự phân chia các tế bào mô phân sinh ở tầng sinh vỏ và tầng sinh trụ.
Đếm số vòng gỗ hàng năm có thể xác định được tuổi của cây.
.


Kiểm tra bài cũ:
Dự đoán xem thân sẽ vận chuyển nước, muối khoáng từ bộ phận nào và đến bộ phận nào của cây?
Vận chuyển chất hữu cơ sẽ đi từ bộ phận nào đến bộ phận nào của cây?
Tiết 17: VẬN CHUYỂN CÁC CHẤT
TRONG THÂN
1 - Vận chuyển nước và muối khoáng hoà tan.
Chất
hửu
cơ
Nước
Muối
khoáng
1. Vận chuyển nước và muối khoáng hoà tan.
* Thí nghiệm:
Em hãy trình bày cách tiến hành thí nghiệm?

Tiết 17: VẬN CHUYỂN CÁC CHẤT
TRONG THÂN
1 -Vận chuyển nước và muối khoáng hoà tan.
* Thí nghiệm:

Cắm 2 cành hoa màu trắng vào 2 cốc nước:
Một cốc ( C?c A nước có pha màu đỏ)
M?t cốc nước trong (cốc B)
Rồi để ra chỗ thoáng.giĩ
Tiết 17: VẬN CHUYỂN CÁC CHẤT
TRONG THÂN
A
B
Tiết 17: VẬN CHUYỂN CÁC CHẤT
TRONG THÂN
? Nhận xét sự thay đổi màu sắc
cánh hoa ở hai cốc thí nghiệm.
-Cốc A: Cánh hoa chuyển sang màu đỏ.
-Cốc B: Cánh hoa không đổi màu.
-Màu sắc của cánh hoa giống với màu dung dịch trong cốc thí nghiệm.
* Kết quả
Sau vài ngày
1 -Vận chuyển nước và muối khoáng hoà tan.
* Thí nghiệm:
Lát cắt ngang phần thân
Lát cắt ở cốc A
Lát cắt ở cốc B
? 1
? 2
Tiết 17: VẬN CHUYỂN CÁC CHẤT
TRONG THÂN
1 - Vận chuyển nước và muối khoáng hoà tan.
Lát cắt ngang phần thân
Lát cắt ở cốc A
Lát cắt ở cốc B
Mạch rây
? 2
Tiết 17: VẬN CHUYỂN CÁC CHẤT
TRONG THÂN
1 - Vận chuyển nước và muối khoáng hoà tan.
Lát cắt ngang phần thân
Lát cắt ở thân của cốc A
Lát cắt ở thân cốc B
Mạch rây
Mạch gỗ
? Em hãy cho biết phần nào của thân giúp vận chuyển nước và muối khoáng ? Vì sao ?
Mạch nào của lát cắt ở cốc A đã bị nhuộm màu ?
Tiết 17: VẬN CHUYỂN CÁC CHẤT
TRONG THÂN
Mạch gổ trong thân vận chuyển nước và MK
Mạch gổ bị nhuộm màu
Bài 17: VẬN CHUYỂN CÁC CHẤT TRONG THÂN
*. Kết luận:
Nước và muối khoáng được vận chuyển từ rễ lên thân, lá b?ng mạch gỗ.
1 - Vận chuyển nước và muối khoáng hoà tan.
* Thí nghiệm:
Bài 17: VẬN CHUYỂN CÁC CHẤT TRONG THÂN
1. Vận chuyển nước và muối khoáng hòa tan
2. Vận chuyển chất hữu cơ
* Thí nghiệm 2:
Dùng dao sắc bóc một khoanh vỏ trên cành cây.
? Hiện tượng gì sẽ xảy ra sau 1 tháng.
1 tháng sau
Bài 17: VẬN CHUYỂN CÁC CHẤT TRONG THÂN
I. Vận chuyển nước và muối khoáng hòa tan
II. Vận chuyển chất hữu cơ
Mép trên
Mép dưới
1 tháng sau
1 tháng sau
Bài 17: VẬN CHUYỂN CÁC CHẤT TRONG THÂN
1 - Vận chuyển nước và muối khoáng hòa tan
2 - Vận chuyển chất hữu cơ
*Thí nghiệm 2:
? Giải thích vì sao mép vỏ ở phía trên chỗ cắt phình to ra ?Vì sao mép vỏ ở phía dưới không phình to ra.
? Mạch rây có chức năng gì.

