Bài 17. Vận chuyển các chất trong thân

CHÀO MỪNG CÁC THẦY CÔ GIÁO
CÙNG CÁC EM HỌC SINH
MÔN SINH HỌC 6
1. Thân cây gỗ to ra do đâu? (4đ)
Thân cây gỗ to ra do sự phân chia các tế bào mô phân sinh ở tầng sinh vỏ và tầng sinh trụ.
2. Làm thế nào để xác định tuổi của cây? (4đ)
Đếm số vòng gỗ hàng năm có thể xác định được tuổi của cây.
3. Boä phaän naøo cuûa caây laøm nhieäm vuï vaän chuyeån nöôùc vaø muoái khoaùng? (2đ)
A/ Voû vaø ruoät. B/ Ruoät.
C/ Maïch raây, maïch goã. D/ Maïch goã

Kiểm tra miệng:
D? ch?ng minh thân sẽ vận chuyển nước, muối khoáng từ bộ phận nào và đến bộ phận nào của cây?
Vận chuyển chất hữu cơ sẽ đi từ bộ phận nào đến bộ phận nào của cây?
I. Vận chuyển nước và muối khoáng hoà tan.
1. Thí nghiệm:
Em hãy trình bày cách tiến hành thí nghiệm?
Tiết 18: VẬN CHUYỂN CÁC CHẤT TRONG THÂN
Tiết 18: VẬN CHUYỂN CÁC CHẤT TRONG THÂN
I. Vận chuyển nước và muối khoáng hoà tan.
1. Thí nghiệm:
Cắm 2 cành hoa màu trắng vào 2 cốc nước, một cốc nước có pha màu (cốc A) và một cốc nước thường (cốc B) rồi để ra chỗ sáng.
Tiết 18: VẬN CHUYỂN CÁC CHẤT TRONG THÂN
1. Nhaän xeùt söï thay ñoåi maøu saéc cuûa caùnh hoa ?
Cốc A: Cánh hoa chuyển sang màu đỏ.
-Cốc B: Cánh hoa không đổi màu.
2. Caét ngang caønh hoa duøng kính luùp quan saùt phaàn bò nhuoäm maøu. Choã bò nhuoäm maøu ñoù laø phaàn naøo cuûa thaân?
Choã bò nhuoäm maøu ñoù laø mạch gỗ.
3. Nhaän xeùt nöôùc vaø muoái khoaùng hoaø tan ñöôïc vaän chuyeån theo phaàn naøo cuûa thaân?
Nöôùc vaø muoái khoaùng hoaø tan ñöôïc vaän chuyeån từ rễ lên thân, lên lá, lên hoa nhờ mạch gỗ.

Câu hỏi thảo luận:
Tiết 18: VẬN CHUYỂN CÁC CHẤT TRONG THÂN
Lát cắt ngang phần thân
Lát cắt ở cốc A
Lát cắt ở cốc B
? 1
? 2
I. Vận chuyển nước và muối khoáng hoà tan.
Tiết 18: VẬN CHUYỂN CÁC CHẤT TRONG THÂN
Lát cắt ngang phần thân
Lát cắt ở cốc A
Lát cắt ở cốc B
Mạch rây
? 2
I. Vận chuyển nước và muối khoáng hoà tan.
Tiết 18: VẬN CHUYỂN CÁC CHẤT TRONG THÂN
Lát cắt ngang phần thân
Lát cắt ở cốc A
Lát cắt ở cốc B
Mạch rây
Mạch gỗ
Cho biết phần nào của thân giúp vận chuyển nước và muối khoáng ? Vì sao em biết?
Mạch nào của lát cắt ở cốc A đã bị nhuộm màu ?
I. Vận chuyển nước và muối khoáng hoà tan.
Tiết 18: VẬN CHUYỂN CÁC CHẤT TRONG THÂN
Tiết 18: VẬN CHUYỂN CÁC CHẤT TRONG THÂN