Thảo luận
Bài 17: VẬN CHUYỂN CÁC CHẤT TRONG THÂN
1 - Vận chuyển nước và muối khoáng hòa tan
2 - Vận chuyển chất hữu cơ
* Thí nghiệm 2:


- Khi bóc vỏ là cắt đứt mạch rây. Vì vậy các chất hữu cơ vận chuyển qua mạch rây bị ứ lại ở mép trên, không chuyển xuống được, các tế bào tầng sinh vỏ ở đây nhận được rất nhiều dinh dưỡng, phân chia mạnh hơn làm cho mép trên phình to.
Mạch rây có chức năng vận chuyển chất hữu cơ.
Chất
hửu cơ
=>
Bài 17: VẬN CHUYỂN CÁC CHẤT TRONG THÂN
*. Kết luận:
Nước và muối khoáng được vận chuyển từ rễ lên thân, lá b?ng mạch gỗ.
1 - Vận chuyển nước và muối khoáng hoà tan.
* Thí nghiệm:
2 - Vận chuyển chất hữu cơ
* Thí nghiệm 2:
*. Kết luận:
Mạch rây có chức năng vận chuyển chất hữu cơ.
Trình bày sự vận chuyển các chất trong thân?
Bài 17: VẬN CHUYỂN CÁC CHẤT TRONG THÂN
M?ch g? vận chuyển nước, muối khoáng t? r? l�n th�n l�n l�.
M?ch r�y vận chuyển chất hữu cơ t? l� xu?ng th�n,r?.

Bài 17: VẬN CHUYỂN CÁC CHẤT TRONG THÂN
Cùng thảo luận để ;phát triển trí tuệ
? Thực tế trong tự nhiên, có 2 cây hoàn toàn giống nhau. Ở cây thứ nhất người ta bóc bò 1 khoanh vỏ ở gốc thân cây (Sát mặt đất).. Em hãy giải thích vì sao như vậy
Cây thứ 1
Cây thứ 2
Gợi ý : Bộ rễ của cây thứ 2 bị chết do thiếu dinh dưỡng
Cây thứ 2 người ta bóc vỏ ờ giửa thân cây . Sau một thời gian cây thứ 1 bị chết
Học bài, trả lời câu hỏi 1, 2 SGK trang 56 vào vở bài tập. - Kẻ bảng SGK trang 59
Xác định, cấu tạo bên ngoài của thân gồm những bộ phận nào
- Mỗi nhóm chuẩn bị mẫu vật cho bài sau:
Khoai tây
Su hào
Gừng
Dong ta
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
Bài 17: VẬN CHUYỂN CÁC CHẤT TRONG THÂN
1- Vận chuyển nước và muối khoáng hòa tan
2 - Vận chuyển chất hữu cơ
* Thí nghiệm: (SGK)
* Kết luận:
- Chất hữu cơ được vận chuyển từ lá xuống thân, rễ nhờ mạch rây.
- Người ta lợi dụng việc này để chi?t c�y.T?o ra giống nhanh hon, ? một số loài cây ăn quả.
Nước được hút từ đất vào rễ, qua thân, cành lên lá rồi thoát ra khí quyển qua quá trình gọi là thoát hơi nước, tạo thành dòng liên tục từ dưới lên và được gọi là dòng liên tục đất – cây – không khí.
Vận tốc vận chuyển nước thường là 1 – 5m/h. Tuy nhiên, ở những cây khác nhau và dưới ảnh hưởng các nhân tố khác nhau vận tốc vận chuyển của nước có thể vượt ra ngoài giới hạn đó. Ở những cây họ lúa, vận tốc vận chuyển nước là 2,7 – 3,3m/h, ở cây gỗ: 0,02 – 0,15m/h. Có những cây vận tốc vận chuyển nước rất lớn tới 45m/h.
Động lực cơ bản cho sự vận chuyển nước trong mạch gỗ được gây ra bởi quá trình thoát hơi nước ở lá.
HIỆN TƯỢNG Ứ GIỌT Ở LÁ
Tiết 17: VẬN CHUYỂN CÁC CHẤT
TRONG THÂN
? Nếu đắp đất ẩm vào chỗ cắt thì hiện tượng gì sẽ xảy ra trong những ngày tiếp theo.

? Nhân dân ta thường làm như thế nào để nhân giống nhanh cây ăn quả như: Cam, bưởi, nhãn, vải, hồng xiêm, ...


Bài 17: VẬN CHUYỂN CÁC CHẤT TRONG THÂN
I. Vận chuyển nước và muối khoáng hòa tan
II. Vận chuyển chất hữu cơ
1. Thí nghiệm: (SGK)
Bài 17: VẬN CHUYỂN CÁC CHẤT TRONG THÂN
BÀI TẬP
Hãy chọn những từ thích hợp trong các từ: tế bào có vách hóa gỗ dày, tế bào sống vách mỏng, vận chuyển chất hữu cơ đi nuôi cây, vận chuyển nước và muối khoáng. Điền vào chỗ trống trong các câu sau:
Mạch gỗ gồm những…………………............. ,không có chất tế bào, có chức năng………………………………
-Mạch rây gồm những………………….................,có chức năng…
tế bào có vách hóa gỗ dày
tế bào sống vách mỏng
vận chuyển nước và muối khoáng
vận chuyển chất hữu cơ đi nuôi cây


Giờ học của chúng ta đến đây kết thúc
Xin cảm ơn
Các thầy cô giáo cùng các em học sinh