(?) Bóc vỏ cành, quan sát bằng mắt thường chỗ bị nhuộm màu trên thân và quan sát màu của gân lá. Có nhận xét gì về màu sắc của chỗ bị nhuộm màu trên thân và màu của gân lá so với màu của dung dịch trong cốc thí nghiệm?
Tiết 18: VẬN CHUYỂN CÁC CHẤT TRONG THÂN
I/ Vận chuyển nước và muối khóang hòa tan
1. Thí nghiệm 1:
2. Kết luận:
Nước và muối khoáng được vận chuyển từ rễ lên thân, lá nhờ mạch gỗ.
Tiết 18: VẬN CHUYỂN CÁC CHẤT TRONG THÂN
Rau xanh được tưới bằng
nước sông bị ô nhiễm
Rau xanh bị nhiễm các chất độc hại
do trồng ở nơi có nước thải của
các nhà máy chưa được xử lý
Rau được trồng ở nơi có nước thải sinh hoạt chưa được xử lý
Vỏ chai thuốc đựng hóa chất vứt
lăn lóc trên bờ ruộng rau
I. Vận chuyển nước và muối khoáng hòa tan
II. Vận chuyển chất hữu cơ
1. Thí nghiệm 2:
Tiết 18: VẬN CHUYỂN CÁC CHẤT TRONG THÂN
Dùng dao sắc bóc một khoanh vỏ trên cành cây.
? Hiện tượng gì sẽ xảy ra sau 1 tháng.
1 tháng sau
I. Vận chuyển nước và muối khoáng hòa tan
II. Vận chuyển chất hữu cơ
Mép trên
Mép dưới
Tiết 18: VẬN CHUYỂN CÁC CHẤT TRONG THÂN
1 tháng sau
1 tháng sau
I. Vận chuyển nước và muối khoáng hòa tan
II. Vận chuyển chất hữu cơ
1. Thí nghiệm 2:
Tiết 18: VẬN CHUYỂN CÁC CHẤT TRONG THÂN
1/ Giải thích vì sao mép vỏ ở phía trên chỗ cắt phình to ra ?Vì sao mép vỏ ở phía dưới không phình to ra?
2/ Mạch rây có chức năng gì?
3/ Nhân dân ta thường làm như thế nào để nhân giống nhanh cây ăn quả như: Cam, bưởi, nhãn, vải, hồng xiêm…?
Thảo luận
I. Vận chuyển nước và muối khoáng hòa tan
II. Vận chuyển chất hữu cơ
1. Thí nghiệm 2:
Tiết 18: VẬN CHUYỂN CÁC CHẤT TRONG THÂN
Vì chất hữu cơ do lá chế tạo ra, vẩn chuyển đi nuôi cây đến vị trí bị cắt thì không vận chuyển tiếp được nên ứ đọng lại  làm phía trên vết cắt phình to ra.
=> Mạch rây có chức năng vận chuyển chất hữu cơ đi nuôi cây.
=>Nếu đắp đất vào chỗ vết cắt thì chỗ vết cắt sẽ xuất hiện rễ con.
=>Dùng biện pháp chiết cành .
Phía dưới vết cắt chất hữu cơ không được chuyển tới nên không bị ứ đọng nên không phình to ra.
Chất
hữu cơ
- Khi bóc vỏ là cắt đứt mạch rây. Vì vậy các chất hữu cơ vận chuyển qua mạch rây bị ứ lại ở mép trên, không chuyển xuống được, các tế bào tầng sinh vỏ ở đây nhận được rất nhiều dinh dưỡng, phân chia mạnh hơn làm cho mép trên phình to.
Mạch rây có chức năng vận chuyển chất hữu cơ.
Chất hữu cơ sẽ được vận
chuyển đi từ bộ phận nào đến bộ phận nào của cây?
Lá
Thân
Rễ
CO2
Chất hữu cơ
Chất hữu cơ do lá chế tạo sẽ mang đi nuôi thân, cành, rễ . Nhân dân ta lợi dụng hiện tượng này để chiết cành
I. Vận chuyển nước và muối khoáng hòa tan
II. Vận chuyển chất hữu cơ
1. Thí nghiệm: (SGK)
2. Kết luận:
- Chất hữu cơ được vận chuyển từ lá xuống thân, rễ nhờ mạch rây.
- Người ta lợi dụng việc này để nhân giống nhanh một số loài cây ăn quả.
Tiết 18: VẬN CHUYỂN CÁC CHẤT TRONG THÂN
Đóng đinh lên cây làm ảnh hưởng đến mạch rây của cây
Đốt cháy gốc cây làm ảnh hưởng đến mạch rây của cây
Đóng đinh lên cây làm ảnh hưởng đến mạch rây của cây
Hình ảnh cây bị biến dạng
Hiện tượng đóng đinh lên cây
? Khi bị cắt vỏ, làm đứt mạch rây ở thân thì cây có phát triển tốt không? Tại sao.
? Một số học sinh trong trường thường dùng vật nhọn để khắc tên lên vỏ cây, tước vỏ cây để chơi đùa, chằng buộc dây thép vào thân cây. Theo các em hành động của bạn đó có đúng không ?Tại sao.
? Vậy em phải làm gì để bảo vệ các cây xung quanh trường và các cây cối nói chung.
Tiết 18: VẬN CHUYỂN CÁC CHẤT TRONG THÂN
Trình bày sự vận chuyển các chất trong thân?
M?ch g? vận chuyển nước, muối khoáng t? r? l�n th�n l�n l�.
M?ch r�y vận chuyển chất hữu cơ t? l� xu?ng th�n,r?.
Tiết 18: VẬN CHUYỂN CÁC CHẤT TRONG THÂN
Hình ảnh bổ sung
Nước và muối khoáng
Chất hữu cơ
BÀI TẬP
Hãy chọn những từ thích hợp trong các từ: tế bào có vách hóa gỗ dày, tế bào sống vách mỏng, vận chuyển chất hữu cơ đi nuôi cây, vận chuyển nước và muối khoáng. Điền vào chỗ trống trong các câu sau:
Mạch gỗ gồm những…………………............. ,không có chất tế bào, có chức năng………………………………
-Mạch rây gồm những………………….................,có chức năng…
tế bào có vách hóa gỗ dày
tế bào sống vách mỏng
vận chuyển nước và muối khoáng
vận chuyển chất hữu cơ đi nuôi cây
Tiết 18: VẬN CHUYỂN CÁC CHẤT TRONG THÂN
- Học bài, trả lời câu hỏi 1, 2 SGK trang 56 vào vở bài tập.
- Mỗi nhóm chuẩn bị mẫu vật cho bài sau:











- Kẻ bảng SGK trang 59.
Khoai tây
Su hào
Gừng
Dong ta
HƯỚNG DẪN HỌC TẬP


Giờ học của chúng ta đến đây kết thúc
Xin cảm ơn
Các thầy cô giáo cùng các em học sinh